Waar wandelt Nederland?

wandelen nederland

Heel Nederland is actief aan het wandelen, maar waar zijn de drukste paden en wegen? Met Strava Metro kunnen gemeenten en provincies zien hoe vaak deze routes worden gebruikt. In samenwerking met Track-landscapes en het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat heeft Wandelnet de mogelijkheden van deze data onderzocht. Tijdens de webinar op 4 juli 2024 presenteerde landschapsarchitect Mart Reiling de resultaten van zijn analyse.

Strava

Strava is sinds 2009 populair onder Nederlanders en heeft inmiddels ongeveer 1 miljoen gebruikers. Met de app kunnen mensen hun wandel-, hardloop- en fietsactiviteiten bijhouden. Strava Metro, dat in 2015 is gestart, biedt geaggregeerde data over het gebruik van paden. In 2022 waren er zo’n 800.000 lopers actief op Strava, die samen 20 miljoen wandel- en hardloopactiviteiten uitvoerden. De data laten zien dat er een gelijkmatige spreiding is van activiteiten in zowel stedelijke als landelijke gebieden.

Strava Metro

De analyses van Strava Metro laten interessante patronen zien. Zo zijn er duidelijke wandelroutes zichtbaar, zoals het Pieterpad en andere langeafstandspaden. Mart toonde ook aan dat het gebruik van nieuw gebouwde infrastructuur, zoals tunnels en bruggen, goed zichtbaar is in de data. Daarnaast laat de data ook verschillen zien in gebruik tussen winter- en zomeravonden, wat belangrijk is voor het verbeteren van de openbare verlichting.

Wandelnet en Track-landscapes

Wandelnet en Track-landscapes willen de Strava-data verder koppelen aan bestaande wandelroutenetwerken. Dit biedt mogelijkheden voor een beter inzicht in wandelinfrastructuur en het verbeteren van de verbindingen tussen stad en land. De inzichten uit deze data kunnen waardevolle gesprekken en analyses opleveren voor de toekomst van wandelen in Nederland.

Lees het hele artikel via Wandelnet.

Hoe meer je wandelt, hoe langer je leven

hoe meer je wandelt, hoe langer je leeft. Infogtaphic

Een grootschalige Amerikaanse studie toont aan wat de meesten al in hun onderbuik voelden: hoe meer je wandelt, hoe ouder je wordt. De onderzoekers legden maar liefst 17 eerdere onderzoeken naast elkaar en voerden er een meta-analyse op uit. 

Gegevens van ruim 226.889 deelnemers werden vergeleken. Zij vielen uiteen in twee groepen: gezonde mensen en patiënten met bloed- en vaatziekten. Gemiddeld volgden onderzoekers hen 7 jaar en maten hoeveel stappen ieder zette. De conclusie? Hoe meer stappen je zet, hoe gezonder je blijft. 

2337 stappen: minder kans op hart- en vaartziekten 

Al vanaf 2.337 stappen is de kans kleiner dat mensen vroegtijdig overlijden door hart- en vaatziekten. Als je er 10.417 per dag zet, is dat risico zelfs 77% kleiner dan normaal. 10.000 stappen zijn dus niet per se nodig voor een positief effect, maar wel is het zo dat hoe meer je wandelt hoe groter de gezondheidsvoordelen zijn. 

15% vermindering sterfkans met 1.000 stappen 

“Iedere 1000 stappen erbij verkleint de kans om vroegtijdig te sterven”, pennen de wetenschappers neer. Dat effect geldt pas vanaf 3.867 stappen. 5.537 stappen verkleint die kans al met 48%. Een enorme afname! En er lijkt geen ondergrens aan de gezondheidsvoordelen te zitten. Ook 20.000 stappen leveren nog veel voordelen op. 

Lees het onderzoek: ‘The association between daily step count and all-cause and cardiovascular mortality: a meta-analysis’.

