wandelen Archieven - Ruimte voor Lopen

Hoe meer je wandelt, hoe langer je leven

Posted on 22 augustus 202322 augustus 2023 by Claudia Grannetia

Een grootschalige Amerikaanse studie toont aan wat de meesten al in hun onderbuik voelden: hoe meer je wandelt, hoe ouder je wordt. De onderzoekers legden maar liefst 17 eerdere onderzoeken naast elkaar en voerden er een meta-analyse op uit.

Gegevens van ruim 226.889 deelnemers werden vergeleken. Zij vielen uiteen in twee groepen: gezonde mensen en patiënten met bloed- en vaatziekten. Gemiddeld volgden onderzoekers hen 7 jaar en maten hoeveel stappen ieder zette. De conclusie? Hoe meer stappen je zet, hoe gezonder je blijft.

2337 stappen: minder kans op hart- en vaartziekten

Al vanaf 2.337 stappen is de kans kleiner dat mensen vroegtijdig overlijden door hart- en vaatziekten. Als je er 10.417 per dag zet, is dat risico zelfs 77% kleiner dan normaal. 10.000 stappen zijn dus niet per se nodig voor een positief effect, maar wel is het zo dat hoe meer je wandelt hoe groter de gezondheidsvoordelen zijn.

15% vermindering sterfkans met 1.000 stappen

“Iedere 1000 stappen erbij verkleint de kans om vroegtijdig te sterven”, pennen de wetenschappers neer. Dat effect geldt pas vanaf 3.867 stappen. 5.537 stappen verkleint die kans al met 48%. Een enorme afname! En er lijkt geen ondergrens aan de gezondheidsvoordelen te zitten. Ook 20.000 stappen leveren nog veel voordelen op.

Lees het onderzoek: ‘The association between daily step count and all-cause and cardiovascular mortality: a meta-analysis’.

Fiets en wandel op 1 en 2 juli over de Afsluitdijk

Posted on 29 juni 202329 juni 2023 by Karel

In het weekend van 1 en 2 juli zijn fietsers en wandelaars welkom op de 32 kilometer lange dijk die de Waddenzee van het IJsselmeer scheidt. Vanwege de versterking en vernieuwing van de Afsluitdijk is het fietspad afgesloten, maar Rijkswaterstaat stelt op 1 en 2 juli het fietspad open. ‘We willen dat iedereen een fijne en vooral veilige dag heeft’, aldus Jaap Buitink en Jacob Jansen van Rijkswaterstaat.

Fietsen langs de Waddenzee

Fietsers en wandelaars hebben dit weekend een bijzondere primeur. Een flink deel van het nieuwe fietspad aan de Waddenzeezijde is op 1 en 2 juli toegankelijk. Jacob Jansen, omgevingsmanager bij Rijkswaterstaat: ‘Op initiatief van onze regionale partners van De Nieuwe Afsluitdijk is er een nieuw fietspad langs UNESCO Werelderfgoed de Waddenzee gekomen. Vanaf het fietspad heb je prachtig zicht op het wad, je voelt de zilte lucht op je gezicht. Dat is echt een bijzondere beleving.’ Ook verkeersmanager Jaap Buitink weet dat het genieten is: ‘Ik ben er al een paar keer geweest. Het is fantastisch. Je hoort de snelweg bijna niet, waardoor je de Waddenzee volop kunt ervaren. Dat geldt overigens niet alleen voor de fietsers, want wandelaars zijn eveneens welkom.’

Bouwterrein

De voorbereidingen voor de openstelling zijn een paar maanden geleden al begonnen, vertelt Jansen: ‘We hebben goed moeten kijken wat de route wordt. De fietsbruggen bij de spuisluizen zijn bijvoorbeeld verwijderd tijdens de werkzaamheden. Ook wordt er nog volop gewerkt aan de Vismigratierivier. Op die plekken fietsen en wandelen mensen straks over bouwterrein.’

Buitink: ‘En dan moet er heel wat gebeuren om recreanten er veilig te kunnen laten fietsen en wandelen. Werkverkeer heeft geen probleem met kuilen en gaten, maar voor fietsers zijn die gevaarlijk. Met name bij de spuisluizen schermen we goten en rioolputten af en waar nodig leggen we rubberen matten neer om het pad iets te egaliseren. Ook zetten we gevaarlijke plekken af met bouwhekken.

