Martine de Vaan genomineerd voor de Duurzame 50

Martine de Vaan genomineerd voor Duurzame 50

Heel eervol! De programmaleider van de City Deal Ruimte voor Lopen is genomineerd voor de ABN AMRO Duurzame 50. De jaarlijkse thermometer voor duurzaamheid in de bouw en vastgoed in Nederland. De lijst weerspiegelt wat er in deze sector het afgelopen jaar is gebeurd op het gebied van duurzaamheid. 

De verkiezing kijkt naar: wie zijn de koplopers? Wie maken meters, zetten de agenda, werken samen en brengen creativiteit en vernieuwing in? Wie zijn die mensen die over genoeg daadkracht, charisma, contacten, kennis en visie beschikken om de gebouwde omgeving ook echt duurzamer te maken? 

Nominatie Duurzame 50 erkenning voor duurzame inzet 

De nominatie is een mooie erkenning voor De Vaan’s duurzame inzet, zowel met haar werk voor het Rijksvastgoedbedrijf als haar eigen initiatief ‘Weeting’. De genomineerden worden op 4 onderdelen beoordeeld: 

  1. Initiëren van duurzame projecten en realisatiekracht
  2. Impact
  3. Actieve kennisdeling en zichtbaarheid
  4. Bijdrage aan systeemverandering

6 december wordt de definitieve Duurzame 50 lijst bekendgemaakt! Volg al het nieuws over de Duurzame 50 op de voet.

Webinar lopen in hoger onderwijs 

Lopen in hoger onderwijs

“We willen wel wat met lopen gaan doen, maar er is nog niet veel over bekend.” Dat was een veelgehoord commentaar tijdens het webinar over lopen in hoger onderwijs. Dit webinar vond eind september plaats. Rode draad door de meeting was de vraag: wat bieden docenten aan kennis en kunde en wat hebben studenten nodig? 

Het was een mooie meeting waarin we napraatten over het onderzoek van Ineke Spapé en Sandra Schuit. Samen zetten we de eerste stap om lopen meer te verankeren in het curriculum van verschillende opleidingen. We waren met een mooi clubje “uit alle windstreken”: uit Breda, Nijmegen, Arnhem en Leeuwarden. 

Ook vergezelde Robert van der Bijl ons. Hij is professor ‘Mobility Planning’ aan de Universiteit van Gent en kon meepraten vanuit zijn eigen ervaring. “In de jaren ’70 had je in België al workshops over toegankelijkheid”, vertelt hij. Ruimte voor lopen maakte daar deel van uit. “Ook wordt het voetgangersdeel al voor een deel in het ov-systeem meegenomen.” Woorden waarmee hij al gelijk een lastig probleem bij lopen aanstipte: lopen maakt vaak wel deel uit van verschillende onderwerpen, maar wordt niet als apart thema benaderd. 

Omslag in denken 

Er is ook echt een omslag in denken over lopen nodig, zo benadrukken de workshopgevers. Bereikbaarheid krijgt nu nog prioriteit, waarbij verblijven en verplaatsen als gescheiden worden gezien. Omslag zit ‘m erin dat we gaan nadenken over ruimte in termen als: nabijheid, verplaatsen op eigen kracht, gedeelde ruimte en verplaatsen en verblijven in één dezelfde ruimte.   

Onderstaande sheet geeft dit mooi weer:

Aanbevelingen voor het onderwijs en de vakwereld 

Uit het eerdergenoemde onderzoek kwamen de onderstaande aanbevelingen naar voren. Vooral het standaardiseren van lesmateriaal is een belangrijk punt. “Zelfs binnen opleidingen bestaan er heel veel verschillen tussen vakken en studierichtingen”. Lopen is niet goed verweven in het onderwijs en is vaak geen apart vak. Aanvulling vanuit de deelnemers van het webinar was om studenten niet alleen theorie over lopen te leren, maar ze er praktisch mee aan de slag te laten gaan. 

Is lopen een hoofdthema? 

Tot slot stelden we de deelnemers deze vraag. Daar kwamen heel veel termen uit. “Aan de ene kant is dat een kans,” geeft één van de aanwezigen terug. “Aan de andere kant een struikelblok. Je hebt zovéél verschillende manieren om naar lopen te kijken.” In ieder geval zien we dat lopen vaak in één adem wordt genoemd met duurzame mobiliteit en het principe STOMP. Lopen is ook een belangrijk thema bij het inrichten van gebieden (inrichten gebieden, inrichting openbare ruimte, gebiedsontwikkeling). 

Dit zijn de twee sterke winnaars van de LoopAward 2023! 

LoopAward 2023 winnaars

Op dinsdag 3 oktober maakte Wouter Veldhuis, juryvoorzitter van de LoopAward 2023, de twee winnende initiatieven bekend op het Nationaal Voetgangerscongres. De winnaar in de categorie ‘ruimtelijke initiatieven’ is de KWIEK Beweegroute. In de categorie ‘maatschappelijke initiatieven’ is Envida naar Buiten de winnaar. 