Onderzoek naar STOMP werpt vruchten af 

Een stap vooruit naar een STOMP stad

“Autogebruik kunnen we alleen terugdringen als de ‘STOM’-alternatieven op orde zijn. Onder andere deze conclusie deed Eline Augustijn in haar afstudeeronderzoek bij Arcadis. “Het afgelopen halfjaar deed ik hier onderzoek naar de kansen voor STOMP”, vertelt de kersverse afgestudeerde. Daarvoor naam ze 3 wijktypes in middelgrote plaatsen onder loep. Gedurende het onderzoek ontwikkelde ze zelfs een heuse STOMP-scanner. Een tool die wijken scant en gedetailleerd in beeld brengt in hoeverre STOMP wordt toegepast. 

Wat kwam er uit deze STOMP-scan?

  • Het principe zie je het meeste terug in wijken gebouwd tussen 1970 en 1990. 
  • De grootste kansen liggen in de wijken gebouwd in de dertig decennia daarvoor (1930-1960). 
  • De focus moet niet liggen op iedere individuele plaats, maar op het grotere netwerk. Op dat niveau moet je bepalen op welke plekken, welk modaliteiten (vervoerstypen) voorrang krijgen. 
  • Autogebruik (de ‘P’) kan alleen worden teruggedrongen met pushmaatregelen als gebiedssluitingen en parkeertariefverhogingen als de ‘STOM’-alternatieven op orde zijn. Als er bijvoorbeeld genoeg fijne wandelroutes zijn, brede fietspaden en goed bereikbare bushaltes. 

Lees over al haar conclusies in haar LinkedIn-post over haar afstudeeronderzoek ‘Een stap vooruit naar een STOMP-stad’.

Looptool geeft inzicht in beloopbaarheid 

looptool - visualisatie van de doelen met de looptoop

De looptool is een feit! Een quick-scan van de beloopbaarheid van een wijk of straat die mobiliteitsexpert Goudappel ontwikkelde in opdracht van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat.

De potentie van lopen verzilveren 

De tool helpt om de potentie van lopen te verzilveren. Om de bijdragen aan verschillende beleids- en maatschappelijke doelen te realiseren. Denk aan de vergroeningsopgave, klimaatadaptatie (= omgaan met klimaatverandering), het welzijn van de mensen, het economische klimaat en meer ruimte voor recreatie en verblijven. Kortom, alle doelen waaraan lopen bijdraagt.

Hoe werkt de looptool?

De tool geeft inzicht in beloopbaarheid en doet suggesties voor verbeteringen van hoogwaardige looproutes. Hiervoor dien je als gebruiker 30 meerkeuzevragen te beantwoorden. Op basis waarvan de app een score voor de wandelvriendelijkheid berekent. Dit wordt gedaan op basis van 5 indicatoren uit de voetgangersbehoeftepiramide:

  • Aantrekkelijk;
  • Comfortabel;
  • Veilig;
  • Toegankelijk;
  • Fundament (basis).

Lees meer over de achtergrond van de looptool op de site van Goudappel. 

DigiPanel ‘Agenda Ruimte voor Lopen’ in Eindhoven

DigiPanel ‘Agenda Ruimte voor Lopen’ - het voorblad met verschillende foto's van wandelaars

Meer lopen fietsen, openbaar vervoer, slimme vervoersoplossingen en een autoluw centrum. Sinds 2013 kiest ons lid Eindhoven steeds vaker voor een duurzame koers. Op het moment is ze bezig met het opstellen van een Agenda Ruimte voor Lopen (werktitel). Een Agenda waarvoor de input wordt gevraagd van de inwoners van de Brabantse stad. Dit gebeurde door middel van een DigiPanel. 

Het DigiPanel is een online enquête waarin Eindhovenaren hun mening konden geven over de voetgangersvriendelijkheid van hun stad en hun visie op lopen. De vragenlijst bestond grotendeels uit eens-oneens vragen. De resultaten: 40% is van mening dat hun stadsgenoten en zijzelf zich geregeld te voet verplaatsen, 40% vindt van niet. Daartegenover staat dat maar liefst 60% Eindhoven een voetgangersvriendelijke stad vindt. Een stad die aantrekkelijk is om in te lopen. 

Jongeren vinden Eindhoven vaker een voetgangersvriendelijke stad dan ouderen. Dit komt overeen met het beeld dat uit de eerdere inwonersenquête (2022) naar voren komt.