Voor meer informatie kijk op Weekendopenstelling fietspad op de Afsluitdijk – De Afsluitdijk

Merwehaven: autoluwe woonwijk in Rotterdam in de maak

Posted on 27 juni 202327 juni 2023 by Claudia Grannetia

“Kinderen die niet meer tussen de uitlaatgassen hoeven buiten te spelen.” In Merwehaven worden auto’s verbannen naar een minder belangrijke plek én krijgen voetgangers alle ruimte. Omroep Rijnmond schreef over deze nieuwe, autoluwe woonwijk in Rotterdam, op de grens met Schiedam.

De autoluwe woonwijk in Rotterdam is één van de maatregelen van de gemeente om de druk op de openbare ruimte te verminderen. Want die is momenteel enorm, beaamt Maaike Snelder, universitair hoofddocent aan de TU Delft en werkzaam bij TNO. “Het gebruik van de auto is in de jaren 50 en 60 snel gegroeid. Inmiddels lopen we tegen de grenzen aan van wat nog wenselijk is in stedelijk gebied.”

2.500 huur- en koopwoningen in autoluwe woonwijk in Rotterdam

De buurt komt op het voormalige rangeerterrein aan de Marconistraat en de twee Merwepieren, waar de vrachtwagens eerst massaal af en aan reden. In 10 jaar tijd komen er ruim 2.500 huur- en koopwoningen. Bovendien is er ruimte voor innovatieve bedrijven, kleine kantoren en voorzieningen zoals een basisschool, huisartsenpost, horeca en buurtsupermarkt. Mobiliteit en bereikbaarheid is een belangrijk onderdeel in het plan. Parkeren gebeurt alleen nog in zogeheten mobiliteitshubs en niet voor de deur. Alles met als doel de mensen uit hun heilige koe te krijgen en ze aan de wandel te krijgen.

Meer info

Lees het nieuwsbericht van omroep Rijnmond: Rotterdam kiest voor woonwijk zonder auto’s, maar hoe ziet die eruit?

En bekijk op de website van gemeente Rotterdam de gehele planning van dit project.

50 miljoen euro om wandelvriendelijkheid Groningen te vergroten

Posted on 21 juni 202321 juni 2023 by Claudia Grannetia

“We willen een ‘loopcultuur ontwikkelen door inwoners te verleiden meer te voet te doen.” Gemeente Groningen trekt de komende 20 jaar €50 miljoen extra uit voor lopen en fietsen.

De stad gaat aan de slag met een pakket maatregelen en projecten om zo ‘duurzame mobiliteit’ in Groningen te stimuleren. Ook zet ze in op het verhogen van de verkeersveiligheid voor wandelaars en fietsers. Het pakket omvat onder andere de aanleg en verbetering van fiets- en wandelroutes, het veiliger maken van oversteekplaatsen voor voetgangers en het verbeteren van de verkeersveiligheid in bestaande 30 km/uur-gebieden. Daarbij komt dat de maximumsnelheid van 30 km/uur in véél meer stedelijke gebieden de norm wordt.

Kwaliteit openbare ruimte in Groningen verhogen

Naast het verbeteren van de verkeersveiligheid richt de gemeente haar pijlen op het vergroten van de kwaliteit van de openbare ruimte. Denk daarbij aan meer en aantrekkelijkere bankjes, duidelijke wandelpaden zonder onderbrekingen, meer en prettig groen. Wethouder Philip Broeksma (Verkeer en Vervoer): ‘De druk op de openbare ruimte neemt toe, dus daar moeten we zorgvuldig mee omgaan. Waar de auto in het verleden vaak leidend was bij het maken van keuzes staat nu de kwaliteit van de openbare ruimte voorop. Dat betekent dat we het aantal auto’s en het gebruik ervan ontmoedigen, en de fietser en de voetganger ruim baan geven.’

Meer informatie

Wil je meer weten over de plannen van gemeente Groningen? Lees ‘Ruim baan voor voetgangers en fietsers.’

Oproep aan gemeenten voor cirkel Ruimte voor lopen voor ouderen

Posted on 30 mei 202330 mei 2023 by Karel

Platform Ruimte voor Lopen en de Beweegalliantie trekken samen op om het lopen door ouderen te stimuleren. De Beweegalliantie is een netwerkorganisatie die is opgericht met als doel meer Nederlanders meer te laten bewegen. De Beweegalliantie verbindt, jaagt aan en haalt obstakels weg voor organisaties en programma’s die bijdragen aan dit doel een zogenaamde cirkel. Binnen deze cirkel werken diverse partijen aan een gezamenlijk doel en krijgen kansrijke initiatieven een extra impuls door van elkaar te leren en samen obstakels weg te nemen.

