Samen aan de slag: Nationaal Masterplan Lopen

‘Droom samen hardop! Hoe ziet lopen eruit in 2040, wat voor concrete doelen moeten we dan stellen voor 2030 en wat voor acties moeten we dan nu nemen?‘ verwoordt Hannah Kandel de opgave voor deze middag. Vertegenwoordigers van tientallen organisaties zijn op 15 februari gekomen om te werken aan een Nationaal Masterplan Lopen.

Tijdens deze eerste fysieke werksessie – eerder was er online een kick-off – is een brede vertegenwoordiging van gemeenten, provincies, belangenbehartigers, kennisinstellingen en departementen en projectontwikkelaars naar Utrecht gekomen. De urgentie om samen aan een Nationaal Masterplan te werken is groot. Dat blijkt uit de opkomst, maar ook uit actualiteit.

André de Wit, samen met Hannah procesbegeleider, licht dat toe: ‘De gezondheidsdoelen van de overheid worden niet gehaald, net als de verkeersveiligheidsdoelen; maar 44 % van de Nederlanders voldoet aan de beweegnorm en het aantal dodelijke slachtoffers in het verkeer neemt toe. Een loopvriendelijke omgeving kan een belangrijke bijdrage leveren om deze ambities wel te behalen.’

Uitnodigend en energiek
‘Het Nationale Masterplan gaat een uitnodigend en energiek verhaal worden. Een verhaal waarvan je zegt: waarom doen we dat al niet?’ aldus Martine de Vaan, programmaleider van de City Deal Ruimte voor Lopen: ‘Het plan bevat straks een gedeelde visie op lopen, met concrete acties en doelen. Maar het moet ook een stuk worden waarmee raadsleden, beleidsmedewerkers, maar ook ontwikkelaars kunnen wapperen en zeggen: dit hebben we landelijk afgesproken en laten we het dan ook doen!’

Diverse thema’s zijn uitvoering besproken: lopen in relatie tot vergroening, mobiliteit, lokale economie, gezondheid. Al lopend in het zonnetje werden de eerste gedachten uitgewisseld, waarna de deelnemers aan de thematafels grote vellen papier vol schreven. Bijvoorbeeld over het realiseren van twee meter vrije doorloopruimte voor de voetganger, het vergroten van het aandeel lopen in mobiliteit, het belang van wandelnetwerken voor de economie van het landelijk gebied en het vergroenen van straten om lopen aantrekkelijker te maken. Maar ook: ‘Nederland is een heel aantrekkelijk land om in te lopen! Ook dat moeten we niet vergeten om op te schrijven.’

‘Goed om te ervaren dat er in de sessies flink is gediscussieerd,’ blikt Martine terug op de sessie. ‘Veel gemeenten zeggen dat de voetganger bovenaan staat bij het verdelen van de ruimte, maar hoe je dat daadwerkelijk voor elkaar krijgt is een ander verhaal.’

De resultaten van deze middag zijn de basis voor de volgende stap. Aan Hannah en André nu de taak om een eerste contourendocument te schrijven, waar alle betrokken partijen weer op mogen reageren. Ook volgen er voor de zomer nog sessies om samen te verdiepen. ‘Zo werken we aan een visie die door veel partijen wordt gedragen.’

Sluit ook aan
Wil je ook meewerken aan het Nationaal Masterplan Lopen. Dat kan. Je kunt lid worden van de werkgroep en deelnemen aan een aantal (offline) sessies. Ook kun je je aanmelden om mee te lezen aan het contourendocument. Interesse? Mail dan naar info@ruimtevoorlopen.nl.

Gespot in Parool: ‘Amsterdam moet zich richten op de voetganger, niet op de haastmeute’

Amsterdam: maak ruimte voor de voetganger

We hebben een interessant artikel in de Amsterdamse krant het Parool gespot. Van de hand van Walther Ploos van Amstel, lector citylogistiek, die pleit voor een stad waarin lopen centraal staat. Een stad die niet nog meer verkeersstraten aanlegt, maar vol inzet op mensenstraten.

