Rapportage ‘Beleidskader lopen’: Meet de beloopbaarheid van een straat of wijk – rapportage-beleidskader-lopen
Ter ondersteuning van de decentrale overheden heeft het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat aan Goudappel gevraagd een ‘quickscan’ tool te ontwikkelen, die met name gemeenten kan helpen bij het ontwikkelen van een loopbeleid. Deze eenvoudig te gebruiken looptool kan gemeenten helpen om snel een globaal inzicht krijgen in de beloopbaarheid van een wijk of straat.
Downloaden
De Ring van Amersfoort en snel voorbijrazende auto’s: onlosmakelijk zijn ze aan elkaar verbonden. Met de PITSTOP wil provincie Utrecht daar verandering in brengen. Door in het weekend van 17 en 18 september het deel tussen kruising Molenstraat/Van Asch van Wijckstraat en de kruising Utrechtseweg/Utrechtsestraat af te sluiten voor auto’s.
Een heel weekend lang is dit deel van de stadsring niet het toneel van een snelle bandenwissel, maar een plek om prettig te ver-BLIJVEN. De unieke plek kent geen vastomlijnd programma. Je kunt meedoen aan verschillende activiteiten of zelf bepalen hoe je omgaat met de openbare ruimte. Wandel bijvoorbeeld door dit gebied heen voor een praatje en een vers kopje koffie, sluit aan bij een ontspannende yogales of ga los met je stoepkrijtjes. Ook zijn er inhoudelijke sessies; je kunt onder meer meepraten over het autoluw maken van de stad.
Hoe zou jij, met je gezin, familie of vrienden, de Stadsring gebruiken als die verkeersvrij is? Op deze prangende vraag wil PITSTOP een antwoord geven. Met name de duurzame mobiliteit hoopt de Provincie zo meer in the picture te krijgen. Want: “Het aantal inwoners en bezoekers van onze regio groeit de komende jaren sterk. Om de provincie Utrecht bereikbaar, groen en gezond te houden, stimuleren we daarom deze vorm van mobiliteit.”
Het Amersfoortse initiatief maakt deel van de Mobiliteitsweek Utrecht. Een initiatief waarvoor 16 september het startsein klinkt en waarmee de provincie en verschillende partners de inwoners van de regio een hele week lang in beweging brengt. Door ze uit te dagen anders, duurzamer, groener en gezonder te reizen.
Lees meer over de PITSTOP Amersfoort.
Zwolle ontwikkelt haar stad net iets anders. “De spoorzone van Zwolle was een beetje zielloos.“ vertelt gebiedsregisseur van de gemeente Zwolle Anne-Marie Mosterman.
In de afgelopen jaren heeft Mosterman vooral met kleinere placemaking-projecten het gebied op de kaart proberen te zetten. Bijvoorbeeld het Lubeckplein. “Hier is in het mini uitgeprobeerd wat wij eigenlijk voor het hele gebied zouden willen, namelijk een nieuw stuk stad maken. Het Lubeckplein is een van de duurste pleinen om te onderhouden, maar totaal niet klimaatadaptief.” Legt ze uit. “Dat was de aanleiding om ermee aan de slag te gaan. We hebben gekeken waar de behoefte zit van alle partijen, dus bewoners, de stad en de overheid, en dit opgedeeld in kleinere projecten.”
Bijvoorbeeld een kunstproject met de creatieve-mbo-opleiding Cibap en een groene gevel van de gemeente. “Toen zei de provincie: Deze aanpak spreekt ons aan! Hier heb je een ton om met het plein aan de slag te gaan en te investeren in klimaatadaptatie.” Om het plein groener en leuker te maken. Inwoners van Zwolle mochten plannen indienen voor de aanpak van het plein. Dat leverde ruim honderd ideeën op. Het resultaat: Extra groen door bomen en stadslandbouw, een sport- en skatevoorziening, bankjes, en een grote muurschildering.
Normaal gesproken zou het kavel verdeeld worden en ontwikkelt iedereen zijn ‘eigen stukje’. Anne-Marie wilde het anders doen. Meer samenhang. En een gebied in beweging brengen met betrokkenen uit de omgeving zoals bij het Lubeckplein vraagt om een andere sturing vanuit de gemeenteraad. “Ik weet waar ik naartoe wil, maar niet wat ik daarvoor ga doen. Als gebiedsregisseur moet je dan wel je nek uit durven te steken.”