De cirkel Ruimte voor Lopen voor ouderen is gevormd om het lopen voor ouderen te stimuleren. Platform Ruimte voor Lopen heeft zich verbonden aan deze cirkel. Organisaties en programma’s die bijdragen aan de voorwaarden voor ouderen om te wandelen worden uitgenodigd aan te sluiten. Deze organisaties doen al mee in deze cirkel: Wandelnet, Kenniscentrum Sport en Bewegen, Provincie Zuid Holland, gemeente Rotterdam, Gezond Natuurwandelen, KBO-PCOB, Walk in the ParQ, Ouderenfonds.

Hierbij is aandacht voor veiligheid van de loopinfrastructuur, loopnetwerken, voetgangersbeleid en activiteiten om het lopen, zowel recreatief als functioneel te stimuleren.

Gezamenlijk wordt gekeken naar welke obstakels er zijn voor het duurzaam borgen van de programma’s door het invoeren van beleid. Voor beter inzicht op gemeente-niveau zijn we op zoek naar een aantal gemeenten die aan willen sluiten in de cirkel om als voorbeeld te dienen. We zoeken daarvoor 3 soorten gemeenten, namelijk:

Gemeente 1: veel georganiseerde wandelactiviteiten voor ouderen; integraal voetgangersbeleid en/of sport- en beweegbeleid ontbreken
Gemeente 2: geringe wandelactiviteiten voor ouderen, integraal voetgangersbeleid en/of sport- en beweegbeleid ontbreken
Gemeente 3: integraal voetgangersbeleid aanwezig, maar geringe wandelactiviteit voor ouderen

Ben je beleidsmedewerker bij een gemeente die past in een van bovenstaande profielen en is er vanuit jouw gemeente interesse om het lopen door ouderen te stimuleren en te borgen in beleid? Meld je dan aan voor deze cirkel bij Peternel Mereboer, projectleider van deze cirkel, via: peternel.mereboer@allesisgezondheid.nl.

Looptool geeft inzicht in beloopbaarheid

Posted on 28 mei 202328 mei 2023 by Claudia Grannetia

De looptool is een feit! Een quick-scan van de beloopbaarheid van een wijk of straat die mobiliteitsexpert Goudappel ontwikkelde in opdracht van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat.

De potentie van lopen verzilveren

De tool helpt om de potentie van lopen te verzilveren. Om de bijdragen aan verschillende beleids- en maatschappelijke doelen te realiseren. Denk aan de vergroeningsopgave, klimaatadaptatie (= omgaan met klimaatverandering), het welzijn van de mensen, het economische klimaat en meer ruimte voor recreatie en verblijven. Kortom, alle doelen waaraan lopen bijdraagt.

Hoe werkt de looptool?

De tool geeft inzicht in beloopbaarheid en doet suggesties voor verbeteringen van hoogwaardige looproutes. Hiervoor dien je als gebruiker 30 meerkeuzevragen te beantwoorden. Op basis waarvan de app een score voor de wandelvriendelijkheid berekent. Dit wordt gedaan op basis van 5 indicatoren uit de voetgangersbehoeftepiramide:

Aantrekkelijk;
Comfortabel;
Veilig;
Toegankelijk;
Fundament (basis).

Lees meer over de achtergrond van de looptool op de site van Goudappel.

DigiPanel ‘Agenda Ruimte voor Lopen’ in Eindhoven

Posted on 27 mei 202327 mei 2023 by Claudia Grannetia

Meer lopen fietsen, openbaar vervoer, slimme vervoersoplossingen en een autoluw centrum. Sinds 2013 kiest ons lid Eindhoven steeds vaker voor een duurzame koers. Op het moment is ze bezig met het opstellen van een Agenda Ruimte voor Lopen (werktitel). Een Agenda waarvoor de input wordt gevraagd van de inwoners van de Brabantse stad. Dit gebeurde door middel van een DigiPanel.