Ploos van Amstel heeft zorgen over de hoofdstedelijke aanpak van verkeersongevallen. “Die zorgen gaan over het veelvuldig gebruik van ‘stimuleren’, geeft hij aan. “En dan vooral van fietsen. Dat terwijl bijvoorbeeld lopen veiliger is en echt bijdraagt aan een sociaal betrokken en inclusieve stad. De meeste mobiliteit in Amsterdam is zogenoemde pretmobiliteit.”

“Zolang het Amsterdamse college inzet op het monomaan faciliteren van de overmobiele haastmeute, wordt het nooit een fijne en verkeersveilige stad. Daar veranderen 30 kilometer per uur, autoluwe delen, bruggen over het IJ, knippen, bredere fietspaden en al die andere maatregelen niets aan.”

Gesprek voeren over mensen

Volgens de lector gaat het gesprek over mobiliteit veel te veel over vervoersmiddelen, waar het over mensen moet gaan. “Amsterdam heeft mensenstraten nodig. Straten waarin slenteren, ontspannen, spelen, verblijven en ontmoeten centraal staan. Straten die aantrekkelijk, veilig en vooral ook inclusief zijn. Laten we het dichter bij huis zoeken.”

Lees de hele column in het Parool.

Ontwerpwijzer voetgangers in boekvorm beschikbaar

Goed nieuws voor iedereen die op de boekversie van de Ontwerpwijzer voetgangers van CROW zit te wachten: hij is vanaf nu beschikbaar!

De Ontwerpwijzer voetgangers is hèt handboek voor iedere professional die werkt aan een toegankelijke, veilige en aantrekkelijke omgeving voor voetgangers. De ontwerpwijzer biedt de kennis die nodig is bij het maken van voetgangersbeleid, het vaststellen van het voetgangersnetwerk, het ontwerpen van voetgangersvriendelijke infrastructuur en het beheer en onderhoud ervan.
 
De Ontwerpwijzer voetgangers was al beschikbaar als onderdeel van de Kennismodule Voetgangers in de Online kennisbank van CROW, en nu kun je hem ook als boek bestellen. Bestellen kan via de website van CROW. Liever toch de online versie maar je hebt nog geen toegang tot deze kennismodule? Bestel hier een abonnement.

Nieuwe publicatie: Juridische sturingsinstrumenten voor een loopvriendelijke omgeving

Deze nieuwe publicatie van Ruimte voor Lopen en CROW biedt een overzicht van de juridische instrumenten die gemeenten hebben om de openbare ruimte loopvriendelijk te krijgen en te houden. Het gaat daarbij om instrumenten in het kader van de Omgevingswet, de verkeerswetgeving en om privaatrechtelijke instrumenten. Je vindt er een beschrijving van de instrumenten die in de praktijk worden ingezet, hoe ze worden ingezet en wat de ervaringen zijn. Enkele praktijkvoorbeelden en aanbevelingen voor gemeenten maken deze publicatie compleet. Dit is een van de publicaties die is gemaakt in het kader van het Versnellingsplan van Ruimte voor Lopen uit 2022.

Download hier de publicatie.

Denk jij mee over het Nationaal Masterplan Lopen?

Nationaal Masterplan Lopen

In de periode januari tot september van 2024 werken we aan een Nationaal Masterplan Lopen. In dit Masterplan willen de partners van de City Deal Ruimte voor Lopen en het Platform Ruimte voor Lopen gezamenlijk vastleggen wat er tot 2030 nodig is om meer ruimte voor lopen te realiseren. In beleid, op straat en in het hoofd.

Input gevraagd voor Nationaal Masterplan Lopen

Hoewel de aandacht voor lopen de laatste jaren is toegenomen, staat het domein lopen nog in de kinderschoenen. We vinden het belangrijk dat het Nationaal Masterplan Lopen zo breed mogelijk wordt ingevuld en gedragen. Om die reden vragen we zoveel mogelijk organisaties en experts om eraan mee te denken en te werken.

