Categorie: Regulier

Op 15 mei vond in de Amersfoortse Prodentfabriek het Blue Zone Festival plaats. Een inhoudelijk sterk festival dat bruggen sloeg tussen gezondheid, mobiliteit en ruimtelijke ontwikkeling. Lopen en wandelvriendelijke steden waren één van de pijlers die centraal stonden.

Sessies over lopen en wandelvriendelijke steden

Er was een aantal sessies waar lopen als onderwerp terugkwam. Een greep eruit:

• In de sessie Beloopbare steden en dorpen namen Annemieke Molster, Sandra Schuit en Frank Hart deelnemers mee op een ‘walkshop’ door de omgeving. Ze onderzochten ter plekke wat een loopvriendelijke openbare ruimte vereist, gebaseerd op de publicatie met dezelfde naam.
• De beleving ChiWalking: wandelen met de kracht van ontspanning, geleid door Pascal de Graaff en Evert Aldewereld, introduceerde een wandeltechniek die ontspanning en efficiëntie combineert, wat bijdraagt aan zowel fysieke als mentale gezondheid.
• Het project Cartesius Utrecht: bouwen aan een gezonde gemeenschap werd gepresenteerd door Marja van Reijn, Hanneke Kruize, Inès Youssef en Delilah Sarmo. Zij bespraken hoe deze nieuwe stadswijk is ontworpen met actieve mobiliteit als uitgangspunt, waarbij de auto te gast is en de voetganger centraal staat.

Concrete projecten: lopen als sociale motor

De kracht van het festival lag in de verbinding tussen visie en praktijk. Zo liet Blue Zone Kattenbroek zien hoe buurtbewoners, zorgprofessionals en gemeente samenwerken aan een gezonde wijk. In Park Veldzicht in Altena verandert een oud zwembad in een plek voor bewegen, ontmoeten en gezondheid. En in Slangenbeek Gezond in Hengelo ontstaat levendigheid uit bewonersinitiatief, ondersteund door professionals.

Deze voorbeelden illustreren hoe ruimte voor lopen meer is dan beleid: het is een concrete keuze voor gezondheid, verbondenheid en leefbaarheid. Lees alles over het Blue Zone Festival.

Veiligheid van fietsers en voetgangers. De twee kernpijlers van het nieuwe Verkeersveiligheidsplan 2025-2030 van de gemeente Roermond zijn duidelijk. Met dit plan speelt Roermond in op landelijke trends én lokale behoeften om de verkeersveiligheid duurzaam te verbeteren.

Uit onderzoek blijkt dat kwetsbare verkeersdeelnemers, zoals voetgangers en fietsers, het vaakst slachtoffer zijn van verkeersongevallen. Daarom stelt de Limburgse gemeente hen centraal in het onlangs gepresenteerde plan. Vier speerpunten vormen de basis van het nieuwe plan:

1. Faciliteren en stimuleren van veilig gedrag: Meer aandacht voor gedragsverandering via campagnes zoals BOB en MONO, en een gerichte aanpak rondom scholen en woonwijken.
2. 30 km/u als nieuwe standaard: Verlaging van de maximumsnelheid binnen de bebouwde kom, wat bijdraagt aan een veiligere en leefbaardere omgeving. Dit maakt lopen aantrekkelijker.
3. Fietsers en voetgangers eerst: Meer ruimte voor lopen en fietsen, verbetering van risicolocaties en aanleg van nieuwe fietsroutes en voetgangersverbindingen.
4. Autoluwe schoolomgevingen: Pilots met verkeersluwe straten rondom scholen zorgen voor veiligere dagelijkse routes voor kinderen, waardoor ze vaker lopen.

Het nieuwe verkeersveiligheidsplan sluit aan bij de mobiliteitstransitie en houdt rekening met nieuwe vervoersmiddelen zoals fatbikes en speed pedelecs. Roermond wil ervoor zorgen dat iedereen veilig en comfortabel aan het verkeer kan deelnemen.

Lees Nieuw Verkeersveiligheidsplan richt zich vooral op voetgangers en fietsers.

