Momenteel wordt onderzocht of de City Deal Ruimte voor Lopen kan worden verlengd. De afgelopen vier jaar hebben gemeenten, de Rijksoverheid en maatschappelijke partijen binnen deze City Deal intensief samengewerkt en geëxperimenteerd met loopbeleid in stedelijke gebieden.

Deze samenwerking heeft veel opgeleverd. Zo is er uitgebreide kennis ontwikkeld over loopnetwerken, waaronder het loopkaartenboek. De Toolbox Loopbeleid ondersteunt gemeenten bij het ontwikkelen van loopbeleid, terwijl de handreiking en iconen iedereen in staat stellen om een Looptijdenkaart te maken. Daarnaast is er volop ingezet op meer aandacht voor lopen in het hoger onderwijs, met onderzoek, een scriptiedatabank en gastdocenten. Het magazine LOPEN verscheen maar liefst vier keer. Tot slot is de City Deal, samen met het Platform Ruimte voor Lopen, initiatiefnemer van het Nationaal Masterplan Lopen.

De resultaten van de samenwerking smaken naar meer. Het verlengen van de City Deal kan bovendien een goede manier zijn om acties uit het Nationaal Masterplan Lopen een extra impuls te geven. In dit masterplan – dat ruim zestig partijen hebben ondertekend – staan dertig acties geformuleerd. Sommige acties hebben baat bij de extra experimenteerruimte, budget en innovatiekracht die een City Deal kan bieden.

Met de twee jaar verlenging willen de partners ook blijven aansluiten bij de een aantal maatschappelijke vraagstukken, zoals de ontwikkeling van grote woningbouwlocaties, het verbeteren van de gezondheid van de jeugd en de mobiliteitstransitie.

Ook aansluiten?
Partijen met interesse kunnen aansluiten bij de City Deal Ruimte voor Lopen.  Dat geldt voor gemeenten, maar ook voor provincies, maatschappelijke organisaties en bedrijven. Meer weten? Neem contact op!

Gastdocenten zijn professionals met hart voor hun vakgebied. Die gedreven zijn in hun werk en graag hun kennis over lopen / de voetganger willen overdragen door les te geven op jouw opleiding. Er is nu een lijst met gastdocenten die graag studenten enthousiast willen maken over het vakgebied lopen.

Gastdocent in jouw les

Zet jij al gastdocenten in tijdens jouw lessen? Het is een echte aanrader. Gastdocenten zijn professionals uit het werkveld die met plezier vertellen over hun dagelijkse praktijk. Ze zijn een waardevolle toevoeging op het lesprogramma. Studenten krijgen informatie uit eerste hand én ze zien welke functie je kunt krijgen als de studie wordt afgerond.

Jos van Langen, master urbanism bij de gemeente Leeuwarden geeft al jaren met veel plezier gastlessen aan studenten Stedenbouw en Mobiliteit van de NHL Stenden in Leeuwarden. Van Langen wil ook ‘dat wat niet in de schoolboeken staat’ de studenten leren. “Onderhandelen, ergens voor staan, een visie en strategie ontwikkelen; dat wil ik ze ook meegeven”, vertelt hij gepassioneerd. Lees hier het interview met deze ervaren gastdocent.

Actuele info over lopen
Als je ook een keer een gastdocent wilt inzetten die meer kan vertellen over het ontwikkelen van loopbeleid, het ontwerpen van loopvriendelijke steden, het implementeren van STOMP,  weeting, voetgangersnetwerken, groene gebiedsontwikkeling of werken vanuit de mens dan vind je hier een overzicht.
Je kunt rechtstreeks contact opnemen met de gastdocent en samen afspraken maken. Klik hier voor het overzicht.

Deze maand was Walk21, “een wereldwijde conferentie over lopen. 5 Dagen lang praten we nergens anders over”. Een conferentie met 550 mensen uit maar liefst 61 landen. Om elkaar te inspireren en zelf geïnspireerd te raken. Vanuit Nederland was er een mooie delegatie, waarvan André de Wit uitmaakte. Hij is strategisch adviseur bereikbaarheid bij gemeente Den Haag en coauteur van het Nationaal Masterplan Lopen neemt ons in verhalende zin mee naar de conferentie.