Iedereen is welkom

Of je nu werkt voor een overheid, een bedrijf, een kennisinstelling of een maatschappelijke organisatie. Op lokaal, regionaal, nationaal of internationaal niveau. En of je je nu bezighoudt met mobiliteit, gezondheid, woningbouw, klimaat, leefbaarheid, economie, armoedebestrijding, sport, groen, veiligheid, toegankelijkheid, ruimtelijk ordening, of misschien wel een ander domein. Zolang je de koppeling met lopen kan leggen, ben je zeer welkom.

Op deze manieren kun jij helpen

Meedenken over en -werken kan op twee manieren:

  • Deelname aan een werkgroep die in de periode januari tot en met augustus een aantal keer fysiek en digitaal samenkomt om acties te formuleren rondom een bepaald thema.
  • Meelezen op een tussentijds contourendocument in de periode medio april – medio mei.

Aanmelden of meer weten? Neem contact op met ons op info@ruimtevoorlopen.nl.

Rotterdam Loopt! wint eerste BeweegAward

Rotterdam Loopt neemt BeweegAward in ontvangst

Trots! Vorige week won onze partner gemeente Rotterdam de BeweegAward met haar integrale programma: Rotterdam Loopt! Een prachtige prijs die vanaf nu éénjaarlijks uitgereikt zal worden aan een veelbelovend initiatief dat mensen in beweging brengt.

Staatssecretaris Maarten van Ooijen reikte de BeweegAward van 2023 uit aan het Rotterdamse programma dat werd gekozen uit drie genomineerden. In de race waren verder: Digitaal in Balans en Dynamische Schooldag op maat Amsterdam.

Laagdrempelige aanpak Rotterdam Loopt!

Het Rotterdamse loopprogramma kwam uiteindelijk als winnaar uit de bus. De jury was vol lof over de “integrale en laagdrempelige aanpak om Rotterdammers aan het lopen te krijgen. De diverse activiteiten waarmee de stad lopen op de kaart zet: door meer groene routes, groene initiatieven en wandelclub in verschillende wijken.”

Bron: ‘Staatssecretaris reikt eerste BeweegAward uit’ op de site van de BeweegAlliantie.

Foto door: XSAGA / Jorrit Lousberg

Merwede: dé wijk van de toekomst zonder auto’s.

Merwede

“Merwede wordt een gebied zonder precedent, met een geheel eigen concept voor mobiliteit en logistiek.” Het moet dé wijk worden van de toekomst. Merwede: een langgerekte strook van 24 hectare langs het Merwedekanaal, waar straks 6.000 huizen herrijzen. Voor auto’s is er geen plek voor de deur.

Het wordt een stad in de stad waar duurzame mobiliteit als toekomstmuziek klinkt. Auto’s en parkeerplaatsen domineren niet het straatbeeld. Wandelaars kunnen rustig vertoeven aan de verschillende, groene paden en er komen goede fietsverbindingen.

Duurzame mobiliteit op 1

Voor de ruim 6.000 nieuwe bewoners zijn straks slechts 1.500 auto-parkeerplekken beschikbaar.  Dat betekent dat niet iedereen een auto kan hebben, dat de mensen moeten gaan nadenken over andere manieren om zich voort te bewegen. 4 modaliteiten (vervoersvormen) heeft het project daarbij voor ogen: dé wandelschoen, fiets, openbaar vervoer én de deelauto. Er komen immers 250 deelauto’s!

Hubs als schakel

De beschikbare parkeerplekken komen aan de randen van de wijk, in ondergrondse ‘mobiliteitshubs’. Een cruciale schakel tussen de autovrije wijk en de rest van de stad. “Hier worden de elektrische auto’s opgeladen, leveren pakketbezorgers bestellingen af en parkeren de bezoekers. Doorrijden met een auto tot aan de woning mag alleen bij hoge uitzondering, bijvoorbeeld voor een verhuizing.”

