Categorie: Regulier

Sinds een aantal maanden staat de Toolbox Loopbeleid online, een digitaal hulpmiddel speciaal voor beleidsadviseurs van gemeenten en provincies om hen op weg te helpen bij het ontwikkelen van effectief loopbeleid. Maar hoe werkt dit in de praktijk? We vroegen drie beleidsadviseurs om de Toolbox eens grondig onder de loep te nemen: Anne Kok, Laura Hagendoorn en Erik van Hal.

De eerste indruk? Die is bij alle drie positief! ‘Het bevat enorm veel informatie en toch lukt het makkelijk om snel te vinden wat je zoekt’, aldus Anne, beleidsadviseur van de Gemeente Den Haag.  Ook Laura Hagendoorn van de Provincie Groningen denkt er zo over: ‘De indeling – met zes inhoudelijke blokken – zorgen ervoor dat je uithaalt wat voor jouw organisatie relevant is.’ ‘Handig ook dat er steeds verwijzingen zijn naar onderwerpen die ook interessant voor je kunnen zijn,’ vindt Erik van Hal – verkeersplanoloog bij de Gemeente Eindhoven.

Een dikke voldoende dus wat betreft gebruiksvriendelijkheid, maar hoe zit het met de inhoud.  ‘Wat ik positief vind aan deze toolbox, is dat lopen integraal wordt opgepakt. Binnen de gemeente zijn er veel domeinen die raken aan lopen. Het gaat niet alleen over mobiliteit, maar ook bijvoorbeeld over gezondheid en de openbare ruimte. De Toolbox helpt je om zo een brede argumentatie neer te zetten waarom je aan de slag moet met loopbeleid.’ vertelt Anne.

Wat daarbij ook bij helpt, zijn feiten en cijfers. ‘En die gaan verder dan infra en gezondheid. Iedereen begrijpt wel dat lopen gezond is, maar de toolbox laat ook zien hoe lopen bijdraagt aan andere maatschappelijk vraagstukken, zoals het tegengaan van eenzaamheid en het stimuleren van de lokale economie,’ zegt Laura. ‘Een goede aanvulling vind ik ook dat de toolbox vermeldt wat het werkgevers oplevert als ze lopen onder werknemers stimuleren: meer productiviteit, minder ziekteverzuim. Mooi!’ vult Erik aan.

Inspiratie
De Toolbox Loopbeleid bevat veel voorbeelden van gemeenten in binnen- en buitenland die al loopbeleid hebben ontwikkeld. ‘Ik laat mezelf graag inspireren door voorbeelden. Veel wielen zijn toch al een keer uitgevonden,’ constateert Erik. ‘Ik word er enthousiast van en leg waar nodig ook daadwerkelijk contact. Bij het ontwikkelen van ons beleid hebben we onze plannen ook regelmatig voorgelegd aan mensen van andere steden. Dat levert veel waardevolle inzichten op!’

Dat herkent Laura. Zij werkt als beleidsmedewerker bij de provincie Groningen, waar ze werkt ze aan de loopagenda van de provincie. Toen zij hiermee van start ging, was de Toolbox Loopbeleid nog niet verschenen. ‘Wij hebben onze loopagenda opgebouwd door inspiratie op te doen bij anderen. Zo hebben wij goed gekeken naar de begindagen van het fietsbeleid van de provincie. Door gesprekken met interne collega’s, gemeenten en externe partijen te voeren hebben wij de inhoud van de loopagenda in kunnen vullen.’

De voorbeelden zijn voor Anne ook een goede reden om de toolbox te raadplegen. Ze werkt momenteel aan een plan van aanpak voor een loopbeleid voor de gemeente Den Haag. De Toolbox loopbeleid helpt haar daarbij: ‘Als je begint met loopbeleid is het fijn om even flink in die site te duiken en je te laten inspireren. Tegelijkertijd geef je er ook weer je eigen draai aan. Logisch, want je wilt aansluiten bij de punten die de gemeente belangrijk vindt. Bij de een is dat vergroening, in andere is weer meer draagvlak voor bijvoorbeeld gezondheid.’ 