Vorige week stonden we stil bij de Week van de Rechtvaardige Straat, een uitgelezen kans om een belangrijke vraag te onderzoeken: hoe creëren we een straat die eerlijk/rechtvaardig is voor iedereen die deze gebruikt? Het ontwerp van onze straten is namelijk allesbehalve neutraal. Elke beslissing – van de breedte van de stoep tot de indeling van parkeerplaatsen – beïnvloedt wie zich welkom voelt in onze openbare ruimte.

Partner Goudappel belichtte deze kwestie op inspirerende wijze in het artikel “Een rechtvaardige straat: hoe doe je dat?” geschreven door Suzanne Lansbergen. Zij laat zien hoe politieke filosofie ons kan helpen om bewuste keuzes te maken. Drie belangrijke denkrichtingen worden in het artikel besproken: utilitarisme, egalitarisme en sufficiëntarisme.

drie denkkaders die de toekomst van straatontwerp bepalen

• Utilitarisme: De meeste mensen, het grootste nut. Een busbaan die duizenden reizigers sneller naar hun bestemming brengt, kan belangrijker zijn dan het ongemak voor een paar automobilisten.
• Egalitarisme: Gelijkheid voorop. Dit betekent extra aandacht voor kwetsbare verkeersdeelnemers, zoals voetgangers, kinderen en mensen met een beperking.
• Sufficiëntarisme: Een minimum voor iedereen. Dit vertaalt zich naar minimale normen voor ruimte, veiligheid en bereikbaarheid voor álle gebruikers van de straat.

Deventer als inspirerend voorbeeld van rechtvaardigheid

In Deventer hebben ontwerpers deze drie principes toegepast op hetzelfde kruispunt, wat leidde tot drie totaal verschillende ontwerpen, elk met een unieke kijk op rechtvaardigheid:

• Utilitaristisch: Meer ruimte voor actieve mobiliteit richting het centrum.
• Egalitaristisch: Veilige oversteekplaatsen en lagere snelheden.
• Sufficiëntaristisch: Minimale maatvoering volgens STOMP (Stappen, Trappen, Openbaar vervoer).

Deze aanpak laat zien dat er niet één juiste keuze is. Door openhartig te praten over wat rechtvaardigheid betekent, creëren we meer begrip en ruimte voor alternatieve oplossingen. Rechtvaardigheid in het straatontwerp is essentieel om een inclusieve en toegankelijke openbare ruimte te waarborgen. Door de verschillende denkrichtingen te overwegen, kunnen we ontwerpen ontwikkelen die rekening houden met de behoeften van alle gebruikers. Het gaat erom dat niemand wordt uitgesloten en dat iedereen zich veilig en welkom voelt in de straat. Door deze fundamentele vragen te stellen en gesprekken te voeren over rechtvaardigheid, kunnen we samen werken aan een toekomst waarin onze straten eerlijk en leefbaar zijn voor iedereen.

Lees het volledige artikel van Goudappel hier: Een rechtvaardige straat: hoe doe je dat?

CROW heeft een publicatie uitgegeven met relevante kennis en inspiratie over de baten van investeren in een loopvriendelijke openbare ruimte bij gebiedsontwikkeling. Hierbij ligt de nadruk op woningbouw.

Uit een eerdere verkenning naar de baten van investeren in een loopvriendelijke openbare ruimte kwam naar voren dat het waardevol zou zijn om partijen die betrokken zijn bij gebiedsontwikkeling inzicht te geven in de baten van investeren in een loopvriendelijke omgeving.

Dit betreft zowel baten voor henzelf als voor de maatschappij. CROW heeft Decisio en Molster Stedenbouw een verkenning laten uitvoeren naar die baten. Ook om inzicht te krijgen in wat er nodig is om gebiedsontwikkelaars te stimuleren de omgeving loopvriendelijk in te richten.

Bewustzijn creëren

Deze publicatie biedt een overzicht van de beschikbare kennis en onderbouwing over de baten van investeren in loopvriendelijke omgevingen voor partijen die betrokken zijn bij gebiedsontwikkeling.