Mooie plannen, maar het uitdenken en -werken heeft meer voeten in de aarde dan je denkt. Om die reden slaan gemeente en grondeigenaren de handen ineen. Benieuwd naar hoe het autovrije karakter vorm krijgt? Lees bij Gebiedsontwikkeling.nu ‘De auto’s de wijk uit, zo doen ze dat in Merwede’.

Terugblik Nationaal Voetgangerscongres 

podium bij Nationaal Voetgangerscongres

Gisteren was het enige echte vakevenent waar lopen in al haar facetten centraal stond: het Nationaal Voetgangerscongres. De 7e editie alweer! Met als interessante thema: ruimte maken voor de voetganger. Want lopen heeft een vlucht genomen: we wandelen meer, ontwerpen volgens het STOMP-principe staat volop in de schijnwerpers én in beleidsplannen verovert lopen een steeds prominentere plek. De stap van papieren werkelijkheid naar tastbare wandelruimte is soms ingewikkelder dan gedacht; meer dan eens wringt de schoen. 

Een vraag die daarom als rode draad door het hele Nationaal Voetgangerscongres liep, was: ‘hoe doe je dat, ruimte maken voor de voetganger?’ Een vraag die verschillende experts tijdens inhoudelijke sessies en walkshops beantwoordden door te laten zien hoe zij met kennis, expertise en concrete projecten bijdragen aan meer ruimte voor de voetganger. 

Een goed gevulde dag met veel inhoud

Terugblikkend was het een erg geslaagde dag. “Een mooie dag”, vat Birgit Cannegieter – Couwenberg samen op LinkedIn. Zij is Procesmanager & Adviseur at APPM Management Consultants. “We begonnen de dag goed met een heerlijke muzikale opening van Jacqueline Kerkhof en een mooie keynote over de sociale en economische component van voetgangersruimte door Jos Gadet.” Samen met haar collega gaf ze zelf ook een sessie. “Over het plan ‘Voor de voetganger’ dat wij met het team maken in Utrecht. Én ik heb vooral heel veel leuke nieuwe mensen leren kennen. Er ontstonden direct ideeën over hoe we de koppeling met groen (ook buiten de stad), sporten, toegankelijkheid, wetenschap en de aanpak van andere gemeenten actief kunnen leggen.” 

De organisatie achter het Nationaal Voetgangerscongres was ook erg tevreden over het verloop van de dag. “Met een recordaantal bezoekers begon het congres vanochtend met een energiek welkom en een sterke keynote”, lezen we op hun LinkedIn. 

Van walkshops tot wandeldata

Op de agenda stonden verschillende inhoudelijke sessies en walkshops (workshops waarbij je rondloopt). Goed voor de kennisuitwisseling en om nieuwe ideeën op te doen. De onderwerpen die de revue passeerden, waren onder meer: zebrapaden, wandeldata en Vlaams loopbeleid. 

Verschillende nieuwe partners sloten zich aan bij de CityDeal Ruimte voor Lopen, waaronder…

Royal HaskoningDHV

En als klap op de vuurpijl werd de LoopAward uitgereikt 

Lees hem nu: Magazine Lopen #3

Martine de Vaan overhandigt het tijdschrift LOPEN aan Wethouder van Amsterdam, Melanie van der Horst.

Wethouder Melanie van der Horst heeft vandaag op het voetgangerscongres in Amsterdam de derde editie in ontvangst genomen van het magazine LOPEN.

Het magazine, een uitgave van de City Deal Ruimte voor Lopen, staat boordevol inspirerende verhalen, praktijkervaringen en handreikingen hoe we de gebouwde omgeving kunnen verbeteren voor voetgangers. Het is gemaakt voor iedereen die in de dagelijkse praktijk meer ruimte wil maken voor de voetganger. Of dit nu een expliciet en prominent doel is of subtiel een plek krijg bij stedelijke herinrichting.

