Hoe loopvriendelijk is Rotterdam? Van der Spek en Besselink vertellen

hoe loopvriendelijk is Rotterdam - Karen van der Spek en José Besselink op straat

“Droomprojecten gaan vaak over groots en meeslepend, zoals bruggen of stadsprojecten. Daar worden we natuurlijk blij van, maar wat écht onze droom is, is dat we door heel veel kleine ingrepen de stad maximaal loopvriendelijk en toegankelijk kunnen maken. In een interview met Biind gaan Karen van der Spek (programmamanager Rotterdam Loopt) en José Besselink (planoloog) in op de vraag: hoe loopvriendelijk is Rotterdam?

En, hoe loopvriendelijk is Rotterdam?

Beiden vertellen dat de Zuid-Hollandse havenstad ál op heel veel plekken ruimte biedt aan de voetganger. Soms geboren uit noodzaak, want het is een relatief arme stad. “Mensen hebben niet altijd geld voor het ov, een fiets, laat staan voor een auto. Actieve mobiliteit is in Rotterdam het uitgangspunt van ons mobiliteitsbeleid: eerst lopen, dan fietsen en daarna het ov, deelmobiliteit en de auto.”

Voetganger verankerd in beleidsdocumenten

Een goede plek voor de voetganger reserveren op straat is daarom essentieel. Dat realiseerde de gemeente zich een paar jaar geleden en riep toen ‘Rotterdam Loopt’ in het leven. Een gemeentelijk team dat afdelingen overstijgt en ervoor zorgt dat het belang van voetgangers bij ver uiteenlopende projecten aandacht krijgt.

“Een loopvriendelijke stad begint achter de tekentafel. In 2023 hebben we daarom de ‘Ontwerpwijzer Rotterdam Loopt’ en de ‘Netwerkkaart voetganger’ gelanceerd. Dit hebben we gekoppeld aan ons handboek voor de buitenruimte, de ‘Rotterdamse Stijl’. In samenwerking met Witteveen en Bos hebben we de ‘Loopmonitor’ ontwikkeld.

Karen van der Spek & José Besselink

Lees het hele interview: ‘Een loopvriendelijke stad begint achter de tekentafel’. Gemeente Rotterdam is één van onze partners.

Wandelnet zet lopen op agenda bij formatie

Lopen op agenda formatie - voetgangers bij hofvijver den haag

‘Goed bestuur en infrastructuur’. Vorige week woensdag stond dit thema centraal in de formatiegesprekken. Een goed moment voor Wandelnet om haar invloed te laten gelden Ze stuurde een brief met input voor het akkoord. 

“Er zijn namelijk veel gemeenten die experimenteren met voetgangersbeleid, maar om echt door te pakken is er nu een samenhangende visie vanuit het rijk nodig.”

7 Thema’s

Wandelnet stuurde tekstvoorstellen op zeven verschillende thema’s waar lopen een bijdrage kan leveren:

  1. Lopen stimuleert een gezonde leefstijl
  2. Lopen en ruimtelijke inrichting
  3. Lopen en duurzame mobiliteit
  4. Lopen en groen
  5. Lopen en ontmoeting
  6. Lopen en veiligheid
  7. Lopen en lokale economie

Lees meer over de brief die Wandelnet stuurde.

Beweegvriendelijke omgeving Vught centraal in Kenniscast Kenniscentrum Sport & Bewegen

beweegvriendelijke omgeving in Vught

Partner van het eerste uur Kenniscentrum sport & bewegen besteedt aandacht aan een beweegvriendelijke omgeving in het Brabantse Vught. Dit doet ze in de zogenoemde kenniscast, een podcast waar experts kennis en ervaringen met een bepaald onderwerp delen. Een podcast waar wetenschap, praktijk en beleid samenkomen.

De bekende discussieleider Suse van Kleef bespreekt in deze aflevering hoe een beweegvriendelijke omgeving het verschil maakt. Aan tafel schuiven twee gasten met specialistische kennis aan: Marjanne Steenhuis (beleidsadviseur Sport en Bewegen bij gemeente Vught) en Dianne Scholte (specialist bij het Kenniscentrum).