Voor de gebiedsontwikkeling in de Spoorzone is er door deze aanpak dus geen vaststaande blauwdruk. Mosterman: “Voor eigenaarschap is het belangrijk dat er ruimte wordt gelaten voor ideeën van anderen.” Op deze manier is een plek ontstaan met meer ruimte voor groen, lopen, skaten, sporten en om elkaar te ontmoeten.
Lees meer over de bijzondere aanpak van gebiedsregisseur Anne-Marie Mosterman van de Gemeente Zwolle.
Van Alkmaar tot Delft en van Maastricht tot Rotterdam. Veel steden in Nederland creëren meer ruimte voor de voetgangers. Zo komen er steeds meer voetgangerszones bij: in Alkmaar is 11,71% van de hele stad autovrij. Een mooie ontwikkeling!
Dit zijn de 10 meest wandelvriendelijke steden van Nederland:
(bron: https://www.seasons.nl/reizen/per-land/10x-fijne-wandelsteden-van-nederland)
Goed nieuws! Overheden hebben groeiende aandacht voor groen in onze woonomgeving. Een aandacht die het afgelopen decennium toenam en een extra impuls kreeg door corona. Zo komt naar voren uit onderzoek van Wageningen Environmental Research.
Redenen om aan groen in steden te werken zijn: gezondheid, welzijn, klimaatbestendig maken van de omgeving en het vergroten van de stedelijke biodiversiteit. Meer ruimte voor lopen valt onder de noemer gezondheid. De natuur nodigt namelijk uit om te wandelen en wandelen in het groen heeft allerlei gezondheidsbevorderende voordelen, zoals een lagere bloeddruk en minder cortisol. De aandacht voor groen in het kader van gezondheid blijkt onder andere uit het Programma Groene Gezonde Leefomgeving van de centrale rijksoverheid.
Dat (lopen in het) groen vele voordelen heeft staat buiten kijf, maar toch blijft de vertaling van gezondheidsambities naar groenmaatregelen in de praktijk lastig. Dit komt mede doordat de kennis ontbreekt over hoe die voordelen tot stand komen.
Lees alles over dit onderzoek: ‘Groen wordt steeds belangrijker voor steden’.
De verstedelijking neemt met de dag toe: steeds meer mensen wonen in steden. Wat enorme uitdagingen met zich meebrengt: voor planners, ontwikkelaars, bouwers en overheden. “Bijvoorbeeld op het gebied van gezondheid”, meent Isabelle Vreeke, beleidsmedewerker Groen in de stad.
“Een versteende stad is niet een gezonde leefomgeving voor de mens. Meer groen heeft een positief psychisch effect, nodigt uit tot gezond gedrag, leidt tot minder hittestress en dempt geluidshinder.” Vreeke werkt bij het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV). Het ministerie dat nu haar pijlen richt op vergroening van de stad. Met als ultieme doel om de stedelijke omgeving groener, gezonder en klimaatbestendiger te maken.
Dit doet het ministerie via het programma ‘Groen in de stad’. Een programma waaraan in totaal vier ministeries meewerken: Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport; Infrastructuur en Waterstaat en Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening. Zo weten zij de brug te slaan naar andere maatschappelijke opgaven in steden.
Het programma is goed nieuws voor wandelaars, want meer groen betekent ook meer ruimte voor lopen. Bovendien wordt lopen een aantrekkelijkere optie naarmate een stad groener, gezonder en klimaatbestendiger is.
Lees alles over het programma ‘Groen in de stad’.
Buiten zijn én werken: gaat dat wel samen? Jazeker, dat lieten we zien tijdens Outdoor Office Day (16 juni). 🌳 💻 Een dag die Nature Desks organiseert en een dag waarop we door het hele land initiatieven zagen opbloeien die buiten werken in the picture zet.
Van wandelend vergaderen (weeten) tot de ‘urban nature’ in de buurt van je werkplek verkennen. Van een lunchwandeling tot heuse buitenterrassen of kantoortuinen op lege parkeerplaatsen. Wat ongelooflijk mooi om te zien hoe veel organisaties al massaal aan de slag gingen met buiten werken!