Nabijheid en gezondheid belangrijke redenen om te lopen 

Het DigiPanel ‘Agenda Ruimte voor Lopen’ laat zien dat reden nummer 1 om te gaan lopen is dat bestemmingen zich binnen handbereik bevinden. Op loopafstand. Een verspreiding van voorziening is dus essentieel. Daarnaast vinden mensen het gezondheidsaspect belangrijk: lopen is goed voor lichaam en geest! Meer dan 1/3 vindt bovendien dat lopen praktisch of prettig is. 

Waarom pakt een groot deel van de Eindhovenaren nog altijd de auto? Dit komt voordat doordat het ver lopen is naar hun bestemming, zo geeft 88% van de respondenten aan. het kost tijd. Maar routes zijn ook onveilig of oncomfortabel. 

Een reactie die op het DigiPanel ‘Agenda Ruimte voor Lopen’ kwam, was dat natuurparken voor voetgangers niet aaneengesloten zijn. En dat je nergens aantrekkelijke kiosken hebt waar je naartoe kunt wandelen voor een kopje koffie of thee. 

Benieuwd naar alle conclusies uit het DigiPanel ‘Agenda Ruimte voor Lopen’ 

Het volledige onderzoeksverslag met interactieve grafieken van het Eindhovense DigiPanel ‘Agenda Ruimte voor Lopen’ vind je via de site van gemeente Eindhoven.  

Creëer ruimte voor voetgangers op de Binckhorst

Wethouder van Asten ontvangt het advies uit handen van Gert_Joost Peek en Susanne van der Kleij

Hoe kan meer ruimte voor lopen bijdragen aan de leefbaarheid van De Binckhorst nu de wijk langzaam transformeert van industrieterrein naar een woon- en werkgebied? De City Deal Ruimte voor Lopen boog zich over deze uitdagingen en bood zijn advies donderdag aan aan Wethouder van Asten van Den Haag.

Het Haagse industrieterrein De Binckhorst verandert de komende jaren van een industrieterrein naar een aantrekkelijk woon- en werkgebied. Het ligt gunstig, vlakbij het centrum, de snelweg en het spoor. Ook al neemt het aantal bewoners snel toe, het gebied ziet er nog echt uit als een bedrijventerrein; met grote hekken en een versteende openbare ruimte. Het ontbreekt aan groen en er is nauwelijks ruimte om prettig te lopen. Of zoals in het rapport staat: “De Binckhorst heeft echt potentie om iets heel moois te worden. Daarvoor moet er nog heel wat gebeuren.”

Vrachtverkeer
Vooral het drukke verkeer maakt het onaantrekkelijk om te wandelen. Zware vrachtwagen denderen door de straten, er wordt vaak te hard gereden en auto’s staan geparkeerd op de stoep. Geadviseerd wordt om ruimte te maken voor voetgangers en fietsers.  Goede voetpaden en veilige routes kunnen ervoor zorgen dat lopen hier een stuk prettiger wordt. 

Meer groen
Ook meer groen maakt lopen in de Binckhorst aantrekkelijker. Groen zorgt ook voor veiligheid. Bijvoorbeeld om een duidelijke scheiding te maken tussen autoverkeer en langzaam vervoer. Groen langs de weg geeft ook een vernauwend effect, waardoor autoverkeer geneigd is langzamer te rijden. Het advies is ook om te kijken naar plekken die tijdelijk kunnen worden vergroend. Juist in tijden van verandering is het belangrijk dat mensen natuur om zich heen hebben, waar ze elkaar kunnen ontmoeten.

De Binckhorst moet ook beter worden aangesloten op omliggende wijken en stadsdelen. Voorzieningen zijn nu onvoldoende bereikbaar. Hiervoor is een fijnmazig netwerk van loop- en fietsroutes en goed openbaar vervoer.