Wat was de reden om naar deze Walk21-conferentie te gaan?

“Deel was ik daar vanuit mijn rol bij gemeente Den Haag”, trapt De Wit af. “Aan de andere kant ook omdat ik mede het Masterplan had geschreven. Vanuit Walk21 hadden ze gevraagd of ik daar een sessie over wilde verzorgen op maandag. Want in totaal duurt deze wereldwijde conferentie 5 dagen. Ieder jaar is het in een ander land en stad, deze keer de eer aan Lissabon (Portugal) om ons te ontvangen. Op de conferentie zie je heel veel verschillende mensen. Samen zijn we bezig met de hoofdvraag: ‘hoe kunnen we lopen hoger op de agenda krijgen?’

De Nederlandse delegatie

Volgens de strategisch adviseur was er dit jaar een hele grote groep op de conferentie afgekomen. En ook Nederland was goed vertegenwoordigd met medewerkers van gemeente Eindhoven, Rotterdam, Den Haag, Groningen en provincie Zuid-Holland. Daarnaast was Wandelnet er, net als twee adviesbureaus Goudappel en Rebel Group. “Een hele groep! Helemaal leuk was dat we midden in de week ook nog op ontbijt mochten op de Nederlandse ambassade in Lissabon.”

Waar staan wij als land?

“Er waren landen bij Walk21 die het op loopgebied beter doen dan wij, en landen waar het minder gaat”, vat De Wit krachtig samen. “Waar het minder goed gaat? Dat zijn denk vooral Afrikaanse landen. Daar lopen wél veel mensen, omdat ze weinig alternatieven hebben. Alleen het is er vaak onveilig met veel slachtoffers tot gevolg.. De tegenovergestelde wereld van hier: hier is het veiliger, maar verkiezen mensen snel de auto boven de benenwagen. Een heel goed voorbeeld van een land dat het béter doet, is Oostenrijk. Zij hebben nu een Tweede Masterplan gemaakt en hebben zodoende ontzettend veel ervaring met landelijk loopbeleid. Wat ik ook sterk vind, is dat ze ook middelen beschikbaar stellen: maar liefst €95 miljoen voor actieve mobiliteit.

Wat een sterk kant is van Nederland? Dat typisch polderen! In Griekenland bijvoorbeeld komt al het beleid van bovenaf, en heeft niemand er inspraak in. Wij hebben ‘gewoon’ met bijna 70 organisaties een Nationaal Masterplan gecreëerd. We maken het daarmee ‘gemeengoed’. Unieke aan onze situatie is overigens wel de combinatie fietser en voetganger. In andere landen is er meer ruimte vrij te maken voor mensen die lopen en wandelen, omdat de fiets vaak geen alternatief is . En autoruimte krijg je in binnensteden meestal wel weg, maar in omringende wijken niet. Dat leidt er dan toe dat twee vormen van duurzame vormen van mobiliteit – lopen en fietsen – onterecht strijden om de overgebleven ruimte.”

Zorgen om regeringswissel

Volgens De Wit mogen we positief gestemd zijn dat al zovéél landen nationaal loopbeleid hebben, maar reden voor zorg zijn wel de regeringswissels in verschillende landen. In voorlopersland Oostenrijk had je eerst een linksgeoriënteerde regering die progressief was. “Nu wint het conservatisme aan terrein en zij hechten vaak veel belang aan voldoende ruimte voor auto’s. Dus daar zitten veel landen wel mee in de maag. Gaat dat mooie beleid nu niet overboord? Veel van de voordelen van lopen is gelukkig voor elke politieke stroming relevant. Het is gezond, veilig, ruimtebesparend, geeft ruimte voor ontmoeting en is goed voor de lokale economie. Verder zagen de landen op Walk21 ook wel in dat verdichten alleen gaat als we iets veranderen aan hoe we nu met de ruimte omgaan.