Daarmee hopen we ook meer bewustzijn te creëren van de voordelen van investeren in loopvriendelijke omgevingen. De publicatie biedt ook een aanzet voor een set richtlijnen voor loopvriendelijke gebiedsontwikkeling en een aantal inspirerende voorbeelden. Het gaat daarbij om

• bouwen in hoge dichtheid om de nabijheid van functies te bevorderen
• een fijnmazig netwerk van looproutes dat aansluit op de omgeving en voorziet in korte, directe routes naar bestemmingen en mogelijkheden voor ommetjes en langere wandelingen
• een goed aanbod van publiek vervoer, zodat mensen voor grotere afstanden niet afhankelijk zijn van de (eigen) auto
• een goede kwaliteit van de looproutes zelf, wat betreft directheid, begaanbaarheid, leesbaarheid, veiligheid en aantrekkelijkheid (de kwaliteitseisen uit de Ontwerpwijzer voetgangers).

Tot slot noemen we een aantal gewenste vervolgstappen om gebiedsontwikkelaars te stimuleren te investeren in loopvriendelijke gebiedsontwikkelingen.

Download de publicatie.

Hoe gaan gemeentelijke professionals om met de toegankelijkheid van de openbare ruimte? Betrekken zij ervaringsdeskundigen bij hun plannen? Hebben zij eisen vastgelegd in de gemeentelijke organisatie? CROW wil graag meer inzicht krijgen in de keuzes die gemeenten maken op dat vlak.

In het kader van haar afstudeerstage bij CROW heeft Lonneke Jaspers, vierdejaarsstudent International Spatial Development aan de BUas in Breda, een enquête opgesteld over de fysieke toegankelijkheid in gemeenten. De resultaten gebruikt CROW om de producten en activiteiten nog beter aan te laten sluiten bij wat gemeenten nodig hebben.

De vragenlijst is bedoeld voor gemeentelijke professionals die zowel actief zijn op beleidsniveau als op uitvoerings- en/of beheerniveau. Het invullen van de enquête duurt zo’n 10 tot 15 minuten (afhankelijk van de functie) en kan nog tot 14 april. Doe je mee? Daar doe je Lonneke en CROW een groot plezier mee.

Dit is de link naar de enquête.

Alvast bedankt voor het invullen en/of doorsturen! 

Vragen?

Neem contact op met Lonneke via lonneke.jaspers@crow.nl

Van galmende gangen tot stevige stappen. Het Nationaal Masterplan Lopen heeft een vliegende start gemaakt. Dat werd meer dan duidelijk tijdens de allereerste gezamenlijke NML-sessie op donderdag 20 maart. In het sfeervolle Academiegebouw van de Universiteit Utrecht kwamen meer dan zestig partners samen – een bijeenkomst die net zo veel energie gaf als een frisse wandeling.

Nieuwe gezichten, nieuwe energie

De opkomst bestond uit een krachtige mix van bekende partners en enthousiaste nieuwkomers. Sinds de officiële lancering van het NML in oktober 2024 hebben zich maar liefst twaalf nieuwe partijen aangesloten. Daaronder de gemeenten Dordrecht, Harderwijk, Leiden en Leusden én organisaties zoals Arup, Decisio, Mobycon, OKRA, SmartwayZ, Ruimte voor Bewegen, Stichting Blue Zones en ZorgSaamWonen.

Nieuwe verbindingen ontstonden spontaan, ideeën werden direct uitgewisseld. Het netwerk groeit – en daarmee ook onze slagkracht.

Van kennis naar actie

De bijeenkomst trapte af met een update over de stand van zaken. De eerste City Deal Ruimte voor Lopen is afgerond, na vier jaar intensief samenwerken. Er is enorm veel kennis gedeeld en vernieuwd. De resultaten zijn gebundeld in een uitgebreide eindrapportage. Maar stilzitten? Geen denken aan. Er komt een vervolg: de CityDeal wordt met twee jaar verlengd. Meedoen kan nog tot eind maart.