Maar liefst 18 organisaties meldden hun initiatief dit jaar aan bij het platform Ruimte voor Lopen. De jury, bestaande uit Karen van Ruiten (Directeur Alles is Gezondheid & Positieve Gezondheid), Bruno Bruins (voormalige minister voor Medische Zorg & Sport, nu adviseur voor de Raad van State) en Wouter Veldhuis (Rijksadviseur voor de fysieke leefomgeving) nomineerde uit alle inzendingen zes initiatieven, waaruit de twee uiteindelijke winnaars zijn bepaald. 

De genomineerden van maatschappelijke initiatieven waren: Wandelhoofdstad Papendrecht, Envida naar Buiten en WorkWalk. In de categorie ruimtelijk waren dit: Handboek ‘De ontwikkeling van het stedelijk loop- en wandelnetwerk’, De Groene Lopers van de Utrechtse Zusterparken en KWIEK beweegroute. 

Beoordelingscriteria LoopAward 2023

De inzendingen werden vooral beoordeeld op originaliteit, actualiteit en in hoeverre de initiatieven inspirerend werken voor anderen. Daarnaast keek de jury naar vernieuwing, opschaalbaarheid en de combinatie van werving, zorg en privatisering. Het viel de juryleden op dat er dit jaar meer private partijen meededen. Ook vindt de jury het eervol dat sommige partijen jaarlijks hun inbreng insturen.

KWIEK Beweegroute 

De ruimtelijke award ging dit jaar naar de KWIEK Beweegroute. KWIEK realiseert in cocreatie met lokale initiatieven beweegroutes in de buitenruimte voor kwetsbare doelgroepen, waarbij bestaand straatmeubilair wordt ingezet voor diverse oefeningen. Dit moet met name de dagelijkse mobiliteit en autonomie van seniore deelnemers ondersteunen. 

De beweegroutes zijn in elke gemeente te integreren. Tot nu toe heeft KWIEK al tachtig beweegroutes opgeleverd in gemeenten. In de opschaalbaarheid zit de kracht, wat de jury betreft. 

Envida naar Buiten 

De winnaar van de maatschappelijke award is Envida naar Buiten. Zorgorganisatie Envida komt uit het zuiden van het land en startte in 2019 het initiatief Envida naar Buiten, waarbij zorgprofessionals en natuurgidsen met cliënten op pad gingen. De groep bezoekt met een eigen personenbus rolstoel- en rollatortoegankelijke plekken. Inmiddels is het project binnen het dagbestedingsbeleid verankerd en wordt op acht locaties van Envida eens per week twee dagdelen met bewoners gelopen. 

Vanwege de verbinding met zorg en preventie, ziet de jury iets nieuws in dit initiatief ten opzichte van voorgaande jaren. Ook het feit dat het in de organisatie is ingebed, maakt deze winnende inzending erg krachtig. 

De awards 

De LoopAwards bestaan uit een sculptuur gemaakt door Lilian Beentjes. De sculpturen stellen beenderen voor die noodzakelijk zijn voor het lopen. 

Alle inzendingen voor de LoopAward 2023 kun je nalezen op onze site.

Lees hem nu: Magazine Lopen #3

Martine de Vaan overhandigt het tijdschrift LOPEN aan Wethouder van Amsterdam, Melanie van der Horst.

Wethouder Melanie van der Horst heeft vandaag op het voetgangerscongres in Amsterdam de derde editie in ontvangst genomen van het magazine LOPEN.

Het magazine, een uitgave van de City Deal Ruimte voor Lopen, staat boordevol inspirerende verhalen, praktijkervaringen en handreikingen hoe we de gebouwde omgeving kunnen verbeteren voor voetgangers. Het is gemaakt voor iedereen die in de dagelijkse praktijk meer ruimte wil maken voor de voetganger. Of dit nu een expliciet en prominent doel is of subtiel een plek krijg bij stedelijke herinrichting.

Het magazine bevat columns van o.a. wethouder Melanie ter Horst van Amsterdam en stadsecoloog Max Klasberg, interviews met wethouder Cilia Daemen van Nijmegen, Petrouscha Werther van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en hoogleraar Urban Mobility Features Marco te Brömmelstroet. Ook neemt het magazine een kijkje in bij de steden Utrecht, Eindhoven en bij de Provincie Groningen om te zien hoe zij aan de slag gaan met de voetganger. Het magazine zoomt ook in op de 15-minutenstad, het vergroenen van je buurt en blikt terug op bijzondere evenementen als OutdoorOfficeDay en Wandel naar je werkdag.

Veel leesplezier

Het magazine lees je online, maar is ook in een papieren variant beschikbaar. Wil je een exemplaar ontvangen, stuur dan een e-mail

Vijf nieuwe partners voor City Deal Ruimte voor Lopen


Maar liefst vijf nieuwe partijen sluiten zich aan bij de City Deal Ruimte voor Lopen.
Het gaat om de bureaus Goudappel, Movares, Royal HaskoningDHV, DTV Consultants en het programma Mooi Nederland van het Ministerie van BZK. Vandaag – op het voetgangerscongres in Amsterdam – zetten zij hun handtekening.