Het doel voor volgend jaar: nog meer mensen buiten aan de laptop krijgen. Daarom zijn we benieuwd naar jouw ervaring met buiten werken. Neem je vaak je werk mee naar buiten toe? En: hoe werk je dan het liefste buiten? Maar ook: wat zou jou helpen om (nog) vaker met de laptop op schoot in het zonnetje aan een verslag te werken? Deel jij ook jouw ervaring? Vul de enquête in van Outdoor Office Day.
Door Derk van der Laan, zelfstandig schrijver en redacteur
Voor 13 oktober staat het Nationaal Voetgangerscongres al in vele agenda’s. In aanloop daarnaar een serie van drie artikelen over de positie van voetgangers. Wat is verbeterd de afgelopen vier jaar, wat verslechterd? En wat is de top-3 aan urgente acties de komende vier jaar? Vandaag aflevering 1 met: Ankie van Dijk (directeur Wandelnet) en Rob Methorst (secretaris van MENSenSTRAAT).
ANKIE VAN DIJK: “Veel meer mensen zijn gaan wandelen sinds de pandemie. Iedereen kan dat buiten zien. Natuurlijk speelt COVID als belangrijke bewustzijn-verhogende factor. Maar ook daarvóór nam de belangstelling al toe. Intussen werden meer loopvormen populair. We voelen ons vrijer om te kiezen. Niet met de fiets, maar even lopen naar de winkel. Met een ommetje de werkdag beginnen, zakelijke afspraken lopend doen. Of eerst wandelen en daarna pas de kroeg of het festival induiken als je met vrienden afspreekt.
Onder beleidsmakers zie ik een toegenomen bewustzijn over het belang van te voet gaan. Vier jaar geleden waren er slechts enkele voorlopers, nu staat het onderwerp op de agenda bij een veel grotere groep. De volgende stap bij hen zal zijn: wat gaan we nu echt doen? Hier en daar gebeurt het. Veel gemeenten investeren bijvoorbeeld fors in recreatieve routenetwerken. Een aantal steden stelt steeds ruimere autovrije zones in. Wandelen wordt serieuzer genomen, mede dankzij het gezondheidsbelang. Als directeur van Wandelnet gaat mijn hart van zulke ontwikkelingen toch een stukje sneller kloppen”.
ROB METHORST: “De politiek ontdekte nadrukkelijker het belang van voetgangers. Het Rijk neemt lopers meer serieus en al zoekt het nog naar zijn rol en taak, ik zie de aandacht verder toenemen. Een echte, stille aardverschuiving. Voor gemeenten geldt nu: hoe meer inwoners, hoe hoger het lopen op agenda`s. De grote steden zien in dat goede loopvoorzieningen meer sociale gelijkheid betekent en minder vervoersarmoede. Koning fietser en keizer voetganger: dat zeggen ze tegenwoordig in Amsterdam. Ook middelgrote steden zijn veel actiever. In kleinere gemeenten zie ik vooral meer belangstelling bij inrichting van wijken en toegenomen bewonersparticipatie. Burgers nemen zelf initiatieven voor veiliger straten, snelheidsbeperkingen en goede looproutes.
Een uitzonderlijk voorbeeld vind ik Groningen. Met de nieuwe Leidraad Openbare Ruimte is deze stad weer voorloper op verkeersgebied zoals met het eerste Verkeers Circulatie Plan in de jaren zeventig.
De ommezwaai heeft te maken met de teruggang van de ideologie waarbij iedereen verantwoordelijk was voor zijn eigen hachje. Overheid, neem de regie, is de roep, versterkt door de coronacrisis. Dit werkt in het voordeel van voetgangers. Ook sommige kleinere gemeentes leveren uitzonderlijke prestaties. Zie de Leidseweg in Voorschoten na herinrichting van een deel van weg. Een aangename en veilige metamorfose inclusief ruime trottoirs”.
ANKIE VAN DIJK: “Aandacht voor wandelinfrastructuur schiet in nieuwbouwwijken vaak tekort, terwijl de behoefte toenam. De woonkwaliteit van zulke wijken verslechtert omdat te vaak de mens wordt vergeten. Prioriteit krijgen auto`s en fietsen met een compleet systeem van beschikbare en direct toe te passen gedetailleerde normen. De ontsluiting daarvoor is goed geregeld, maar niet voor voetgangers. Voor wandel-infra ontbreekt basiskennis. Een Vinex-wijk zoals het Amersfoortse Vathorst heeft slechte wandelverbindingen naar recreatiegebieden die nota bene dichtbij liggen.