Beweegvriendelijke Omgeving

Aan de hand van de gemeentelijke casus duiken ze dieper in het onderwerp. Wat een beweegvriendelijke omgeving is, is namelijk duidelijk. Een inclusieve leefomgeving die mensen faciliteert, stimuleert en uitdaagt om te bewegen, spelen, sporten en ontmoeten. Waar plek zat is voor actief verplaatsen: lopen en fietsen. Zo’n omgeving ontstaat echter niet vanzelf. Er is meer voor nodig. Hoe creëer je de kansen ervoor en maak je gebruik van koppelkansen? Hoe zit het precies met de Omgevingswet en hoe verkrijg je er budget voor?

Benieuwd naar alle tips? De kenniscast is terug te luisteren via Spotify.

Initiatiefvoorstel ‘Gastvrije Openbare Ruimte’

Gastvrije Openbare Ruimte

D66 heeft in Amsterdam een initiatiefvoorstel ‘Gastvrije Openbare Ruimte’ ingediend. Aanleiding is dat steeds minder inwoners te vinden zijn in de openbare ruimte én veel minder bewegen. Nog maar 10% van de kinderen speelt vaker buiten dan binnen, terwijl dat twee generaties terug nog 65% was.

Meer trage mobiliteit

Eén van de voorstellen in Gastvrije Openbare Ruimte is om “meer keuzes te maken voor trage mobiliteit”. Om lopen en fietsen meer te stimuleren. “Lopen of fietsen zorgt voor de mogelijkheid tot verbinding tussen Amsterdammers. Vanuit een gesloten koekblik begin je immers geen gesprek met je mede-weggebruikers. Minder auto’s draagt niet alleen bij aan een betere luchtkwaliteit, maar is in zichzelf lichamelijk en geestelijk gezond en bevordert sociale cohesie.”

D66 maakt het heel concreet: bij keuzes over inrichting van wegen moet het belang van de voetganger vooropstaan. Neem bijvoorbeeld de drempels bij voetgangersoversteekplaatsen. Nu worden ze alleen geplaatst als auto’s zich niet aan de regels houden. “Maar het is als voetganger áltijd fijner om verhoogd over te steken. Daarnaast maak je de stad meteen vele malen meer rolstoeltoegankelijk, fijner voor rollators, kinderwagens en boodschappenkarretjes.” Hun pleidooi is daarom: “Kies standaard voor een verhoogde voetgangersoversteekplaats, mits het niet onoverkomelijk is voor bij[1]voorbeeld nood- en hulpdiensten.”

Gastvrijer en meer inclusie

Daarnaast wil het voorstel de ‘hostile architecture’ in onze hoofdstad gedag zeggen. Dit zijn elementen die een ongastvrije sfeer aan sommige plekken geven. Bijvoorbeeld bankjes met een armleuning midden op het bankje, zodat mensen zonder thuis er niet meer op kunnen slapen. Het zijn elementen die als doel hebben bepaalde groepen mensen te weren in de buitenruimte. Ook pleit ze voor meer inclusie. “Er valt veel te winnen als het aankomt op fysieke toegankelijkheid van openbare plekken voor mensen met een beperking. Er wordt nog veel gebouwd voor een bepaalde fysicaliteit: iemand met een gemiddelde lengte, met goed zicht, op twee benen.”

Bovendien:

“Ruimtelijke ordening is ontworpen voor de ‘standaardmens’ of ‘genderneutraal’. (…) Dat de openbare ruimte niet even gastvrij is voor iedereen ligt aan een gebrek aan informatie over ervaringen en behoeftes van iedereen behalve de voornoemde groep.”

D66

Amsterdam Maakt Ruimte

Met het voorstel een ‘Gastvrije Openbare Ruimte’ sluit D66 goed aan op het nieuwe, gemeentelijke programma Amsterdam Maakt Ruimte. Een programma dat dit jaar (2024) verder wordt uitgewerkt. Lees meer over het voorstel bij Amsterdam Raadsinformatie.

Advies ‘Nederland sta op!’: maak dagelijks bewegen vanzelfsprekend

Overhandiging 'Nederland sta op!'