‘Relational city’ en ‘city of care’

Op onze vraag wat de belangrijkste lessen waren, hoeft De Wit niet lang na te denken. “Twee perspectieven op de steden van de toekomst neem ik mee naar huis. Allereerst het principe van ‘relational city’: we moeten weg van het idee van een functionele stad waar je van A naar B reist. We willen naar een relationele stad waar je ontmoetingen organiseert, plekken bedenkt waar mensen samenkomen. Met mooie parken, mooie speelplekken en met een mooie schil om die plekken heen. Een omgeving die fijn is om in te lopen. Bij de ‘city of care’  raak je doordrongen van het feit dat de meeste reizen gericht zijn op de ‘zorg’. Kinderen naar school brengen, ophalen van de BSO, sportclubjes, zorg voor je ouders etcetera. Heel veel verplaatsingen hebben daarmee te maken en daarom moet het alledaagse leven centraal staan in stedelijke beslissingen.” 

Mensen over de streep halen

Kortom, het was een inspirerende Walk21. Waarbij hoofdresultaat was dat ieder deelnemend land vol inspiratie naar huis ging. “Daarnaast zie je ook een domino-effect”, klinkt De Wit enthousiast over de digitale lijn. “Het haalt mensen en organisaties ook over die spreekwoordelijke streep. Zo had je gemeente Zuid-Holland die door deze conferentie heel erg werd getriggerd om ook echt stappen te gaan maken met loopbeleid.”

Op 10 oktober vond in Nijmegen het Nationaal Voetgangerscongres plaats, dat dit jaar een recordaantal bezoekers trok. Het sfeervolle Concertgebouw bood een inspirerende omgeving voor een dag vol verrassende ideeën, boeiende discussies en waardevolle kennisuitwisseling. Onder de aanwezigen waren ook tal van City Deal-partners, die hun expertise en innovatieve visies op lopen deelden met een enthousiast publiek.

De dag startte met een keynote van Cilia Daemen, wethouder van Nijmegen. Zij vertelde hoe de stad al flinke stappen zet om meer ruimte voor lopen te maken. En ze had goed nieuws! Een dag eerder was de dag Gebiedsvisie Stationsgebied aangenomen door de gemeenteraad. ‘Het wordt dus nog beter’.

Dennis van Sluijs van Goudappel hield een sessie over het loopstromenmodel dat Goudappel heeft ontwikkeld. Dit model schat hoeveel voetgangers er op elk wegdeel in Nederland lopen. Waardevolle informatie voor gemeenten en provincies die straten en pleinen beter willen inrichten voor voetgangers.

Caroline Porsius van Staatsbosbeheer nam de bezoekers mee naar buiten voor een walkshop. Staatsbosbeheer viert dit jaar het 125-jarig bestaan en heeft het jaar 2024 uitgeroepen tot het jaar van het bos. Caroline vertelde over het streven van Staatsbosbeheer naar een natuur inclusief Nederland met groene paden van de voordeur tot diep in het bos of op de hei.

Martine de Vaan – programmaleider van de City Deal Ruimte voor Lopen – gaf deelnemers een kickstart bij het opzetten van voetgangersbeleid. Aan de hand van de Toolbox Loopbeleid gaf ze inzicht in de aanpak van de koplopende gemeenten uit de City Deal. Ook werden de deelnemers uitgedaagd een quickscan te maken. De deelnemers vertrokken met een actielijst voor de vervolgaanpak op zak.

Marco Duijnisveld en Frank Groot van Movaris deelde de nieuwste economische inzichten over voetgangers in winkelgebieden Wat blijkt? Een voetganger besteed per bezoek minder dan andere vervoersmiddelen, maar komt vaker terug. Ook blijkt dat een voetganger per maand meer uitgeeft dan een andere bezoeker. Voetgangers zijn dus ook vanuit ecomisch oogpunt belangrijk voor vitale centra

Frank Hart van Wandelnet nam zijn gasten ook mee naar buiten. Met Collectief Natuurinclusief en de Coalitie NLBuiten streeft Wandelnet naar meer ruimte voor het duurzaam kunnen beleven van het Nederlands cultuurlandschap. In deze workshop laten liet hij zien wat daar voor nodig is en welke kansen er zijn.