Het sterk toegenomen fietsgebruik hindert steeds vaker het lopen. De opkomst van een enorme variëteit aan fietsen en gevaarlijk oplopende snelheidsverschillen in het verkeer vraagt om nieuwe infrastructuur. Waar fietsers en wandelaars jarenlang gerust hun paden konden delen, is dat nu op steeds meer plekken gevaarlijk. Mountainbikers hinderen vaker wandelaars en omgekeerd. De toegankelijkheid van gebieden kwam verder onder druk te staan. Tegen wandelaars die tijdens de pandemie massaal natuurgebieden in wilden, werd gezegd: ‘Ga maar naar huis’.
Ook ontstonden veel nieuwe afscheidingen die het lopen moeilijker maken. Ik denk aan spoorwegafsluitingen, afgesloten boerenpaden en nieuwe rondwegen. Te vaak bleef de houding: ‘Loopt het voetpad dood? O, dan loop je toch een stukje om’. “
ROB METHORST: “De gemiddelde gezondheid van voetgangers ging achteruit, simpelweg door de vergrijzing van de bevolking. Meer verkeersdeelnemers kunnen slechter bewegen. En wie altijd fietste en ontdekt dat dit niet meer kan, is voortaan aangewezen op lopen. Velen zijn dat ontwend geraakt.
De sterkere greep van de projectontwikkelaars op de ruimtelijke ordening heeft grote, negatieve consequenties. Grondopbrengst moet maximaal zijn en dat betekent lagere prioriteit voor publieke ruimte wat immers minder winst oplevert. Tegelijk doet de Nederlander er werkelijk alles aan om niet op eigen terrein te hoeven parkeren. De behoefte aan openbare ruimte groeit, terwijl in de krappe Vinex-wijken glasvezelaanleg of infrastructuurveranderingen razend moeilijk te realiseren zijn.
De grote aandacht voor fietsers ging ten koste van voetgangers. Snelheidsverschillen werden groter en in de pijplijn zitten de komende jaren gigantische fietsinvesteringen terwijl die voor de lopers er relatief bekaaid afkomen. Beschikbare kennis over lopen komt nog niet op plekken die er toe doen. Adviesbureaus zitten nog vaak op de auto- of rijwieltour. Kleine gemeenten hebben moeten bezuinigen en je zult maar verkeersmedewerker zijn die twee uur per week beschikbaar heeft voor lopen. Enkele branden blussen kun je, maar onmogelijk leren gebruik maken van beschikbare kennis, laat staan voetgangersbeleid op poten zetten”.
ANKIE VAN DIJK: 1 “Gemeenten moeten hun routenetwerk op orde brengen, zowel buiten- als binnen de bebouwde kom. Ik zie de grootste lacunes in de overgangsgebieden, zoals stadsrandzones, en in doorsneewoonwijken. Iedereen moet de mogelijkheid hebben om vanuit de eigen voordeur een goed ommetje te kunnen maken en dus niet voor een wandeling op reis te hoeven gaan. Ik vind dat een basisrecht”.
2 “Laat bestuurders en ambtenaren lef tonen en dreigende barrières voor wandelaars weghalen. Let bij nieuwe rondwegen en andere infrastructuur op de gevolgen voor wandelroutes en ommetjes. Investeer daarom in ambtenaren die verstand hebben van lopen. Breng hun kennis en kunde op peil”.
3 “Ontwikkel een visie en leg nieuwe infrastructuur aan. We verloren 30.000 kilometer aan paden in Nederland door onder meer ruilverkaveling. Kijk hoe we met het water omgaan. Eeuwenlang het water zijn natuurlijke loop geven, daarna rivieren en kanalen zo recht mogelijk maken en nu is de urgentie om water veel meer ruimte te geven en te laten meanderen. Vergelijkbaar met de veranderende en groeiende vraag naar ruimte voor lopen”.