‘In de City Deal Ruimte voor Lopen zetten gemeenten, departementen en diverse partijen zich gezamenlijk in om samen te experimenteren met loopbeleid in een stedelijke omgeving. Met het aansluiten van deze partners voegen we veel kennis en ervaring toe aan ons netwerk’, aldus programmaleider Martine de Vaan. ‘Ik kijk ernaar uit om gezamenlijk de kennis op het gebied van stedelijk loopbeleid te versterken, versnellen en te verspreiden.’

Rob Althuisius, Movares

Rob Althuisius, Hoofd Mobiliteit en Ruimte, Movares

‘Movares ziet de voetganger als essentieel en volwaardig onderdeel van het duurzame mobiliteitssysteem. Ruimte voor de voetganger moet hand-in-hand gaan met het verbeteren van de verblijfskwaliteit en het klimaatadaptief maken van de openbare ruimte. Dit uiteraard in samenhang met andere thema´s zoals Gezondheid, Economie en Veiligheid. Ook zien we dat aandacht nodig is voor de nabijheid van voorzieningen om lopen (en fietsen) te stimuleren.’

Lees de motivatie van de nieuwe partners:

Wim Korver, Directeur Goudappel Groep

‘Voetganger zijn we allemaal. En toch is het een blinde vlek in mobiliteitsonderzoek. Daarom doen wij mee aan de City Deal Ruimte voor Lopen, waarin we samen met andere stakeholders de kennis rondom lopen verbeteren, om zo vorm te geven aan een duurzame samenleving waarin ieder mens zich prettig kan bewegen.’

Gido ten Dolle, Programma MooiNL, Ministerie van BZK

‘Deze City Deal sluit heel goed aan bij het perspectief Leefbare Steden en Regio’s van het programma MooiNL. Het krachtige netwerk van experts is een mooie aanvulling op onze allianties. Ruimte voor lopen is namelijk essentieel voor een leefbare stad, die plek heeft voor ontmoeten en ontspannen in de openbare ruimte. In MooiNL zetten wij daarom ontwerpkracht in voor slimme oplossingen met ruimte voor lopen samen met andere opgaven in de verdichtende stad.’ 

Anton van der Sanden, Directeur Mobiliteit & Infrastructuur, Royal HaskoningDHV

‘Bij Royal HaskoningDHV merken we een groeiende aandacht voor de voetgangersmodaliteit, en dit is begrijpelijk gezien de toenemende drukte en behoefte aan een duurzame, gezonde leefomgeving. Deze ontwikkelingen dwingen ons om de overstap te maken naar duurzame mobiliteit. Royal HaskoningDHV speelt een cruciale rol in het begeleiden van steden bij deze mobiliteitstransitie. De voetganger neemt hierin een centrale positie in. Wij bundelen onze expertise op gebieden zoals voetgangersbeleid, stedelijke planning, gedragsverandering en het gebruik van data en digitale tools om gemeenten te helpen hun doelen te bereiken.’ 

Paul van den Bosch, Directeur DTV Consultants

‘Lopen is een belangrijke vorm van mobiliteit en is daarnaast een onmisbare en onderbelichte schakel in de mobiliteitsketen. Binnen de City Deal zet DTV Consultants haar kennis, expertise en enthousiasme in om samen met de partners de positie van de voetganger te verbeteren en in beleid en ontwerp om zodoende bij te dragen aan een veilige en voor iedereen toegankelijke buitenruimte. Daarnaast maken we actief werk van het implementeren van alle opgedane kennis en expertise over voetgangers in ons opleidingen- en cursusaanbod.’

18 waardevolle inzendingen voor LoopAward 2023 

LoopAward 2023

Maar liefst 18 verschillende organisaties stuurden hun initiatief in voor de LoopAward 2023. Wat een bijzonder goed resultaat! Allemaal mooie initiatieven die het lopen hoog in het vaandel hebben staan. De jury beoordeelt de inzendingen en maakt op 25 september de genomineerden bekend. 

Stijging aantal inzendingen

We kunnen nu alvast een paar weetjes delen. Het aantal inzendingen is gestegen ten opzichte van vorig jaar. Dat onderstreept dat aandacht voor lopen in de lift zit! Van alle inzendingen is bijna 1/3 een ruimtelijk initiatief, de overige inzendingen zijn in te delen als maatschappelijk initiatief. Wat verder leuk is om te weten is dat er ook initiatieven zijn ingezonden door derden; mensen die zo enthousiast zijn over het initiatief van een ander dat ze de moeite hebben genomen ze in aanmerking te laten komen voor de LoopAward. Deze inzet wordt bijzonder gewaardeerd!

Bekendmaking genomineerden en winnaars LoopAward 2023

De jury, bestaande uit Karen van Ruiten (Directeur Alles is Gezondheid & Positieve Gezondheid), Bruno Bruins (voormalige wethouder Verkeer en -minister voor Medische Zorg & Sport en nu adviseur voor de Raad van State) en Wouter Veldhuis (Rijksadviseur voor de fysieke leefomgeving) buigt zich de komende weken over de inzendingen. Op 25 september as. wordt bekendgemaakt wie de genomineerden zijn.