Het magazine bevat columns van o.a. wethouder Melanie ter Horst van Amsterdam en stadsecoloog Max Klasberg, interviews met wethouder Cilia Daemen van Nijmegen, Petrouscha Werther van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en hoogleraar Urban Mobility Features Marco te Brömmelstroet. Ook neemt het magazine een kijkje in bij de steden Utrecht, Eindhoven en bij de Provincie Groningen om te zien hoe zij aan de slag gaan met de voetganger. Het magazine zoomt ook in op de 15-minutenstad, het vergroenen van je buurt en blikt terug op bijzondere evenementen als OutdoorOfficeDay en Wandel naar je werkdag.

Veel leesplezier

Het magazine lees je online, maar is ook in een papieren variant beschikbaar. Wil je een exemplaar ontvangen, stuur dan een e-mail

Dit zijn de genomineerden van de LoopAward 2023!

Genomineerden LoopAward 2023 bekend

Maar liefst 18 verschillende organisaties stuurden hun initiatief in voor de LoopAward 2023. Allemaal mooie initiatieven die lopen hoog in het vaandel hebben staan. De jury, bestaande uit Karen van Ruiten (Directeur Alles is Gezondheid & Positieve Gezondheid), Bruno Bruins (voormalig wethouder Verkeer, minister voor Medische Zorg & Sport; nu adviseur voor de Raad van State) en Wouter Veldhuis (Rijksadviseur voor de fysieke leefomgeving), heeft samen de inzendingen beoordeeld. Op 3 oktober worden op het Nationaal Voetgangerscongres in Amsterdam de winnaars bekend gemaakt.

Zes genomineerden, twee awards
Uit alle inzendingen zijn zes loopinitiatieven genomineerd, die meedingen om de twee prijzen. Eén award wordt uitgereikt aan de organisatie die het meeste heeft bijgedragen aan meer (toekomstige) ruimte voor lopen in de fysieke leefomgeving. De tweede award wordt toegekend aan het meest aansprekende maatschappelijke initiatief dat ervoor heeft gezorgd dat (meer) mensen zijn gaan lopen. De uiteindelijke winnaars worden bekendgemaakt tijdens het Nationaal Voetgangerscongres op 3 oktober 2023 in Amsterdam.

De genomineerden van de LoopAward 2023, in willekeurige volgorde, zijn: Wandelhoofdstad Papendrecht, Envida naar Buiten, WorkWalk, Handboek ‘De ontwikkeling van het stedelijk loop- en wandelnetwerk’, De Groene Lopers van de Utrechtse Zusterparken en KWIEK beweegroute. Meer informatie over de initiatieven vind je onderaan dit artikel.

Compliment
De jury heeft de inzendingen met veel enthousiasme gelezen. Naast het kijken naar de eigenschappen originaliteit, actualiteit en in hoeverre het initiatief een voorbeeld is voor anderen, hebben de juryleden vanuit hun eigen achtergrond de inzendingen beoordeeld. Zo is er gekeken naar vernieuwing, opschaalbaarheid en de combinatie van werving, zorg en privatisering. Opvallend is dat dit jaar naast initiatieven vanuit de overheid, ook veel private partijen meedingen naar de LoopAward. “Het is tevens heel eervol dat sommige partijen elk jaar een voorstel insturen. Een voorbeeld hiervan is de gemeente Rotterdam. Het is een compliment dat deze gemeente lopen zo voorop zet in de stad”, aldus de jury van de LoopAward.

De drie genomineerden met een maatschappelijk initiatief
(In willekeurige volgorde)

  • Wandelhoofdstad Papendrecht

De stuurgroep van het Vitaliteitsakkoord heeft de ambitie om van Papendrecht een wandelhoofdstad te maken. Er zijn inmiddels 14 wandelgroepen in verschillende wijken verspreid door de gemeente. Als er gemiddeld 15 mensen per groep wandelen, wandelen er wekelijks 200 mensen in de gemeente. Doordat mensen elkaar ontmoeten, ontstaan er nieuwe verbindingen tussen wijkbewoners, wordt de sociale cohesie versterkt en draagt het initiatief bij aan eenzaamheidsbestrijding.