De City Deal Ruimte voor Lopen is ook een van de initiatiefnemers van het Nationaal Masterplan Lopen, dat tijdens het Nationaal Voetgangerscongres werd gelanceerd. Dit gezamenlijke actieplan van overheden, maatschappelijke organisaties, kennisinstellingen en bedrijven heeft als doel om lopen voor iedereen een vanzelfsprekend onderdeel van het dagelijks leven te maken.

Magazine LOPEN
Na afloop van het congres kregen alle bezoekers een exemplaar van het magazine LOPEN mee naar huis. Deze jaarlijkse uitgave van de City Deal Ruimte voor Lopen staat ook dit jaar weer boordevol inspirerende praktijkverhalen, frisse inzichten en ideeën om lopen nog meer ruimte te geven. Een waardevol naslagwerk voor iedereen die het lopen een stap verder wil brengen!

De vierde editie van het Magazine LOPEN is uit. Wethouder Cilia Daemen van Nijmegen heeft vandaag op het Voetgangerscongres het eerste exemplaar in ontvangst genomen.

Ook dit jaar biedt het magazine, een uitgave van de City Deal Ruimte voor Lopen, weer inspirerende verhalen, praktijkervaringen en handreikingen hoe we de gebouwde omgeving kunnen verbeteren voor voetgangers. Speciaal gemaakt voor iedereen die in de dagelijkse praktijk meer ruimte wil maken voor de voetganger.

Het magazine bevat o.a. een informatieve verhalen over het Nationaal Masterplan Lopen en de Toolbox Lopen Stimuleren. Ook lees je een boeiend twistgesprek tussen Frans van den Berg en Rob Methorst, over wat er belangrijker is: ruimte voor lopen of groen? En heb jede nieuwste ganzenbord-editie al gezien: samen met collega’s werken aan loopbeleid .

Lees LOPEN 

Het magazine lees je online, maar is ook in een papieren variant beschikbaar. Wil je een exemplaar ontvangen, stuur dan een e-mail

‘Ga aan de slag met je eigen looptijdenkaart!’ Meer dan dertig mensen gaven gehoor aan de oproep van de City Deal Ruimte voor Lopen. Gewapend met stiften, papier, plattegronden en vooral een overvloed aan enthousiasme, gingen de deelnemers op vrijdag 22 maart van start met het maken van hun Walking Time kaart.

Het is een diverse groep mensen die aansluit in de Werfkelder van het Utrechtse stadskantoor: betrokken buurtbewoners, vertegenwoordigers van gemeente en zorginstellingen, buurtsportcoaches, een projectontwikkelaar en experts op het gebied van mobiliteit en stedenbouw. Allen met dezelfde ambitie: laten zien dat lopen een goed alternatief is voor andere vervoersvormen, zoals de auto, de bus of de fiets.

Wel hebben ze allemaal een ander toepassing voor ogen: de een gaat aan de slag met het maken van een kaart voor bewoners van een zorgcentrum, een ander zoekt mooie routes voor collega’s tijdens de lunchpauze. Ook worden looproutes naar een Amsterdamse basisschool in kaart gebracht, wordt er gewerkt aan een kaart voor toeristen in Rotterdam, én aan een kaart van wandelroutes van mobiliteitshubs naar de Zwolse binnenstad. En zelfs aan een themakaart met routes om te vertragen; waar je lekker kunt slenteren in de luwte van de stad.

Kruipen in de huid van je doelgroep blijkt voor veel deelnemers nog niet zo eenvoudig. ‘Het maken van zo’n kaart is veel meer dan het verbinden van een aantal punten,’ zegt een van de deelnemer. ‘Wat voor informatie heeft de gebruiker van deze kaart nu echt nodig? Waar begint hij met lopen? En waar wil laat je hem heenlopen?’

Dat kan Martine de Vaan, programmamanager van de City Deal Ruimte voor Lopen, beamen. Zij maakte in het najaar van 2023 de Utrecht Walking Time kaart, een versimpelde kaart van het centrum speciaal gemaakt voor het WHO European Healthy Cities Network congres. Bezoekers zagen zo in één oogopslag hoe ver het lopen was naar hun hotel, de Utrechtse Domtoren of naar cafés en restaurants.