“Grondig werk maken van meer bewegen is niet zomaar een ideetje, maar een ‘steengoed plan’”, zo vindt demissionair staatssecretaris Maarten van Oijen. Op de laatste dag van januari 2024 kreeg hij het advies ‘Nederland sta op!’ overhandigd. Een advies van de Nederlandse Sportraad waar onder andere Wandelnet een steentje aan bijdroeg.

Bewegen moet norm worden

Voldoende bewegen. Dat moet volgens ‘Nederland sta op!’ een vanzelfsprekend onderdeel worden van alledag. Op school, op de kinderopvang, thuis, in de zorg en op het werk. Nu is dat namelijk niet zo. We zijn inmiddels al vele jaren achter elkaar kampioen zitten. Om die reden roept de Sportraad het kabinet op om de regie te pakken. Om meer mensen aan het bewegen te krijgen.

Idee ‘Nederland sta op!’: staatssecretaris voor Bewegen en Sport

De regie begint volgens het advies bij de aanstelling van een speciale staatssecretaris voor Bewegen en Sport. Deze persoon coördineert de langetermijnstrategie voor bewegen, inclusief het budget. “Om bewegen weer laagdrempelig te maken, zijn structurele aanpassingen in onze gehele samenleving noodzakelijk”, zo lezen we in het document. De Sportraad adviseert om naast voorlichting in te zetten op andere stimulerende en ontmoedigende prikkels. “Daarbij kun je denken aan autoluwe straten of meer ruimte voor voet- en fietspaden, maar ook aan voldoende en uitdagende speelruimte bij een kinderdagverblijf.”

“We hebben geen tijd meer te verliezen om meer te gaan bewegen als we Nederlanders een langer gezond leven willen geven. Bewegingsarmoede is een olietanker die op onze kust afkomt en die niet meer te stoppen is met alleen een ruk aan het roer. Er is op korte termijn een koerswijziging nodig.”

Marjolein Bolhuis – Eijsvogel, tijdelijk voorzitter NLsportraad

Bron: Advies NLsportraad: maak dagelijks voldoende bewegen vanzelfsprekend.

Leiden roept 2024 uit tot Jaar Van de Voetganger

Lopen in Singelpark van gemeente Leiden

Onze partner en voormalige LoopAward-winnaar gemeente Leiden heeft dit jaar uitgeroepen tot #JaarVanDeVoetganger. Samen met de Voetgangersbeweging Leiden laat zij aan de inwoners zien wat de gemeente doet om de positie van de voetgangers te verbeteren. En geeft ze tips om meer ruimte voor lopen te creëren.

Heel 2024 is er aandacht voor verschillende onderwerpen die het lopen raken. Bijvoorbeeld: ontwerp, inclusie en toegankelijk. Gemeente Leiden: “We creëren een buitenruimte waar de voetganger de ruimte krijgt die die verdient. Verkeersveilige situaties, brede stoepen, fijne routes en dat alles goed toegankelijk voor iedereen. Ook is er aandacht voor bewegen en gezondheid tijdens de Dag van de Lunchwandeling.”

Wethouder Ashley North (Klimaat, Mobiliteit en Financiën): “Ik ben trots dat Leiden samen met de Voetgangersbeweging 2024 heeft uitgeroepen tot het Jaar van de Voetganger. Samen met deze belangenvereniging zetten we de plek van de voetganger dit jaar extra in het zonnetje, zo willen we aandacht geven aan deze verkeersdeelnemers. Zij verdienen het om op een verkeersveilige en toegankelijke manier in de stad te kunnen vertoeven. Daarnaast willen we ook aan de stad laten zien dat lopen vooral ook heel leuk en gezond is. Het Jaar van de Voetganger is voor iedereen. Iedereen is elke dag wel even voetganger.”