En op 3 oktober wordt tijdens het Nationaal Voetgangerscongres de winnaars bekendgemaakt. Want ook dit jaar belonen we, net als vorig jaar, TWEE initiatieven die bijdragen aan meer ruimte voor lopen in Nederland. Eén award wordt uitgereikt aan de organisatie die het meeste heeft bijgedragen aan meer (toekomstige) ruimte voor lopen in de fysieke omgeving. De tweede award gaat naar het meest aansprekende maatschappelijke initiatief dat ervoor heeft gezorgd dat (meer) mensen zijn gaan lopen. 

‘Opleiden van studenten belangrijke sleutel voor loopvriendelijke steden.’

‘Als we willen dat voetgangers een vanzelfsprekend onderdeel worden van stadsplanning, dan moeten we beginnen met het goed opleiden van studenten.’ Dat stelt Ineke Spapé, die samen met Sandra Schuit voor de City Deal Ruimte voor Lopen onderzoek doet naar het lopen in het hoger onderwijs. Spapé: ‘Zo zorg je voor een goede basis van professionals die er met passie aandacht aan besteden.’

Lopen heeft vele voordelen: de voetganger vraagt weinig ruimte, lopen is gunstig voor het milieu en lopen heeft weinig dure voorzieningen nodig. Bovendien is lopen goed voor lichaam en geest. Kortom: wat wil je nog meer! ‘Nou, aandacht dus dat lopen zo veel goede effecten heeft,’ aldus Ineke Spapé. ‘ Die voordelen kunnen ons als samenleving helpen onze steden beter in te richten, leefbaarder, aantrekkelijker, minder anoniem dan in auto’s en bussen, vitaler en minder belastend voor het milieu. Lopen als kans en potentie dus.’

‘Lopen wordt te vaak gezien als vanzelfsprekendheid,’ vertelt Ineke Spapé. ‘Je hoeft er niets speciaals voor te doen. Maar dat is niet zo en lopen is mede door corona belangrijker geworden: gewoon een rondje in je buurt, naar een parkje gaan, een boodschap doen of de natuur in. Dat zijn we met z’n allen meer gaan waarderen.’

Jong geleerd is oud gedaan
‘Maar om ervoor te zorgen dat de voetganger een serieus onderdeel wordt van stadsplanning, is het belangrijk om te starten bij het goed opleiden van studenten,’ vult Sandra Schuit aan. ‘Jong geleerd is immers oud gedaan. In opleidingen wordt wel aandacht besteed aan de auto, het openbaar vervoer en ook steeds meer aan de fiets, maar aandacht voor specifiek lopen is nog schaars. Onterecht, want gemiddeld 18% van onze verplaatsingen gaat te voet, in steden is het aandeel nog veel groter. Het openbaar vervoer heeft een aandeel van 4% en daar gaat veel geld en serieuze aandacht naar toe.’

Ineke Spapé, emeritus-lector aan Breda University of applied sciences (BUas) en landschapsarchitect Sandra Schuit van Zijaanzicht onderzochten in opdracht van de City Deal en het platform Ruimte voor Lopen wat HBO- en universitaire opleidingen nu aanbieden als het gaat om voetgangers. ‘Zijn opleidingen direct met lopen bezig, of meer indirect, bijvoorbeeld door de voetganger mee te nemen in andere vakken, trainingen of cursussen? En wat zouden de opleidingen eigenlijk willen rond lopen? Met deze vragen zijn we aan de slag gegaan,‘ aldus Ineke Spapé.

Passie en interesse
Samen deden ze internetresearch bij elf onderwijsinstellingen, interviewden docenten van zes verschillende opleidingen en voerden een enquête uit onder professionals. ‘Er gebeurt best wel wat binnen de opleidingen, maar het hangt erg af van de passie en interesse van docenten. De onderwijswereld is behoorlijk gesegmenteerd. Er vindt weinig onderling overleg plaats, zelfs binnen opleidingen. Docenten bepalen vaak hun eigen thema’s, ook ten aanzien van de voetganger.’

Uit het onderzoek blijkt dat veel opleidingen wel de nut en noodzaak zien van meer aandacht voor de voetganger in het lesaanbod. ‘Docenten willen geholpen worden met voorbeeldmodules, goede voorbeelden, geschikte literatuur en netwerken of concreter: een digitale stage/afstudeerbank waar studenten bijvoorbeeld stage- en afstudeeropdrachten kunnen vinden. Ook zeiden meerdere docenten dat ze graag meer onderlinge uitwisseling wensen.‘

Advies
Om de voetganger beter te verankeren in het lesaanbod van het hoger onderwijs adviseren, Ineke Spapé en Sandra Schuit het onderwijs om meer uitwisseling tussen geïnteresseerde docenten te faciliteren: ‘We denken daarbij aan het ontwikkelen van een ‘Learning Community Voetgangers’, aan het aanbieden van experimenteerruimte met Tactical Urbanism en aan Summerschoolachtige settings om studenten steden bij te laten staan met hun ideeën om het voor de voetgangers beter te maken.  