Diepgang
Ook hebben ze alle drie nog een punt van verbetering. Laura: ‘Ik vind de toolbox een goede eerste stap voor gemeenten en provincies die nog niet met loopbeleid bezig zijn, maar dat wel willen. Voor organisaties die al verder zijn met het ontwikkelen van beleid voor de voetganger mis ik nog wat diepgang.’

Anne: ‘De toolbox heeft een grote focus op de bereikbaarheid van voorzieningen voor voetgangers. Routes naar die voorzieningen moeten in orde zijn. Dat is natuurlijk belangrijk, maar dit gaat voorbij aan de laag die daaronder ligt. Je moet je realiseren dat iedere voordeur een herkomst en een bestemming is en dat het vanuit die voordeur direct mogelijk en aantrekkelijk moet zijn om te lopen, veilig en zonder obstakels, anders kiest men voor de auto of blijft men thuis. Dit betekent dat de stoep overal in orde moet zijn.

Erik: ‘Wat meteen opvalt, is de foto van het stationsplein in Rotterdam op de openingspagina. Het is natuurlijk een uitstekend voorbeeld van goed loopbeleid, maar het kan mensen ook op het verkeerde been zetten. Alsof loopbeleid alleen is voor grote steden, terwijl ook kleine gemeenten zich aangesproken moeten voelen.’

En tot slot wijst Erik nog naar een belangrijke zin uit de toolbox. ‘Er staat: het maken van loopbeleid is een iteratief proces. Herkenbaar: je bewandelt zeker geen rechte lijn. En dat hoeft ook niet. Wat wel belangrijk is, is dat je gewoon begint.  Daar waar de energie zit!’

Ga ook aan de slag met de Toolbox Loopbeleid. Kijk op www.loopbeleid.nl

Jos van Langen, master urbanism bij de gemeente Leeuwarden, geeft met veel plezier gastlessen aan studenten Stedenbouw en Mobiliteit van de NHL Stenden in Leeuwarden. Het voelt voor hem ook als een soort verantwoordelijkheid. “We moeten staan voor ons vak en de kennis doorgeven.”

Van Langen werkt vanuit de gemeente Leeuwarden al decennia samen met de hogeschool. Zo’n dertig jaar geleden heeft de fiets voor het eerst een plek gekregen in verkeerskunde en is via het onderwijs steeds meer in de vakwereld terecht gekomen. “Dat kunstje moeten we nu herhalen voor de voetganger.”

Veel lesmateriaal is er nog niet, dus de voorlopers in het vak moeten hun praktijkervaring overbrengen. Maar Van Langen wil ook ‘dat wat niet in de schoolboeken staat’ de studenten leren. “Onderhandelen, ergens voor staan, een visie en strategie ontwikkelen; dat wil ik ze ook meegeven”, vertelt hij gepassioneerd.
“De ruimte is schaars en dat betekent vroeger of later dat er een strijd ontstaat. Daar kun je als aankomend professional maar beter op voorbereid zijn. Het leuke is ook dat als de studenten naar buiten kijken, ze mijn werk en hun eigen toekomstig werkveld zien. Het bewijs ligt op straat. Belangrijk is ook dat ze met eigen ogen gaan zien dat ze niet enkel vanuit de auto moeten denken en ontwerpen.”

Het geven van gastlessen heeft ook andere positieve effecten. “Studenten komen vaak stage lopen bij de gemeente en uiteindelijk worden sommigen dan ook nog mijn collega”, zegt Van Langen lachend.

Van Langen raadt iedereen aan gastlessen te geven en daarin de voetganger nadrukkelijk een plek te geven. “Er is nog een wereld te winnen voor een loopvriendelijke leefomgeving. Je kunt vanuit de praktijk zoveel toevoegen. Ik begeleid ook afstudeerders waardoor ik de studenten zie groeien in het vak. Daar word ik echt blij van.”

We hebben een interessant artikel in de Amsterdamse krant het Parool gespot. Van de hand van Walther Ploos van Amstel, lector citylogistiek, die pleit voor een stad waarin lopen centraal staat. Een stad die niet nog meer verkeersstraten aanlegt, maar vol inzet op mensenstraten.

Ploos van Amstel heeft zorgen over de hoofdstedelijke aanpak van verkeersongevallen. “Die zorgen gaan over het veelvuldig gebruik van ‘stimuleren’, geeft hij aan. “En dan vooral van fietsen. Dat terwijl bijvoorbeeld lopen veiliger is en echt bijdraagt aan een sociaal betrokken en inclusieve stad. De meeste mobiliteit in Amsterdam is zogenoemde pretmobiliteit.”