De jury is trots dat een stad zichzelf tot wandelhoofdstad wil benoemen: “Het is een hele mooie ambitie om de lat zo hoog te leggen en het heeft echt al wat in beweging gebracht in de gemeente.” Dit is een goed voorbeeld voor gemeenten die dezelfde ambitie hebben geeft de jury aan.

  • Envida naar Buiten

Envida is een zorgorganisatie in het zuiden van het land. Zorgprofessionals en natuurgidsen Marjolijn Heuvelman en Theo Custers gingen er met bewoners al jaren op uit. Verminderde mobiliteit en zorgbehoefte was en is hierbij geen reden om niet te gaan. In 2019 is Envida naar Buiten gestart. Elke cliënt die interesse heeft mag mee. Ze bezoeken met een eigen personenbus rolstoel- en rollatortoegankelijke plekken en, op verzoek, ook plaatsen waar cliënten vroeger kwamen. Het initiatief wordt gesteund door familie en mantelzorgers. Ondertussen is Envida naar Buiten verankerd in het dagbestedingsbeleid van de organisatie. 

De verbinding met zorg en het thema preventie dat in dit initiatief naar voren komt is echt iets nieuws ten opzichte van inzendingen uit andere jaren. De jury vindt het initiatief met gevoel geschreven: “Je wordt er warm en enthousiast van als je het leest. Het is heel sterk dat het echt in de organisatie wordt ingebed. Dit is symbolisch voor hoe we naar de zorg moeten kijken”, aldus een van de juryleden.

  • WorkWalk

Veel mensen aan de Technische Universiteit Eindhoven (TU/e) bewegen onvoldoende en ervaren hoge werkdruk en stress. TU/e heeft daarom vier wandelroutes, met vaste tijden en zeven meetingpoints, ontwikkeld die eenvoudig te plannen en boeken zijn. De routes zijn te koppelen en daarmee kun je precies de lengte van je vergadering plannen. Zo kunnen studenten, medewerkers en bezoekers van de universiteit een wandeling in de frisse buitenlucht combineren met een vergadering. WorkWalk stimuleert laagdrempelige beweging, zonder inbreuk te doen op productiviteit. Het bevordert conversaties en sociale cohesie en de groene campus wordt op een andere manier beleefd. WorkWalk heeft andere campussen geïnspireerd om ook aan de slag te gaan met het concept.

De jury vindt dat er een mooie praktische kant aan dit initiatief zit. “Het is een helder en slim initiatief en het spreekt de doelgroep van de campus goed aan”, aldus de jury. “Men drukt de wandeling uit in tijd en niet in afstand; zo maak je lopen op een andere manier aantrekkelijk.”

De drie genomineerden met een ruimtelijke initiatief
(In willekeurige volgorde)

  • Handboek ‘De ontwikkeling van het stedelijk loop- en wandelnetwerk’

Voor zijn afstuderen deed Dennis van Sluijs bij Goudappel onderzoek naar de behoeften en wensen van voetgangers in de openbare ruimte en hoe dit samenkomt in een netwerk in de openbare ruimte. Het resultaat is een gratis handboek voor iedereen om te komen tot een stedelijk loop- en wandelnetwerk, dat rekening houdt met de verschillende wensen en behoeften in de openbare ruimte. 

De jury vindt het handboek een mooi initiatief dat meer bekendheid mag krijgen. “Ook daarvoor is de LoopAward een mooi instrument”, geeft de jury aan. Voor de titel heeft de jury nog een aardige suggestie. “In plaats van nog een handboek, zou dit ook voetboek genoemd kunnen worden.”

  • De Groene Lopers van de Utrechtse Zusterparken

Wat als we samen een groot park zijn? Het zusterparknetwerk is een ‘grassroots’-organisatie uit Utrecht en bestaat uit mensen die hun eigen directe woonomgeving vergroenen én proberen groene lopers uit te gooien naar het volgende zusterpark, helemaal tot aan het Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug. Groots denken en praktisch en haalbaar handelen. De parkmakers van de zusterparken zijn stadse, enigszins eigenwijze happy activists. Ze maken steppingsstones en vormen de lopers voor mens en natuur. Dit draagt bij aan gezondheid (groene wandelroutes) biodiversiteit en klimaatdoelen.