‘NML in actie!’: stappen zetten met elkaar

Tijdens het interactieve programmaonderdeel ‘NML in actie!’ kwam het Masterplan écht tot leven. In een flitsintroductie werden de al gestarte acties gepresenteerd. Daarna volgde een ‘gallery walk’ – langs flipovers vol plannen en ideeën, waar deelnemers suggesties en input achterlieten voor de coördinatoren.

Samen verder bouwen

Het programma bracht deelnemers letterlijk in beweging. In kleine groepen gingen ze, al wandelend, aan de slag met concrete uitkomsten:

• Een menukaart voor lokale verkiezingsprogramma’s
• Een overzicht van rollen binnen overheden
• Vernieuwende ideeën om lopen een plek te geven in gebiedsontwikkeling

Ook praktijkvoorbeelden passeerden de revue, zoals de looptijdenkaart in Rotterdam en de rol van NS bij het voetgangersvriendelijk maken van stationsomgevingen.

Op weg naar 2030

De eerste gezamenlijke sessie van het Nationaal Masterplan Lopen was meer dan een inspirerende middag. Het was een signaal. Het plan is geland. Partners zijn aan boord. De acties zijn gestart. De energie is voelbaar. Lopen krijgt letterlijk en figuurlijk de ruimte.

Het NML is in beweging – en blijft dat.

De gemeenteraad van Westland heeft het eerste voetgangersbeleid van de gemeente vastgesteld. Dit betekent een belangrijke stap naar een veiliger, toegankelijker en aantrekkelijker Westland voor voetgangers. Met dit beleid erkent de gemeente lopen als volwaardig vervoersmiddel en zet ze in op betere infrastructuur en een fijnere leefomgeving voor iedereen.

Amendement: extra aandacht voor toegankelijke en veilige routes

Bij de vaststelling van het voetgangersbeleid is een amendement aangenomen dat extra aandacht vraagt voor de toegankelijkheid en veiligheid van looproutes. Dit betekent concreet dat de extra middelen worden ingezet om voetpaden beter begaanbaar te maken en om ontbrekende schakels in het wandelnetwerk aan te pakken. De gemeenteraad onderstreept hiermee het belang van een inclusieve openbare ruimte waarin iedereen zich veilig en prettig kan verplaatsen.

“We willen een gemeente zijn waar de voetganger ruim baan krijgt en lopen aantrekkelijk, veilig, toegankelijk en vanzelfsprekend is.”

~ Wethouder Michiel Ferweda

Duidelijke ambities en concrete doelen

Het voetgangersbeleid is opgebouwd rond drie pijlers:

• Ruim, veilig, bereikbaar en toegankelijk: Een veilig en compleet loopnetwerk waar voetgangers de ruimte krijgen.
• Aantrekkelijk en vanzelfsprekend: Lopen moet een prettige en logische keuze zijn, door een groene en uitnodigende inrichting van de openbare ruimte.
• Sociaal en actief: Stimuleren van wandelen als sociale en gezonde bezigheid, met aandacht voor ontmoetingsplekken en wandelroutes.

Investeringen en uitvoering

De gemeente investeert de komende jaren in het verbeteren van trottoirs, het aanleggen van ontbrekende wandelverbindingen en het vergroten van de toegankelijkheid van voorzieningen. Ook richt ze de pijlen op gedragsverandering, bijvoorbeeld door campagnes die inwoners stimuleren om vaker te lopen. In 2028 volgt een evaluatie om te meten in hoeverre de doelen zijn behaald.

Wat betekent dit voor inwoners?

Westlanders zullen de komende jaren merken dat lopen prettiger en veiliger wordt. Denk aan beter onderhouden trottoirs, veiligere oversteekplaatsen en aantrekkelijkere wandelroutes door de dorpskernen en richting natuurgebieden. De gemeente zet hiermee een stap naar een toekomst waarin lopen een vanzelfsprekende keuze is.

Met dit beleid groeit Westland niet alleen uit tot een voetgangersvriendelijke gemeente, maar draagt ze ook bij aan een gezondere, duurzamere en socialere leefomgeving voor iedereen.

Meer weten over het voetgangersbeleid van Westland? Bekijk deze Linkedin-post van Isabeau Vellekoop met daarin de pdf met het hele beleidsplan.