‘Professionals uit het werkveld, zeker die bij de grotere gemeenten, zijn steeds meer bezig met lopen. Hen roepen we op studenten te begeleiden voor stages en afstudeeropdrachten: daar leren ook zij van, zo hoorden we vanuit het werkveld. Daarnaast kan een professional ook een bijdrage leveren aan de Learning Community en zijn of haar expertise delen als gastdocent.’

Ook hebben ze aanbevelingen voor de City Deal en het Platform Ruimte voor Lopen: ‘Voor hen ligt er een verbindende rol en het delen van kennis. Bijvoorbeeld door het organiseren van bijeenkomsten voor onderwijs- en vakwerelden, door webinars te faciliteren, door voorbeeldmodules, literatuursuggesties, bestpractices van gemeenten, stage/afstudeerbank) op de website te plaatsen en door een Learning Community Voetganger op te zetten.’

lees de samenvatting van het onderzoek

Whitepaper 15-minutenstad verschenen 

15-minutenstad - cover van het white paper

“Dagelijkse voorzieningen op loop- en fietsafstand van huis zijn essentieel, zodat iedereen mee kan doen in onze maatschappij”, schrijft Hannah Kandel (adviseur mobiliteit). De 15-minutenstad is een mooi concept, maar hoe pak je het aan? Fietsersbond, Wandelnet en Rebel Group schreven samen een interessante whitepaper over dit onderwerp. 

15-minutenstad passend bij woningbouw- en mobiliteitsopgave

Leefbare, gezonde en groene steden waar iedereen kan meedoen zijn de ambitie voor de toekomst. Om dit doel te bereiken is essentieel dat “mobiliteit en ruimtelijke ordening in samenhang bekeken worden. Enerzijds omdat nieuwe woningbouw nieuw verkeer genereert. Als je daarbij niet inzet op duurzame verplaatsingen, loopt het mobiliteitssysteem vast en gaat er een streep door de woningbouwplannen. 

Ook uit maatschappelijk oogpunt moet je mobiliteit en ruimte samen bekijken. Dagelijkse voorzieningen op loop- en fietsafstand van huis zijn essentieel, zodat iedereen mee kan doen in onze maatschappij. Ook de mensen die om financiële of andere redenen geen toegang hebben tot auto of openbaar vervoer.”

Opbouw whitepaper

Na een inleiding passeren de volgende onderwerpen de revue in het whitepaper:

✅ 7 concrete ontwerpprincipes die passen bij een gebied waar de mens centraal staat en duurzame verplaatsingen de norm zijn. Handige principes die je kunt gebruiken als richtlijn bij het ontwerpen van een gebied, bijvoorbeeld bij Mobiliteit Programma’s van Eisen of een gebiedsplan. Ook is het ideaal om een bestaand ontwerp aan te toetsen.  
✅ 9 dilemma’s waar overheden en ontwikkelaars in de praktijk mee te maken kunnen krijgen. Natuurlijk met waar mogelijk mogelijk manieren om daarmee om te gaan. 
✅ 2 cases: Almere Pampus en Zwolle Meeuwenlaan. Per case laten we een aantal ontwerpprincipes zien die op een interessante manier zijn uitgewerkt, of juist nog aandacht nodig hebben.

Het whitepaper vind je via ‘Whitepaper 15-minutenstad‘.
Bron quotes: LinkedIn-post Hannah Kandel 

Creëer ruimte voor voetgangers op de Binckhorst

Wethouder van Asten ontvangt het advies uit handen van Gert_Joost Peek en Susanne van der Kleij

Hoe kan meer ruimte voor lopen bijdragen aan de leefbaarheid van De Binckhorst nu de wijk langzaam transformeert van industrieterrein naar een woon- en werkgebied? De City Deal Ruimte voor Lopen boog zich over deze uitdagingen en bood zijn advies donderdag aan aan Wethouder van Asten van Den Haag.

Het Haagse industrieterrein De Binckhorst verandert de komende jaren van een industrieterrein naar een aantrekkelijk woon- en werkgebied. Het ligt gunstig, vlakbij het centrum, de snelweg en het spoor. Ook al neemt het aantal bewoners snel toe, het gebied ziet er nog echt uit als een bedrijventerrein; met grote hekken en een versteende openbare ruimte. Het ontbreekt aan groen en er is nauwelijks ruimte om prettig te lopen. Of zoals in het rapport staat: “De Binckhorst heeft echt potentie om iets heel moois te worden. Daarvoor moet er nog heel wat gebeuren.”

Vrachtverkeer
Vooral het drukke verkeer maakt het onaantrekkelijk om te wandelen. Zware vrachtwagen denderen door de straten, er wordt vaak te hard gereden en auto’s staan geparkeerd op de stoep. Geadviseerd wordt om ruimte te maken voor voetgangers en fietsers.  Goede voetpaden en veilige routes kunnen ervoor zorgen dat lopen hier een stuk prettiger wordt. 