Beleidsprogramma Voetganger 2020-2030

Het Jaar van de Voetganger is geboren uit het beleidsprogramma Voetgangers 2020-2030, waarin Leiden 10 actiepunten benoemt om lopen meer ruimte te geven. Zo worden de pijlen gericht op het obstakelvrij maken van stoepen en het verbeteren van de veiligheid van looproutes. Dit laatste doet ze door drukke gebieden en oversteekplaatsen overzichtelijker te maken. Ook komen er rust- en verblijfsplekken langs bestaande wandelroutes, de bewegwijzering wordt duidelijker en er komt een speciale oversteekwijzer. “Zo zorgen we dat iedereen lopen, met een rolstoel of een wandelwagen overal kan komen.”

Lees meer over het Jaar van de Voetganger op de site van gemeente Leiden zelf.

Coalitie ondertekent Manifest ‘Samen Verkleinen We De Afstand’  

Oplossing volgens Manifest ‘Samen Verkleinen We De Afstand’   - man met bordje: zwembad?

Steeds minder mensen kunnen dagelijkse bestemmingen goed bereiken. Dat is de gezamenlijke conclusie van 29 maatschappelijke organisaties en bedrijven. Van HandicapNL tot Vakbond FNV en van de Nederlandse Spoorwegen tot Natuur & Milieu en Wandelnet. Met z’n allen stelden ze het Manifest ‘Samen Verkleinen We De Afstand’ op dat ze overhandigden aan de vaste Kamercommissie van het Ministerie Infrastructuur &Waterstaat.  

Zij stellen dat bestemmingen steeds verder weg liggen, het ov in veel gebieden wordt uitgekleed en dat lang niet alle openbare ruimte voor iedereen goed toegankelijk is. “Door slim te investeren in verschillende vervoersopties én door voorzieningen en woningen dichter bij elkaar te bouwen, kan het kabinet weer gaan zorgen voor betere bereikbaarheid. Dat is gezonder, veiliger en rechtvaardig.”  

Groepen op achterstand

De organisaties vragen in het manifest om voorzieningen voor iedere Nederlander bereikbaar te maken. Volgens hen staan bepaalde groepen al achter als het gaat om bereikbaarheid. “Mensen met een beperking, jongeren of bijvoorbeeld inwoners van slecht verbonden gebieden staan achter. Samen moeten we die afstand verkleinen”, aldus Martin Boerjan van Ieder(in), de koepelorganisatie voor mensen met een beperking of chronische ziekte.  

Oplossing volgens Manifest ‘Samen Verkleinen We De Afstand’  

Een oplossing is er volgens de coalitie wel. “Bereikbaarheid heeft invloed op gezondheid, economie en natuur, maar dat ligt bij allemaal verschillende ministeries. Daar moet meer regie op komen. Een idee is om dat bij een minister van Ruimtelijke Ordening te beleggen. Het is een kwestie van politieke durf om het geld anders te verdelen en samen te gaan zorgen voor goede en gezonde bereikbaarheid voor alle Nederlanders.”  

****

Lees meer over het Manifest ‘Betere bereikbaarheid moet prioriteit worden nieuw kabinet’  

Handreiking voetgangersnetwerk beschikbaar

In opdracht van het Platform Ruimte voor Lopen en CROW heeft adviesbureau Goudappel een handreiking gemaakt om binnen een gemeente te komen tot een een beleidsmatig verankerd en kwalitatief hoogwaardig voetgangersnetwerk. Dit netwerk bestaat uit een basisnetwerk, een hoofdnetwerk en een groen, ontspannen netwerk. De handreiking biedt een stappenplan, gebaseerd op de Ontwerpwijzer voetgangers, en een overzicht van alle beschikbare hulpmiddelen bij die stappen. Op basis van een voetgangersnetwerk kunnen gemeenten zorgen voor een structurele verbetering van de kwaliteit van looproutes. Het gaat dan bijvoorbeeld om het realiseren van ontbrekende schakels en het oplossen van de belangrijkste knelpunten op het gebied van toegankelijkheid, veiligheid en aantrekkelijkheid.

Download hier de publicatie vanuit de kennisbank.

Meer ruimte voor lopen in Omgevingsvisie Arnhem 2040

Omgevingsvisie Arnhem, mensen lopend in een winkelstraat

“De stad groeit en deze groei willen we benutten om de stad gezonder en veiliger, vitaler en socialer te maken. We willen de stad groen en leefbaar houden”, zo lezen we in de Omgevingsvisie Arnhem. Onze partner ziet daarbij een grote(re) rol weggelegd voor de voetganger.