Het DigiPanel is een online enquête waarin Eindhovenaren hun mening konden geven over de voetgangersvriendelijkheid van hun stad en hun visie op lopen. De vragenlijst bestond grotendeels uit eens-oneens vragen. De resultaten: 40% is van mening dat hun stadsgenoten en zijzelf zich geregeld te voet verplaatsen, 40% vindt van niet. Daartegenover staat dat maar liefst 60% Eindhoven een voetgangersvriendelijke stad vindt. Een stad die aantrekkelijk is om in te lopen.

Jongeren vinden Eindhoven vaker een voetgangersvriendelijke stad dan ouderen. Dit komt overeen met het beeld dat uit de eerdere inwonersenquête (2022) naar voren komt.

Nabijheid en gezondheid belangrijke redenen om te lopen

Het DigiPanel ‘Agenda Ruimte voor Lopen’ laat zien dat reden nummer 1 om te gaan lopen is dat bestemmingen zich binnen handbereik bevinden. Op loopafstand. Een verspreiding van voorziening is dus essentieel. Daarnaast vinden mensen het gezondheidsaspect belangrijk: lopen is goed voor lichaam en geest! Meer dan 1/3 vindt bovendien dat lopen praktisch of prettig is.

Waarom pakt een groot deel van de Eindhovenaren nog altijd de auto? Dit komt voordat doordat het ver lopen is naar hun bestemming, zo geeft 88% van de respondenten aan. het kost tijd. Maar routes zijn ook onveilig of oncomfortabel.

Een reactie die op het DigiPanel ‘Agenda Ruimte voor Lopen’ kwam, was dat natuurparken voor voetgangers niet aaneengesloten zijn. En dat je nergens aantrekkelijke kiosken hebt waar je naartoe kunt wandelen voor een kopje koffie of thee.

Benieuwd naar alle conclusies uit het DigiPanel ‘Agenda Ruimte voor Lopen’

Het volledige onderzoeksverslag met interactieve grafieken van het Eindhovense DigiPanel ‘Agenda Ruimte voor Lopen’ vind je via de site van gemeente Eindhoven.

Whitepaper 15-minutenstad verschenen

Posted on 26 april 202326 april 2023 by Claudia Grannetia

“Dagelijkse voorzieningen op loop- en fietsafstand van huis zijn essentieel, zodat iedereen mee kan doen in onze maatschappij”, schrijft Hannah Kandel (adviseur mobiliteit). De 15-minutenstad is een mooi concept, maar hoe pak je het aan? Fietsersbond, Wandelnet en Rebel Group schreven samen een interessante whitepaper over dit onderwerp.

15-minutenstad passend bij woningbouw- en mobiliteitsopgave

Leefbare, gezonde en groene steden waar iedereen kan meedoen zijn de ambitie voor de toekomst. Om dit doel te bereiken is essentieel dat “mobiliteit en ruimtelijke ordening in samenhang bekeken worden. Enerzijds omdat nieuwe woningbouw nieuw verkeer genereert. Als je daarbij niet inzet op duurzame verplaatsingen, loopt het mobiliteitssysteem vast en gaat er een streep door de woningbouwplannen.

Ook uit maatschappelijk oogpunt moet je mobiliteit en ruimte samen bekijken. Dagelijkse voorzieningen op loop- en fietsafstand van huis zijn essentieel, zodat iedereen mee kan doen in onze maatschappij. Ook de mensen die om financiële of andere redenen geen toegang hebben tot auto of openbaar vervoer.”

Opbouw whitepaper

Na een inleiding passeren de volgende onderwerpen de revue in het whitepaper:

✅ 7 concrete ontwerpprincipes die passen bij een gebied waar de mens centraal staat en duurzame verplaatsingen de norm zijn. Handige principes die je kunt gebruiken als richtlijn bij het ontwerpen van een gebied, bijvoorbeeld bij Mobiliteit Programma’s van Eisen of een gebiedsplan. Ook is het ideaal om een bestaand ontwerp aan te toetsen.
✅ 9 dilemma’s waar overheden en ontwikkelaars in de praktijk mee te maken kunnen krijgen. Natuurlijk met waar mogelijk mogelijk manieren om daarmee om te gaan.
✅ 2 cases: Almere Pampus en Zwolle Meeuwenlaan. Per case laten we een aantal ontwerpprincipes zien die op een interessante manier zijn uitgewerkt, of juist nog aandacht nodig hebben.