ROB METHORST: 1 “Wethouders moeten een andere benadering toepassen en zorgen voor structuren. Zorg dat medewerkers kennis verwerven en voldoende ruimte krijgen om voetgangersbeleid te ontwikkelen. In beheer en onderhoud spelen de wijkteams een cruciale rol. Leidt medewerkers zo op dat zij leren rond te lopen en goed om zich heen te kijken. Met de vaardigheid te rapporteren naar boven als permanente ogen en oren voor verkeer, groen en andere publieke belangen.“
2 “Creëer meer herindeelbare en schuifbare ruimtes als een collectieve taak in publiek belang. Flexibiliteit is in het voordeel van voetgangersvoorzieningen. Overlaten aan particuliere, eigen verantwoordelijkheid kan niet. Wie zelf geen kleine kinderen heeft of goed ter been is, denkt al gauw, als zij er al bij stilstaan: wat kan het mij schelen dat het voetpad zo smal is! Met woningcorporaties als prominente partijen kan een gemeente makkelijker samenwerken om voetgangersbelangen zeker te stellen.”
3 “Stimuleer gebruik van openbare ruimte en richt activiteiten veel meer naar buiten. Ogen en oren op straat, geen keukens aan de straatkant maar woonkamers. Kinderen, nu vaak weggestopt in speeltuinen met hekken of binnen opgeborgen, moeten veel meer de straat op gaan, zelf ontdekken.”
Derk van der Laan is zelfstandig schrijver en redacteur. Hij specialiseert zich in mobiliteit en ruimtegebruik en is initiatiefnemer van www.gewoongezondlopen.nl
“Ooit lachen we erom dat de auto in het stadscentrum kwam.” Onze partner van het eerste uur, gemeente Amsterdam, zet onwijs mooie stappen op het pad van wandelvriendelijkheid. Zo sneuvelen er tussen de 7.000-10.000 parkeerplaatsen en worden veel wegen afgesneden voor auto’s. Allemaal maatregelen die één enkel doel hebben: onze hoofdstad autoluw maken.
Tegelijkertijd komt er meer ruimte voor groen, voetgangers en fietsers (mogelijk met snelheidslimiet). Een mooi voorbeeld van deze voortvarendheid zijn de nieuwe plannen rondom de vernieuwde Herengracht. Die liegen er niet om: in de artist’s impression zijn stoepen en parkeerplaatsen verdwenen en kinderen spelen op straat. “Een Unesco idylle waarin de auto nadrukkelijk ontbreekt.”
Door auto’s zoveel mogelijk te weren uit het centrum wordt de stad leefbaarder. De luchtkwaliteit verbetert, er is minder geluidsoverlast en dat maakt de inwoners gezonder. Zo verwacht het gemeentelijke college van GroenLinks, PvdA en D66.
Benieuwd naar alle plannen om van Amsterdam dé wandelhoofdstad te maken? Lees het interessante Volkskrant-artikel ‘Amsterdam wordt steeds autoluwer’.
ZorgSaamWonen is op zoek naar ideeën voor het ontwerp en de inrichting van wijken en buurten. Hoe creëer je in een buurt routes als plekken voor ontmoeting? Hoe kunnen fysieke ingrepen bijdragen aan verbinding tussen buurtgenoten, tussen jong en oud, met of zonder zorgvraag? We zoeken naar een nieuw idee, wat ook op andere plekken kan worden toegepast. Zoals bijvoorbeeld de kwiekroutes die inmiddels in meerdere gemeenten aanwezig zijn.
Criteria
Bij de beoordeling let de jury op de volgende criteria:
– Inspirerend idee ook voor andere buurten; het idee biedt nieuwe inzichten, zet aan tot nadenken en/of actie in buurten. Het geeft energie en mensen kunnen het idee voor zich zien in hun eigen omgeving. Het idee is in deze vorm niet eerder toegepast.
– Effectief idee; het idee draagt bij aan het stimuleren van ontmoeting in de eigen woonomgeving.
– Haalbaar idee: het idee kan binnen een jaar op een locatie gerealiseerd worden en het idee is voldoende uitgewerkt om met fondsen in gesprek te gaan.
De prijs
ZorgSaamWonen stelt voor beide winnaars (zowel jury als publieksprijs) een prijs beschikbaar. De prijs wordt uitgekeerd in de vorm van:
– ZorgSaamWonen Award 2022,
– Financiële en praktische ondersteuning van experts voor realisatie van het idee (o.a. oranje fonds)
– interview in het digitaal magazine van ZorgSaamWonen en aandacht tijdens ZorgSaamWonen congres 2023.