De jury over de Groene Lopers: “Dit initiatief heeft een heel duidelijke loopdoelstelling en is gekoppeld aan het groene en aangename van de stad. We vinden het vernieuwend. Tevens is het erg daadkrachtig dat ze gewoon beginnen.”

  • KWIEK beweegroute

Een vitale en veerkrachtige samenleving is in ieders belang. KWIEK draagt hieraan bij door – altijd in co-creatie met lokale initiatiefnemers – beweegroutes in de buitenruimte te realiseren voor kwetsbare doelgroepen. Bestaand straatmeubilair wordt ingezet voor diverse oefeningen, die de dagelijkse mobiliteit en autonomie van (met name seniore) deelnemers ondersteunen. Samen op pad gaan versterkt de band tussen buurtgenoten. Inmiddels zijn er al zo’n tachtig beweegroutes die de algehele vitaliteit en sociale cohesie van de bewandelaars versterken.

Het initiatief is toepasbaar in alle gemeenten en dat waardeert de jury. “Het is heel sterk dat er al tachtig beweegroutes zijn. Als je kijkt naar opschaalbaarheid is dit een perfect initiatief. Het is inspirerend en zou goed overgenomen kunnen worden.”

Uitreiking LoopAward 2023
Tijdens het Nationaal Voetgangerscongres op 3 oktober 2023 in Amsterdam worden de uiteindelijke winnaars van de LoopAward bekendgemaakt. 

Meer informatie over het Nationaal Voetgangerscongres en het programma wordt gegeven op de website www.nationaalvoetgangerscongres.nl


‘Mensen hebben geen beperking, de omgeving beperkt de mens.’


Donderdag 14 september was in Lent (Nijmegen) de gecombineerde netwerkdag van de City Deal & het Platform Ruimte voor Lopen. Met als intrigerend én urgent thema: toegankelijkheid van de openbare ruimte. Een thema waarover veel te doen is en waarvoor stedenbouwers en ontwerpers vaak een blinde vlek hebben.

Het was dan ook extra waardevol dat experts vanuit verschillende hoeken aanwezig waren, waaronder ervaringsdeskundigen van het Zelfregiecentrum Nijmegen. Zij lopen iedere dag wel ergens in de openbare ruimte vast – letterlijk of figuurlijk. ‘Mensen hebben geen beperking, maar het is de omgeving die je beperkt maakt,’ merkte een van de deelnemers op die zich voortbeweegt in een rolstoel.

Ontbrekende richtlijnen
En dat gaat vaak al mis in het allereerste begin, tijdens de ontwerpfase. Zo ontbreken er richtlijnen voor mensen met een aandoening. Voor mensen die minder goed zien. Voor mensen die een gehoorbeperking hebben en voor mensen met een neurologische of mentale beperking, zoals dementie of epilepsie. En dat is zonde, vonden de aanwezigen. Kennis is er meer dan genoeg, nu de lastige taak om die ook toe te passen.

Terugkerende dilemma’s
Terugkerende dilemma’s of uitdagingen zijn onder andere: voldoende contrast, prikkelarme ontwerpen, geïntegreerde hellingbanen en toegankelijke toiletten. Deze struikelblokken zien ProRail en Cilia Daemen ook. Daemen is sinds 2022 wethouder bij de gemeente Nijmegen en heeft welzijn, gezondheid, inclusie, mobiliteit, klimaatadaptatie en stadsvergroening in haar portefeuille. Belangrijke thema’s die vaak op elkaar ingrijpen. Zij licht toe welke uitdagingen zij ziet in het toegankelijk maken van de openbare ruimte voor iedereen

Daarna neemt projectmanager Tjebbe Ruskamp van ProRail het stokje over. Wat houdt toegankelijk ontwerpen in? En: hoe je dit buiten (de stationsomgeving).