Het whitepaper vind je via ‘Whitepaper 15-minutenstad‘.
Bron quotes: LinkedIn-post Hannah Kandel

Nieuw manifest ‘wandelgeluk voor ons allemaal’

Posted on 19 april 202319 april 2023 by Claudia Grannetia

De provinciale verkiezingen liggen net een maandje achter de rug. En de onderhandelingen over welke partijen bij elkaar in het bestuur komen, zijn in volle gang. Een mooi moment voor Wandelnet en Mobycon om een manifest uit te brengen: ‘wandelgeluk voor ons allemaal’.

In dit manifest roepen ze colleges en Statenleden op om meer aandacht te geven aan lopen. Om wandelen mee te nemen in de onderhandelingen. Er wordt uit de doeken gedaan welke rol lopen in de provincie in kan nemen. Om zo een grote bijdrage te leveren aan de levenskwaliteit in steden en dorpen.

Constateringen over wandelen vertrekpunt ‘wandelgeluk voor ons allemaal’

Vertrekpunt van het manifest zijn een aantal constateringen:

De impact van lopen op de kwaliteit van leven wordt sterk onderschat.
We zien termen als vitaliteit, nabijheid en beweegvriendelijke openbare ruimte veel terug in Omgevingsvisies, maar bij de concrete uitvoeringsprogramma’s raakt lopen naar de achtergrond en belandt het onderaan de prioriteitenlijst.
De regie op lopen door overheden komt onvoldoende in gang.

Bekijk het manifest ‘Wandelgeluk voor ons allemaal’.

Wandel Tijdens Je Werkdag (WTJW): Wandelacties in heel Nederland

Posted on 12 april 202312 april 2023 by Claudia Grannetia

Wat mooi om te zien! Veel bedrijven en organisaties in heel Nederland deden mee aan Wandel Tijdens Je Werkdag vorige week donderdag 6 april. Zij liepen een lunchwandeling, riepen een weeting-route in het leven of gingen al bellend een frisse neus halen. Voor ons was het een feestelijke aftrap van een wekenlange campagne om meer mensen in beweging te krijgen.

Geslaagde bijeenkomst Wandel Tijdens Je Werkdag in Provinciehuis Utrecht

De dag zelf vierden we met een geslaagde bijeenkomst in het Provinciehuis in Utrecht. Voor een volle zaal vertelden Carl Verheijen, Martine de Vaan, Ankie van Dijk (Wandelnet-voorzitter) en Arne Schaddelee (gedeputeerde Mobiliteit provincie Utrecht) over het belang én de voordelen van wandelen op een werkdag. En hoe je dit zelf in de praktijk brengt. Als afsluiter liepen de aanwezigen over de nieuwe weetingroutes die in de directe omgeving zijn gelanceerd.

“6.1 voor wandelvriendelijkheid werkomgeving”

Dankbaar voor alle aandacht die lopen krijgt. Tegelijkertijd beseffen we dat deze aandacht hard nodig is. Miljoenen én miljoenen Nederlanders hebben een zittend beroep. Veel mensen voelen zich niet genoeg verleid door hun werkomgeving om tijdens een werkdag te wandelen, vooral doordat er geen groen of horeca in de buurt is. Dat wees onderzoek uit dat Kantar Public uitvoerde in opdracht van provincie Utrecht en Wandelnet. Drie op de 10 geven een dikke vette onvoldoende aan de wandelvriendelijkheid van hun kantoor- of bedrijventerrein. Het gemiddelde rapportcijfer is net aan voldoende: 6.1.

Ook de komende weken richten we onze pijlen op meer werknemers in beweging krijgen. Om dat zitten te doorbreken en te wandelen op een werkdag. #wandeltijdensjewerkdag

Bronen: Wandelnet ‘Het is Wandel Tijdens Je Werkdag’ en Provincie Utrecht ‘Provincie Utrecht en Wandelnet houden vandaag Wandel Tijdens Je Werkdag‘.

Creëer ruimte voor voetgangers op de Binckhorst

Posted on 11 april 202311 april 2023 by Merel Eijken

Hoe kan meer ruimte voor lopen bijdragen aan de leefbaarheid van De Binckhorst nu de wijk langzaam transformeert van industrieterrein naar een woon- en werkgebied? De City Deal Ruimte voor Lopen boog zich over deze uitdagingen en bood zijn advies donderdag aan aan Wethouder van Asten van Den Haag.