– de twee winnaars mogen hun idee promoten via het platform van ZorgSaamWonen via een artikel of filmpje.
De Awards
Van 22 juni tot en met 5 september 2022 kunnen initiatieven worden aangemeld voor de ZorgSaamWonen Award 2022. De ZorgSaamWonen Award 2022 is een ideeënprijsvraag en kent één winnaar van de publieksprijs, en één winnaar van de juryprijs.
Wie kan meedoen?
Iedereen die een goed inspirerend idee heeft voor een buurtroute kan meedoen. Dus zowel partners die aangesloten zijn bij het platform ZorgSaamWonen als mensen en organisaties die nog nooit gehoord hebben van het platform ZorgSaamWonen.
Ga voor verdere informatie of om je in te schrijven naar ZorgSaamWonenAward2022
Wie kent d’r niet? Innovatiemanager bij Rijksvastgoedbedrijf, schrijfster van het boek ‘Walk your Meeting’ en oprichtster van weeting.nl. Martine de Vaan stimuleert vandaag de dag onwijs veel mensen om lopen te integreren in hun werkdag.
In een open interview met Alles is Gezondheid vertelt ze over haar motivatie om weeting.nl op te richten. Dat had drie redenen. “Ten eerste wil ik mensen meer verbinden met hun directe omgeving, in de hoop dat ze er meer belang aan hechten. In het wandelend vergaderen zag ik daar kans toe. Ten tweede geloof ik niet dat we op de goede weg zijn in de manier waarop we mensen motiveren om te bewegen; we presenteren bewegen als een extra opgave waarvoor je tijd moet maken. Je moet je werk onderbreken om te gaan bewegen. Het dagelijks leven is in onze samenleving georganiseerd om het jou makkelijk te maken, je hoeft zelfs niet meer op te staan om het licht aan te doen. Ook cultuur speelt een rol. “Gaat u zitten” is een uiting van gastvrijheid. Intussen word je verteld dat je moet bewegen. Dat is frustrerend. Ik denk dus dat we fundamenteler moeten kijken, bijvoorbeeld naar onze werkmethoden. Daarnaast zijn er veel mensen die afhaken bij het woord sport, die groep bereik je niet. Ten derde vind ik dat vergaderingen productiever en energieker mogen.”
Benieuwd naar haar aanpak? Wil je ook weten hoe Martine ervoor wil zorgen dat mensen blijven lopen, ook nu corona passé is? En welke rol daarin is weggelegd voor de overheid? Lees het hele interview ‘Nu is de kans om wandelend vergaderen een blijvende gedragsverandering te laten zijn.’
De centrale verzamelbank voor geo-informatie over recreatieve routes: dat is routedatabank.nl. Veel overheden en andere organisaties wisten al handig gebruik te maken van de rijke data. En sinds begin deze maand kent de databank nóg een nieuwe toepassing, namelijk een universitair onderzoek naar duurzame transportnetwerken.
Deze studie neemt onder andere fiets- en wandelnetwerken onder de loep. Om zo meer kennis te verzamelen over mogelijkheden voor het behalen van duurzaamheidsambities van een grote stad. “Ik zag dat routedatabank.nl deze data in WFS heeft en dat is precies wat ik nodig heb”, zegt de onderzoeker blij verrast.
Voor dé nationale routedatabank slaan verschillende organisaties de handen ineen: Fietsplatform, Wandelnet, Wielersportbond NTFU en Koninklijke Nederlandse Hippische Sportfederatie (KNHS). Zij hebben allen hun eigen Geografisch Informatie Systeem (GIS), boordevol data over onder meer fiets- en wandelnetwerken, streekpaden en NS-wandelingen. routedatabank.nl voegt ál deze netwerken samen tot één landelijk bestand en maakt ze toegankelijk voor anderen. Door nauw samen te werken met de regio’s blijft het bestand up-to-date. Naast universitaire onderzoeken wordt de databank bijvoorbeeld gebruikt door meldkamers van politie en veiligheidsregio’s. In geval van nood in bijvoorbeeld een bos kunnen zij de precieze locatie sneller vinden dankzij onze knooppuntnummers. Prachtige toepassingen.
Lees meer over de databank via: https://www.routedatabank.nl.