Aandacht voor de voetganger
Wethouder Van Asten van Den Haag ontving donderdag het rapport uit handen van Susanne van der Kleij en Gert-Joost Peek van I’M BINCK. De wethouder zei het rapport met zeer veel interesse te gaan lezen. “In de Binckhorst zijn we nog maar net begonnen met een grote transformatie van het gebied. Ruimte, aandacht en veiligheid voor de voetganger zijn hierbij van groot belang. Mensen moeten zich uitgenodigd voelen om de straat op te gaan, op ieder moment van de dag. De toekomst van onze stad bepalen we samen, daarom moedig ik iedereen van harte aan om met ideeën, adviezen en oplossingen te komen. Mooi als dat ook daadwerkelijk gebeurt.”

Download het rapport.

Resultaten Good Public Space Analysis Humankind bekend 

Good Public Space Analysis - twee vrouwen in Den Haag

Veel openbare plekken bieden ons geen mogelijkheid om te ontspannen, op te laden en te verbinden met andere mensen. Dat is de hoofdconclusie van de Good Public Space Analysis. Een analyse die Humankind voor ons deed in vier grote steden. 

Het bureau voor stedelijke verandering nam verschillende locaties in Den Haag, Groningen, Nijmegen en Rotterdam onder de loep. Van pleinen tot winkelgebieden en volksbuurten. Hoe wandelvriendelijk zijn ze? Voelen we ons prettig in de openbare ruimte? 

Hoofdconclusie Good Public Space Analysis 

Dit laatste bleek in alle vier de steden niet het geval. “Openbare plekken missen vaak de mogelijkheid om verbinden en op te laden”, lezen we in de eindconclusie van Humankind. “Factoren die voortvloeien uit onze basisbehoeften, die ons welzijn een boost geven.” Ook wees de analyse uit dat de voetganger op de meeste plekken niet voldoende ruimte krijgt. Vandaar dat Humankind een aantal aanbevelingen doet om de wandelvriendelijkheid te verbeteren:

  • Zorg voor meer groen, verbeter de kwaliteit van de omringende natuur. Dit maakt een gebied aantrekkelijker om in te wandelen. 
  • Maak het groen toegankelijker, bijvoorbeeld met wandelpaadjes. 
  • Leg de juiste infrastructuur aan. Zorg voor bankjes, speeltuinen of bijvoorbeeld een plek met sporttoestellen. 

“Zo op het eerste gezicht simpele en voor de hand liggende oplossingen, maar ze spelen allemaal naadloos in op de behoeften van de gebruikers.” 

Lees meer over het onderzoek van Humankind via: Good Public Space Analysis for walking.

Gezaghebbend rapport: belang wandeldata vaak niet erkend

“Wandelen bungelt te vaak nog aan de onderkant van de mobiliteitshiërarchie. Bovendien wordt het gigantische belang van wandeldata vaak niet erkend.” Dat concluderen onderzoekers in een rapport van Ramboll, een mondiaal engineering, architectuur en consultancy-bedrijf met Deense roots.

De data spreken voor zichzelf: 2/3 van de overheidsinstanties verzamelt geen wandeldata. Deze conclusie trok het bureau nadat ze verschillende databronnen onder de loep nam. Hiervoor werkte ze nauw samen met onder meer CityDeal-partners Rotterdam, provincie Utrecht en Rijkswaterstaat. 

5 hoofdconclusies

Een tipje van de sluier! Uit het onderzoek kwam onder andere de volgende punten:

  • Wandelen staat onderaan de mobiliteitshiërarchie en de noodzaak van wandeldata wordt niet gevoeld en gedeeld. 
  • De wandelbewegingen van mensen zijn meer “fluïde”, variëren van tijd tot tijd. Er zit geen vast patroon in zoals bij gemotoriseerd verkeer. Dit maakt het uitdagender om alle bewegingen te meten. 
  • Bij het meten zijn nummers (statistieken) belangrijk, maar ook informatie over veiligheid en tevredenheid. Net zoals individuele kenmerken van voetgangers.
  • Belangrijk is om data te verzamelen over wie niet wandelt en waarom niet. 
  • Er ontbreken data-standaarden wat het lastig maakt om iets te zeggen over kwaliteit, validiteit (geldigheid) en vergelijkbaarheid van wandeldata.

Benieuwd naar alle conclusies? Lees het hele onderzoeksrapport ‘Walking and cycling data: practice, challenges, needs and gaps.

>