Het Haagse industrieterrein De Binckhorst verandert de komende jaren van een industrieterrein naar een aantrekkelijk woon- en werkgebied. Het ligt gunstig, vlakbij het centrum, de snelweg en het spoor. Ook al neemt het aantal bewoners snel toe, het gebied ziet er nog echt uit als een bedrijventerrein; met grote hekken en een versteende openbare ruimte. Het ontbreekt aan groen en er is nauwelijks ruimte om prettig te lopen. Of zoals in het rapport staat: “De Binckhorst heeft echt potentie om iets heel moois te worden. Daarvoor moet er nog heel wat gebeuren.”

Vrachtverkeer
Vooral het drukke verkeer maakt het onaantrekkelijk om te wandelen. Zware vrachtwagen denderen door de straten, er wordt vaak te hard gereden en auto’s staan geparkeerd op de stoep. Geadviseerd wordt om ruimte te maken voor voetgangers en fietsers. Goede voetpaden en veilige routes kunnen ervoor zorgen dat lopen hier een stuk prettiger wordt.

Meer groen
Ook meer groen maakt lopen in de Binckhorst aantrekkelijker. Groen zorgt ook voor veiligheid. Bijvoorbeeld om een duidelijke scheiding te maken tussen autoverkeer en langzaam vervoer. Groen langs de weg geeft ook een vernauwend effect, waardoor autoverkeer geneigd is langzamer te rijden. Het advies is ook om te kijken naar plekken die tijdelijk kunnen worden vergroend. Juist in tijden van verandering is het belangrijk dat mensen natuur om zich heen hebben, waar ze elkaar kunnen ontmoeten.

De Binckhorst moet ook beter worden aangesloten op omliggende wijken en stadsdelen. Voorzieningen zijn nu onvoldoende bereikbaar. Hiervoor is een fijnmazig netwerk van loop- en fietsroutes en goed openbaar vervoer.

Aandacht voor de voetganger
Wethouder Van Asten van Den Haag ontving donderdag het rapport uit handen van Susanne van der Kleij en Gert-Joost Peek van I’M BINCK. De wethouder zei het rapport met zeer veel interesse te gaan lezen. “In de Binckhorst zijn we nog maar net begonnen met een grote transformatie van het gebied. Ruimte, aandacht en veiligheid voor de voetganger zijn hierbij van groot belang. Mensen moeten zich uitgenodigd voelen om de straat op te gaan, op ieder moment van de dag. De toekomst van onze stad bepalen we samen, daarom moedig ik iedereen van harte aan om met ideeën, adviezen en oplossingen te komen. Mooi als dat ook daadwerkelijk gebeurt.”

Download het rapport.

“Lopen essentieel om contact met het landschap te herstellen”

Posted on 4 april 20234 april 2023 by Claudia Grannetia

“We moeten het contact met het landschap herstellen”, zo pleit Zef Hemel in het Dagblad van het Noorden. “Anders blijft een duurzame toekomst een illusie.” De planoloog bezet de Bonnema leerstoel aan de Universiteiten van Groningen (RUG) en Delft (TU Delft). Een leerstoel die de focus heeft liggen op de regionale, stedelijke centra en omliggende landschappen van noord-Nederland. Met de nadruk op Friesland en Groningen.

Voorstander duurzame steden

Hemel pleit voor compacte steden omdat dit duurzaam is. “Wonen en werken moeten zo dicht mogelijk bij elkaar. Wat in het noorden van Nederland na de oorlog voor elkaar is gebokst, is in-druk-wekkend. Tot economische groei heeft het zeker geleid. Maar nu? Nog meer snelwegen, datacenters, hoogspanningsleidingen, straks ook waterstoffabrieken? Opnieuw miljarden investeren in nieuwe infrastructuur voor een paar minuten tijdwinst?”

Een voorbeeld van een compacte stad is de 15-minuten-stad.

Contact met natuur herstellen

In tegenstelling, volgens Hemel moeten we niet nog meer autokilometers maken, maar vertragen. “Lopen vertraagt. Onze agenda wordt als we lopen vanzelf minder vol. En lopen is duurzaam, de voetafdruk gering. Dertig redenen om te gaan lopen heb ik al gevonden.

Benieuwd naar het hele pleidooi van Zef Hemel? Lees ’t nu: ‘Als we het contact met het landschap niet herstellen blijft een duurzame toekomst een illusie | opinie.’