“Zolang het Amsterdamse college inzet op het monomaan faciliteren van de overmobiele haastmeute, wordt het nooit een fijne en verkeersveilige stad. Daar veranderen 30 kilometer per uur, autoluwe delen, bruggen over het IJ, knippen, bredere fietspaden en al die andere maatregelen niets aan.”

Gesprek voeren over mensen

Volgens de lector gaat het gesprek over mobiliteit veel te veel over vervoersmiddelen, waar het over mensen moet gaan. “Amsterdam heeft mensenstraten nodig. Straten waarin slenteren, ontspannen, spelen, verblijven en ontmoeten centraal staan. Straten die aantrekkelijk, veilig en vooral ook inclusief zijn. Laten we het dichter bij huis zoeken.”

Lees de hele column in het Parool.

Goed nieuws voor iedereen die op de boekversie van de Ontwerpwijzer voetgangers van CROW zit te wachten: hij is vanaf nu beschikbaar!

De Ontwerpwijzer voetgangers is hèt handboek voor iedere professional die werkt aan een toegankelijke, veilige en aantrekkelijke omgeving voor voetgangers. De ontwerpwijzer biedt de kennis die nodig is bij het maken van voetgangersbeleid, het vaststellen van het voetgangersnetwerk, het ontwerpen van voetgangersvriendelijke infrastructuur en het beheer en onderhoud ervan.
 
De Ontwerpwijzer voetgangers was al beschikbaar als onderdeel van de Kennismodule Voetgangers in de Online kennisbank van CROW, en nu kun je hem ook als boek bestellen. Bestellen kan via de website van CROW. Liever toch de online versie maar je hebt nog geen toegang tot deze kennismodule? Bestel hier een abonnement.

Deze nieuwe publicatie van Ruimte voor Lopen en CROW biedt een overzicht van de juridische instrumenten die gemeenten hebben om de openbare ruimte loopvriendelijk te krijgen en te houden. Het gaat daarbij om instrumenten in het kader van de Omgevingswet, de verkeerswetgeving en om privaatrechtelijke instrumenten. Je vindt er een beschrijving van de instrumenten die in de praktijk worden ingezet, hoe ze worden ingezet en wat de ervaringen zijn. Enkele praktijkvoorbeelden en aanbevelingen voor gemeenten maken deze publicatie compleet. Dit is een van de publicaties die is gemaakt in het kader van het Versnellingsplan van Ruimte voor Lopen uit 2022.

Download hier de publicatie.

Trots! Vorige week won onze partner gemeente Rotterdam de BeweegAward met haar integrale programma: Rotterdam Loopt! Een prachtige prijs die vanaf nu éénjaarlijks uitgereikt zal worden aan een veelbelovend initiatief dat mensen in beweging brengt.

Staatssecretaris Maarten van Ooijen reikte de BeweegAward van 2023 uit aan het Rotterdamse programma dat werd gekozen uit drie genomineerden. In de race waren verder: Digitaal in Balans en Dynamische Schooldag op maat Amsterdam.

Laagdrempelige aanpak Rotterdam Loopt!

Het Rotterdamse loopprogramma kwam uiteindelijk als winnaar uit de bus. De jury was vol lof over de “integrale en laagdrempelige aanpak om Rotterdammers aan het lopen te krijgen. De diverse activiteiten waarmee de stad lopen op de kaart zet: door meer groene routes, groene initiatieven en wandelclub in verschillende wijken.”

Bron: ‘Staatssecretaris reikt eerste BeweegAward uit’ op de site van de BeweegAlliantie.

Foto door: XSAGA / Jorrit Lousberg

Gisteren was het enige echte vakevenent waar lopen in al haar facetten centraal stond: het Nationaal Voetgangerscongres. De 7^e editie alweer! Met als interessante thema: ruimte maken voor de voetganger. Want lopen heeft een vlucht genomen: we wandelen meer, ontwerpen volgens het STOMP-principe staat volop in de schijnwerpers én in beleidsplannen verovert lopen een steeds prominentere plek. De stap van papieren werkelijkheid naar tastbare wandelruimte is soms ingewikkelder dan gedacht; meer dan eens wringt de schoen. 