Meer groen
Ook meer groen maakt lopen in de Binckhorst aantrekkelijker. Groen zorgt ook voor veiligheid. Bijvoorbeeld om een duidelijke scheiding te maken tussen autoverkeer en langzaam vervoer. Groen langs de weg geeft ook een vernauwend effect, waardoor autoverkeer geneigd is langzamer te rijden. Het advies is ook om te kijken naar plekken die tijdelijk kunnen worden vergroend. Juist in tijden van verandering is het belangrijk dat mensen natuur om zich heen hebben, waar ze elkaar kunnen ontmoeten.

De Binckhorst moet ook beter worden aangesloten op omliggende wijken en stadsdelen. Voorzieningen zijn nu onvoldoende bereikbaar. Hiervoor is een fijnmazig netwerk van loop- en fietsroutes en goed openbaar vervoer.

Aandacht voor de voetganger
Wethouder Van Asten van Den Haag ontving donderdag het rapport uit handen van Susanne van der Kleij en Gert-Joost Peek van I’M BINCK. De wethouder zei het rapport met zeer veel interesse te gaan lezen. “In de Binckhorst zijn we nog maar net begonnen met een grote transformatie van het gebied. Ruimte, aandacht en veiligheid voor de voetganger zijn hierbij van groot belang. Mensen moeten zich uitgenodigd voelen om de straat op te gaan, op ieder moment van de dag. De toekomst van onze stad bepalen we samen, daarom moedig ik iedereen van harte aan om met ideeën, adviezen en oplossingen te komen. Mooi als dat ook daadwerkelijk gebeurt.”

Download het rapport.

Ik loop dus ik ben

Ik loop dus ik ben. Deze parafrase van de bekende uitspraak ‘Cogito ergo Sum’ – ik denk dus ik ben – van Rene Descartes schoot me onlangs te binnen. Dat zou dan worden: Ambulo ergo sum. Waar kwam deze gedachte eigenlijk vandaan?

De eerste associatie was filosofisch. De uitspraak van Descartes was het begin van de moderne filosofie en daarmee de aanzet tot de verlichting. Door lopen verlichten we onszelf. We verlichten ons tijdelijk van spanning en zorgen. De een doet dat door een wandeling langs het water of in het bos. De ander door een paar kilometer hard te lopen. Soms alleen en soms gezamenlijk bij avondvierdaagse en marathons. Bijkomend voordeel is dat we onszelf dan ook kunnen verlichten van overbodige kilo’s.

Het kan nog verder gaan. Deze zomer las ik het boekje Mindfullness voor wandelaars. Hierin staat beschreven dat Boeddha tot het inzicht kwam dat als je alles loslaat er geen zelf meer overblijft en we terecht komen in de verlichte staat Nirwana. Het zal niet verbazen dat je deze staat bereikt via een Achtvoudig Pad.

Met lopen zorgen we voor persoonlijke ontwikkeling. We lopen naar en door het museum  zoals in mijn geval deze zomer het Rijksmuseum en het Kröller-Müller ( waar ik altijd weer ben gefascineerd door het beeld Walking Man van Giacometti)\ de bibliotheek of door de natuur en vergroten onze kennis. Het tempo van lopen geeft de tijd om indrukken op te doen en te verwerken. Of zelfs op te slaan. Zo ontdekte ik deze zomer de app Obstitentify waarmee je alle flora en fauna die je onderweg tegenkomt kunt herkennen.

Zelf houd ik van de terloopse ontdekkingen tijdens wandelingen tussen bestemmingen in. Je hebt de mogelijkheid een andere route te nemen, een nieuw plek te ontdekken of toch snel nog even een boekhandel in te duiken. Strikt genomen leidt een aanschaf dan tijdelijk tot verzwaring, maar goed…

Je kan ook verlichting vinden door te wandelen met een ander. Ter ontspanning bijvoorbeeld: ‘s avonds na het werk met je partner, vriend of goede kennis. Of een wandeling met een wandelcoach of tijdens werk met een collega. Een meeting wordt dan een weeting. Wat ook wel weer past:  meer weten geeft toch ook verlichting.

Ook geeft lopen de kans op verlichting van maatschappelijk onbehagen. Lopen stelt ons in staat om maatschappelijke keuzes te sturen. We lopen voor een humaner vreemdelingenbeleid, hogere beloningen voor personeel in zorg en onderwijs of simpel weg to unmute us.

Tenslotte rest mij de link met mobiliteit. Lopen draagt ook hier bij aan verlichting. Het huidige mobiliteitsdenken wordt gedomineerd door het faciliteren van gemotoriseerde voertuigen. Dat dit langzamerhand een doodlopende weg blijkt wordt steeds duidelijker. Gelukkig zijn er ook voldoende pleitbezorgers (Thalia Verkade, Marco Brommelstoet enz.) voor een andere op lopen gerichte aanpak en zijn er steden succesvol mee zoals Parijs.