Duurzame mobiliteit belangrijke plaats in Omgevingsvisie Arnhem

“We gaan voor duurzame mobiliteit” lezen we in het document. “Voor de ontwikkeling van Arnhem is schone mobiliteit een belangrijke voorwaarde. Om extra druk op de ruimte door autoverkeer te voorkomen, geven we de komende jaren ruim baan aan lopen, fietsen en openbaar vervoer.” En: “ doorgroene straten verschuift de focus van auto naar lopen en fietsen. De bestaande structuur vormt het uitgangspunt voor verbeteringen, waarbij barrières worden weggenomen en deelgebieden aan elkaar worden verbonden.”

Een groener Arnhem

Lopen is in de Omgevingsvisie Arnhem onlosmakelijk verbonden met “vergroening.” Een ontwikkeling die volgens de stad hard nodig is. “Voorwaarde voor de groei van de stad is dat de natuurwaarden toenemen, de klimaatmaatregelen een plek krijgen en dat een groene leefomgeving bijdraagt aan het welbevinden van mens en dier. Dit betekent dat we bij nieuwe woningen ruimte maken voor groen, water en natuur, voor ontmoeten en spelen, voor klimaatmaatregelen en duurzame mobiliteit.”

Een groen netwerk dichtbij

Doel van de gemeente is “dat het vanaf een woning nooit ver lopen is naar het groen.” Dat wil ze bereiken langs twee sporen: door bestaande buurten te vergroenen en door bij nieuwbouw ook te zorgen voor groen en groene routes. Daarnaast “komen de voetgangers op één bij de nieuwe ontwikkelingen en het inrichten van de straten en pleinen. Gezien het groeiend aantal oudere mensen en het feit dat zij steeds vaker thuis blijven, streven we ernaar dat belangrijke voorzieningen op veilige loopafstand zijn van hun woningen.”

Bekijk de Omgevingsvisie van Arnhem: Bijlage – Ontwerp-Omgevingsvisie Arnhem 2040.pdf

Nieuwe wandelroute Zwolle dankzij duurzame loopbrug de Passerelle

de Passerelle

Deze week is de bouw van de nieuwe duurzame loopbrug over het Zwolse spoor officieel gestart: de Passerelle. Met deze loopbrug ontstaat er een doorlopende wandelroute door de Overijsselse stad. Een wandelroute die de historische binnenstad aan de noordkant en het nieuwe centrumgebied Spoorzone aan de zuidkant verbindt.

Bijzondere aan de loopbrug is dat het een opgetilde straat wordt. Met als insteek dat het een prettige plek wordt om te lopen: een echt verblijf-gebied! Open en overzichtelijk met diverse wandelpaden. Er komt groen, bankjes en mooie uitkijkpunten over de stad en het treinverkeer!

Kortom De Passerelle wordt een écht wandelgebied waar de fietser te gast is. “Wethouder Gerdien Rots: “Met de bouw van deze duurzame loopbrug komt de wens van de gemeente Zwolle om het groenste station van Nederland te worden weer een stap dichterbij. Ruim honderd jaar geleden was er ook al een loopbrug, maar deze zal echt bijzonder zijn; een visueel hoogtepunt.”

Gemeente Zwolle is één van de partners van ons platform en we zijn trots op de stappen die ze zet om de voetganger op een voetstuk te plaatsen.

————————————————————————————————————-

Bron: De bouw van de Passerelle, de nieuwe duurzame loopbrug over het spoor in Zwolle, is gestart

Volop aandacht voor lopen in Mobiliteitsdebat

Mobiliteitsdebat

Bereikbaarheid moet een belangrijk onderdeel worden van een volgend Coalitieakkoord. Dat was één van de hoofdconclusies tijdens het Grote Mobiliteitsdebat. Dit debat vond vorige week maandag (30 oktober) plaats. Lopen neemt daarbij een belangrijke plek in.