Veel meer samenwerken met mensen om wie het gaat
Een complex thema, waarbij veel komt kijken. En waarbij we véél meer mogen gaan samenwerken met de mensen om wie het gaat. Mensen die zelf een aandoening hebben. Zo is braille niet altijd een uitkomst, omdat de meeste mensen met een visuele beperking deze taal niet voldoende kennen. Ze gaan veelal pas op latere leeftijd slechter zien.

Theorie en praktijk
Jeroen Hoyng van Kenniscentrum Sport & Bewegen deelde goede en slechte voorbeelden van inclusief ontwerpen en toegankelijkheid. Daarna ging de groep de wijk in om de openbare ruimte vanuit die blik te bekijken. Het zelfregiecentrum van Nijmegen nam een aantal mensen mee om zelf te ervaren hoe het is om je met een rolstoel of een loopstok voor te bewegen op straat.

Tot slot praatte de recent afgestudeerde planoloog Noa Hamacher het gezelschap bij over inclusief loopbeleid in vergelijking met Nijmegen. Een tipje van de sluier: Oslo is daar al véél verder in, maar gelukkig valt er nog altijd te leren.

Ben je benieuwd naar de verschillen tussen Oslo en Nijmegen? Kom dan naar het Voetgangerscongres.

Verkenning zebrapaden, meer eenduidigheid in toepassen zebra’s

CROW heeft de publicatie Verkenning zebrapaden – Aanbevelingen voor toepassing en inrichting uitgebracht. Deze verkenning geeft inzicht in het beleid van gemeenten met betrekking tot het toepassen van zebrapaden op wegvakken en diverse typen kruispunten. Ook zijn de diverse aanbevelingen tegen het licht gehouden en is verkent welke kennis er is over de veiligheid van zebrapaden. De publicatie beoogt meer eenduidigheid te brengen in de toepassing van zebra’s in Nederland. Er worden daarom per type wegvak en kruispunt aanbevelingen gegeven voor de toepassing van zebrapaden en voor de inrichting van de oversteekplaatsen.

Delen

Gemeenten hanteren al vele jaren verschillende uitgangspunten voor het toepassen van zebra’s, of formeel: voetgangersoversteekplaatsen. Rond zebrapaden doen allerlei mythes de ronde. Ze zouden schijnveiligheid bieden en niet mogen in 30- en 50km-straten. Daarom heeft CROW aan Mobycon gevraagd een verkenning uit te voeren naar de toepassing van zebrapaden.

De onderzoekers hebben de literatuur nageslagen op wat bekend is over zebrapaden en hoe gemeenten er in de praktijk mee omgaan. Ook hebben ze de bestaande aanbevelingen over de toepassing van zebrapaden tegen het licht te houden. Op basis van de verkenning zijn voorlopige aanbevelingen voor de toepassing van zebrapaden opgesteld voor verschillende kruispuntentypen en wegvakken. Daarnaast zijn adviezen gegeven voor vervolgstappen.

Kortste route

In het verkeer ondervindt de voetganger de grootste problemen bij het oversteken van wegen. Bijna 80 procent van alle ongevallen waarbij voetgangers zijn betrokken, heeft een relatie met het oversteken. Het merendeel van de geregistreerde letselongevallen met voetgangers vindt op wegvakken plaats. Een voetganger steekt namelijk via de kortste route over en dat is lang niet altijd bij een oversteekvoorziening op een kruispunt.

Een zebrapad wijst de weggebruikers op een belangrijke concentratie van voetgangers waaraan het rijdend verkeer voorrang moet verlenen. Door het oversteken van een wegvak te centreren, verbetert de verkeersveiligheid. Het kruisend verkeer verwacht op die locatie overstekende voetgangers en kan daar op anticiperen. Op hun beurt worden voetgangers gestimuleerd over te steken bij een zebra omdat ze dan voorrang krijgen.

Vanaf deze pagina kan het document worden gedownload.

>