En daarmee is de cirkel rond. Descartes was een Fransman die zijn belangrijkste werk schreef tijdens zijn zevenjarig verblijf in de Verenigde Nederlanden. Dus laten we goede tijden doen herleven en zorgen dat ons landje opnieuw een lichtend voorbeeld wordt voor de voetganger.

Ik loop dus ik ben

Deze bijdrage is een onderdeel van de Walking being columns, een reeks van persoonlijke verhalen over Lopen van mensen die actief samenwerken in de City Deal Ruimte voor Lopen.

Andre de Wit, adviseur mobiliteit bij de gemeente Rotterdam, sprak deze column uit in december 2021.

Van Cycling Being naar walking being

‘The walking being. Eigenlijk was ik altijd meer een cycling being. Maar sinds een paar jaar ben ik ook een echte loper geworden. Het begon in 2017 toen ik Jim Walker van Walk21 ontmoette en de wereld van de wandelaar zich aan mij openbaarde.

Twee jaar geleden hadden we nog een echte wandel naar  je werkdag. We liepen met een grote groep collega’s van centraal station naar ons kantoor De Rotterdam op de Wilhelminapier. Een goed begin van de dag en ook wel een eyeopener voor mij. Want ik fietste eigenlijk altijd naar kantoor, maar lopend bleek het ongeveer een half uur te zijn. Dat viel me best mee dus na die dag ben ik dat vaker gaan doen. Gewoon af en toe als ik er zin in had.

En tijdens die wandeling liep ook Jim Walker met ons mee. Hij was in de stad voor de voorbereidingen van Walk21. Zoals jullie wel weten is het mede dankzij dit congres gelukt om de voetganger op een voetstuk te zetten in Rotterdam. In ieder geval in ons beleid en hopelijk ook steeds meer op straat. De timing van de lancering van Rotterdam Loopt kon wat dat betreft niet beter, nu lopen (voor een deel van ons) een nationale hobby is geworden. En de urgentie is hoog als we de cijfers over bewegingsarmoede zien…

Lopen hoort toch ook wel echt bij het DNA van Rotterdam. Al is het alleen al in de taal. Want Rotterdammers hebben nogal de neiging om overal het woord lopen voor te plakken. Lopen te lopen dus. En het loopt inmiddels ook best lekker moet ik zeggen. We zijn nu bezig met het actieplan waarin we allerlei verschillende projecten aan het opzetten zijn, maar waarbij we ook proberen om zoveel mogelijk samen op te lopen met andere projecteren programma’s in de stad. En ook onze samenwerking in de City Deal is daar onderdeel van.

Weer terug naar het thema van deze dag. Volgens de wandeltest ben ik een spontane wandelaar en daar herken ik mezelf ook wel in. Het zijn geen vaste momenten, maar ik doe het gewoon wanneer ik zin heb. ‘s Ochtends vroeg, even tussendoor wanneer ik vastloop in m’n werk, tijdens een belletje met een collega of luisterend naar een podcast, ‘s avonds nog net even snel voor de avondklok. En natuurlijk wandelingen met vriendinnen nu we nog steeds niet in een café kunnen afspreken…

Dus ja, wandelen doe ik eigenlijk tijdens alle werkdagen en niet alleen vandaag. Ik heb het inmiddels echt geïntegreerd in mijn dagelijkse routine. Helemaal nu ik ook een fitbit heb. Ik ben niet zo erg dat ik tijdens het koffiezettenen of tandenpoetsen op m’n plek ga staan te lopen, maar ik moet zeggen dat het toch wel een sport is geworden om die 10.000 te halen.

En het leuke voor een walking cycling being als ik, is dat een ritje op de fiets ook gewoon meetelt!’

Jose Besselink

Jose Besselink is strategisch adviseur bij de Gemeente Rotterdam. Zij sprak deze column uit tijdens een City Deal dag in 2022. Deze bijdrage is een onderdeel van de Walking being columns, een reeks van persoonlijke verhalen over Lopen van mensen die actief samenwerken in de City Deal Ruimte voor Lopen.

Lopen is voor mij een manier van leven geworden.’

Jacqueline Pieters zet zich als Programmamanager mobiliteit Gemeente Den Haag in voor de voetganger. Maar het is inmiddels al dertig jaar geleden dat ze besmet raakte met het voetgangersvirus. In deze column neemt ze je mee in hoe de afgelopen decennia de aandacht voor lopen steeds is veranderd.

“Dertig jaar geleden werd ik als schoolverlater aangenomen voor mijn eerste baan; bij de Voetgangersvereniging VBV in Den Haag. In een statig pand aan het Emmapark in Bezuidenhout mocht ik Emile Oostenbrink opvolgen als verkeersadviseur en kwam ik onder de hoede van Rob Methorst. Twee bekende namen die nog steeds veel betekenen voor de voetgangerswereld. Hier raakte ik besmet met – zoals ik het zelf noem – het voetgangersvirus.