Het Mobiliteitsdebat was het initiatief van de Mobiliteitsalliantie, waar onder meer onze partner Wandelnet bij is aangesloten. Onder leiding van gespreksleider Rens de Jong gingen 6 politici in gesprek over verschillende stellingen die het thema ‘toekomstige mobiliteit’ raken. Deze politici waren:

  • Suzanne Kröger – GroenLinks-PvdA
  • Jieskje Hollander – D66
  • Claudia van Zanten – BBB
  • Silvio Erkens – VVD
  • Hanneke Steen-Klok – CDA
  • Willem Koops – NSC  

Steun voor duurzame mobiliteit 

Wij vonden het vooral mooi om te zien dat een meerderheid voorstander is van duurzame mobiliteit. GroenLinks-PvdA, D66, NSC en CDA kunnen zich namelijk goed vinden in de stelling dat lopen, fietsen en openbaar vervoer bovenaan het wensenlijstje moeten staan bij de bouw van nieuwe woonwijken. Daarnaast pleitten GroenLinks-PvdA en D66 ervoor dat 30 km per uur de norm wordt in de bebouwde kom. Een doelstelling waar wij ons ook hard voor maken.

Presentatie Deltaplan 2035

Na afloop van het debat in Nieuwpoort kreeg minister Mark Harbert en staatssecretaris Vivianne Heijnen het Deltaplan 2035 overhandigd. Een plan waarin mobiliteit wordt omschreven als de bloedsomloop van de samenleving. Een plan dat de bereikbaarheid van voorzieningen centraal stelt en het belang van goede wandelinfrastructuur onderstreept.

Lancering Ontwerpwijzer Voetgangers

Ontwerpwijzer Voetgangers

Vers van de digitale pers: de Ontwerpwijzer Voetgangers vanuit kenniscentrum CROW! Vorige werd ‘ie gelanceerd tijdens het Verkeerskunde Congres in Amsterdam. Hét handboek voor iedere professional die werkt aan een toegankelijke, veilige en aantrekkelijke omgeving voor voetgangers.

Digitale versie beschikbaar, boekvorm volgt

De Ontwerpwijzer Voetgangers is nu beschikbaar als online kennismodule. Om toegang hiertoe te hebben, is een abonnement nodig. In januari 2024 verschijnt de ontwerpwijzer ook in boekvorm, als handig naslagwerk. Je vindt er praktische kennis. Kennis die je kunt gebruiken voor het maken van voetgangersbeleid, het vaststellen van het voetgangersnetwerk, ontwerp van een loopvriendelijke infrastructuur en het beheer en onderhoud ervan.

Tipje van de sluier: dit vind je onder  andere in de Ontwerpwijzer Voetgangers

30 jaar gelden verscheen de eerste ontwerpwijzer voor de fiets, dus niet gek dat er nu ook één voor voetgangers op tafel ligt. Aan bod komen onder andere vijf hoofdeisen die relevant zijn bij  het ontwerpen van infrastructuur om te lopen. Zij kennen weinig onderlinge overlap en zijn praktisch toepasbaar en goed uitlegbaar:

  • Directheid: De route is niet te lang en (onnodig) omlopen en wachten wordt voorkomen.
  • Begaanbaarheid: De route is toegankelijk en goed begaanbaar voor verschillende typen voetgangers.
  • Leesbaarheid: De route is zodanig vormgegeven dat voetgangers de omgeving begrijpen en hun weg gemakkelijk kunnen vinden.
  • Veiligheid: De loopinfrastructuur waarborgt de verkeersveiligheid van voetgangers. De route is daarnaast zodanig vormgegeven en ingepast in de omgeving dat deze sociaal veilig is. Ook veiligheid ten aanzien van gezondheidsrisico’s valt hieronder.
  • Aantrekkelijkheid: De route is zodanig vormgegeven en in de omgeving ingepast dat lopen aangenaam en aantrekkelijk is.

In ons magazine LOPEN vertelt Hillie Talens meer over de totstandkoming van het document. Zij is bij CROW projectleider van de Ontwerpwijzer Voetgangers.

Wil je meer informatie over de Ontwerpwijzer of alvast een pre-order plaatsen? Lees verder op de site van CROW.

>