Een vraag die daarom als rode draad door het hele Nationaal Voetgangerscongres liep, was: ‘hoe doe je dat, ruimte maken voor de voetganger?’ Een vraag die verschillende experts tijdens inhoudelijke sessies en walkshops beantwoordden door te laten zien hoe zij met kennis, expertise en concrete projecten bijdragen aan meer ruimte voor de voetganger. 

Een goed gevulde dag met veel inhoud

Terugblikkend was het een erg geslaagde dag. “Een mooie dag”, vat Birgit Cannegieter – Couwenberg samen op LinkedIn. Zij is Procesmanager & Adviseur at APPM Management Consultants. “We begonnen de dag goed met een heerlijke muzikale opening van Jacqueline Kerkhof en een mooie keynote over de sociale en economische component van voetgangersruimte door Jos Gadet.” Samen met haar collega gaf ze zelf ook een sessie. “Over het plan ‘Voor de voetganger’ dat wij met het team maken in Utrecht. Én ik heb vooral heel veel leuke nieuwe mensen leren kennen. Er ontstonden direct ideeën over hoe we de koppeling met groen (ook buiten de stad), sporten, toegankelijkheid, wetenschap en de aanpak van andere gemeenten actief kunnen leggen.” 

De organisatie achter het Nationaal Voetgangerscongres was ook erg tevreden over het verloop van de dag. “Met een recordaantal bezoekers begon het congres vanochtend met een energiek welkom en een sterke keynote”, lezen we op hun LinkedIn. 

Van walkshops tot wandeldata

Op de agenda stonden verschillende inhoudelijke sessies en walkshops (workshops waarbij je rondloopt). Goed voor de kennisuitwisseling en om nieuwe ideeën op te doen. De onderwerpen die de revue passeerden, waren onder meer: zebrapaden, wandeldata en Vlaams loopbeleid. 

Verschillende nieuwe partners sloten zich aan bij de CityDeal Ruimte voor Lopen, waaronder…

Royal HaskoningDHV

En als klap op de vuurpijl werd de LoopAward uitgereikt 

Donderdag 14 september was in Lent (Nijmegen) de gecombineerde netwerkdag van de City Deal & het Platform Ruimte voor Lopen. Met als intrigerend én urgent thema: toegankelijkheid van de openbare ruimte. Een thema waarover veel te doen is en waarvoor stedenbouwers en ontwerpers vaak een blinde vlek hebben.

Het was dan ook extra waardevol dat experts vanuit verschillende hoeken aanwezig waren, waaronder ervaringsdeskundigen van het Zelfregiecentrum Nijmegen. Zij lopen iedere dag wel ergens in de openbare ruimte vast – letterlijk of figuurlijk. ‘Mensen hebben geen beperking, maar het is de omgeving die je beperkt maakt,’ merkte een van de deelnemers op die zich voortbeweegt in een rolstoel.

Ontbrekende richtlijnen
En dat gaat vaak al mis in het allereerste begin, tijdens de ontwerpfase. Zo ontbreken er richtlijnen voor mensen met een aandoening. Voor mensen die minder goed zien. Voor mensen die een gehoorbeperking hebben en voor mensen met een neurologische of mentale beperking, zoals dementie of epilepsie. En dat is zonde, vonden de aanwezigen. Kennis is er meer dan genoeg, nu de lastige taak om die ook toe te passen.

Veel meer samenwerken met mensen om wie het gaat
Een complex thema, waarbij veel komt kijken. En waarbij we véél meer mogen gaan samenwerken met de mensen om wie het gaat. Mensen die zelf een aandoening hebben. Zo is braille niet altijd een uitkomst, omdat de meeste mensen met een visuele beperking deze taal niet voldoende kennen. Ze gaan veelal pas op latere leeftijd slechter zien.

Tot slot praatte de recent afgestudeerde planoloog Noa Hamacher het gezelschap bij over inclusief loopbeleid in vergelijking met Nijmegen. Een tipje van de sluier: Oslo is daar al véél verder in, maar gelukkig valt er nog altijd te leren.

Ben je benieuwd naar de verschillen tussen Oslo en Nijmegen? Kom dan naar het Voetgangerscongres.