Jaren later ging ik aan de slag ging bij de gemeente Den Haag waar een van mijn eerste acties het schrijven van een Zebranota was. Ik vond dat er voor het toepassen van zebra’s in Den Haag teveel werd geredeneerd vanuit de auto (schijnveiligheid!) en niet vanuit de behoefte van de voetganger. Die Zebranota staat nog steeds als geldend beleid. Hij is zo oud dat er geen digitale versie van is, alleen een scan van het gedrukte exemplaar 😊.

De Voetgangersvereniging had de afkorting VBV van de oorspronkelijke naam de Vereniging voor Bescherming Voetgangers. Dat was ook het oorspronkelijke doel: zorgen dat voetgangers beschermd worden tegen het al maar toenemende autoverkeer. Van oorsprong een Haagse vereniging, een beetje beschaafde club van mensen van goede komaf (van het Zand, zouden ze hier zeggen). Heel anders dan de veel radicalere clubs als Stop de Kindermoord (het latere Kinderen Voorrang) en de Fietsersbond.

Ludieke actie

Ik herinner me nog goed dat we in 1993 een ludieke actie hielden. In de Haagse Grote Markstraat hielp een straattheatergroep mensen op een grappige manier om veilig over te steken. Toen was dit nog een echte verkeersader met bussen, trams en autoverkeer. Het was ook de hoofdwinkelstraat van de stad, met aan de ene kant van de Bijenkorf en aan de andere kant de V&D. Hier lag een zebrapad met verkeerslichten met waarschuwende bordjes erbij ‘door rood, hier al zoveel doden’.

Grote Marktstraat in 1995: Beeld: Gemeente Den Haag

Grote Marktstraat in 1995 met tram en auto's

Inmiddels is de Grote Marktstraat het exclusieve domein voor voetgangers. De auto’s en bussen zijn verdwenen en de tram rijdt onder de grond. Voor de fietsers wordt naarstig gezocht naar een goede alternatieve route, want op de drukke momenten zitten voetgangers en fietsers elkaar hier flink in de weg. Of dat het resultaat was onze actie? Nee, de plannen van de gemeente lagen er al, maar het heeft vast geholpen.

Grote Marktstraat in 2016: Beeld: Jurriaan Brobbel

Fusie
In mijn tijd bij de Voetgangersvereniging lag de nadruk op verkeersveiligheid. Het ministerie van Verkeer en Waterstaat, onze subsidieverlener, vond het niet efficiënt dat er meerdere belangenorganisaties waren voor verkeersveiligheid. De Voetgangersvereniging moest fuseren met Kinderen Voorrang! en Veilig Verkeer Nederland. Aanvankelijk onder de naam 3VO om de verschillende identiteiten van de 3 organisaties uit te drukken. Maar al gauw werd het Veilig Verkeer Nederland en verdween de belangenbehartiger voor voetgangers langzaam uit beeld.

De fusie heb ik niet meer meegemaakt, maar het ging me wel aan mijn hart dat de vereniging van het toneel verdween. De Fietsersbond echter floreerde als nooit tevoren. Fietsen was hot. Het belang van fietsen voor een efficiënt mobiliteitssysteem werd steeds meer omarmd. In steeds meer steden en dorpen verschenen rode lopers om de fietser ruim baan te geven. Een positieve ontwikkeling, maar door de belangstelling voor fietsen verdween de voetganger meer en meer naar de achtergrond.

Terug naar de menselijke maat
De laatste jaren keert gelukkig het tij en groeit de belangstelling weer voor lopen. Steeds meer mensen zien in dat het mobiliteitssysteem moet veranderen als we steden en dorpen leefbaar en bereikbaar willen houden. Naar vervoerswijzen die minder ruimte innemen en die schoon en veilig zijn. Terug naar de menselijke maat. Lopen is daarbij een essentiële schakel. En lopen is meer dan een manier van verplaatsen. Het draagt bij aan de gezondheid, de levendigheid en economische vitaliteit en is bovendien laagdrempelig. Want iedereen kan lopen.

De hernieuwde belangstelling voor lopen verenigt ons weer. Er bestaat weer een voetgangersvereniging, een Wandelnet, een Stichting MensEnStraat, een platform Ruimte voor Lopen. Steden slaan de handen ineen in de City Deal Ruimte voor Lopen. Het voetgangersvirus heeft mij nog steeds goed te pakken en steeds meer mensen raken ermee besmet. En niet alleen voor het werk heeft het virus mij te pakken. In mijn vrije tijd loop ik graag. Iedere thuiswerkdag start ik steevast met een flinke wandeling. Lopen is voor mij een manier van leven geworden.”

“Lopen is voor mij een manier van leven geworden.”

Jacqueline Pieters

Deze bijdrage is een onderdeel van de Walking being columns, een reeks van persoonlijke verhalen over Lopen van mensen die actief samenwerken in de City Deal Ruimte voor Lopen.

Jacqueline Pieters sprak deze column uit in in december 2022. Jacqueline Pieters zet zich als Programmamanager mobiliteit Gemeente Den Haag in voor de voetganger. Tegenwoordig werkt Jacqueline voor de gemeente Utrecht.

>