‘Bij het maken van zo’n kaart voor een congres is het vrij eenvoudig om te bedenken welke points of interests er op de kaart moeten komen, maar maak je een kaart voor bewoners, dan zijn weer hele andere punten belangrijk, ‘legt Martine uit bij de start van de bijeenkomst. ‘De ene looptijden kaart is de andere niet. Welk doel dient de kaart en wie wil je bereiken is belangrijk om over na te denken voor je van start gaat.’

Metro Minuto
DeUtrechtse Walking Time Kaart is geïnspireerd op een initiatief uit de Spaanse stad Pontevedra. Hier verscheen een aantal jaar geleden de Metro Minuto: een schematische voetgangerskaart, vormgegeven zoals veel metrokaarten, met kleurige rechte lijnen met daarbij het aantal minuten dat het lopen is naar belangrijke punten in de stad. ‘Het schijnt dat de kaart in Pontevedra uit het straatbeeld is verdwenen,’ vertelt Martine, ‘ zo gaat dat vaak met innovatie. Aan ons de uitdaging om te zorgen dat de kaarten zo praktisch toepasbaar zijn dat ze blijven. Bijvoorbeeld als standaard kaart in een bushokje of in de lobby van hotels. Of als bijsluiter bij een stadsvisie.’

Aan energie geen gebrek. Drie uur lang zitten de deelnemers – met hulp van Vincent Luyendijk, Marco Duijnisveld, Nienke Sluier, Miriam Weber en Martine de Vaan – te tekenen en te brainstormen. Welke routes zijn prettig om te lopen, hoe bereken ik de juiste afstanden? Welke voorzieningen zet ik op de kaart?  
Sommige deelnemers maken voor het eerst een schets. Anderen hadden al flinke stappen gezet. Maarten Reiling maakte eerder al een looptijdenkaart tussen Haagse Pleinen en Muhammet Baldan had al een mooi vormgegeven kaart voor toeristen die Amersfoort ‘Dit zomerseizoen gaan we hem hopelijk testen.’ 

En in de toekomst? Dennis van Sluijs liet tot slot nog even zien hoe hij Artificial Intelligence had ingezet voor het maken van looptijdenkaart. In een paar uur werk had hij met hulp van kunstmatige intelligentie, GIS- software en Indesign een kaart gemaakt. ‘Het begint wel met de juiste input,’ heeft hij ook ondervonden. Daar is de mens voorlopig nog niet overbodig bij het maken van een kaart.

De middag resulteert niet alleen in tientallen kaarten, maar ook in nieuwe ideeën en inspiratie. En het is nog niet af. Op basis van deze ervaringen wordt een handreiking gemaakt, zodat anderen ook aan de slag kunnen met een looptijdenkaart. Hieraan wordt ook een set aangeleverd met handige iconen, die iedereen vrij kan gebruiken 

Op de hoogte blijven?
Wil je ook aan de slag met de looptijdenkaart, meld je aan voor de nieuwbrief Ruimte voor Lopen en ontvang binnenkort het stappenplan en de iconenset.

Kom ook op 22 maart naar het werkatelier en ga aan de slag met je eigen Walking Time kaart. Je bent van harte welkom van 12.00 – 16.30 in de Werfkelder van het Stadskantoor van Utrecht. Het werkatelier heeft veel plekken maar is wel gelimiteerd- meld je snel aan!

Eind vorig jaar ging de Walking Time Kaart viraal. Een kaart waarop je snel de looptijden naar belangrijke bestemmingen ziet.

De kaart is geïnspireerd op een initiatief uit de Spaanse stad Pontevedra. Het WHO European Healthy Cities Network congres dat in Utrecht plaatsvond, gehost door Miriam Weber van gemeente Utrecht was voor Martine de Vaan de aanleiding om vanuit de City Deal Ruimte voor Lopen de kaart te maken, specifiek gericht op het event. De kaart is vormgegeven door Eva Rietbergen. Marco Duijnisveld van Movares, partner van de City Deal stapte naar voren om werk te maken van opschaling. Vincent Luyendijk deelde de kaart via LinkedIN en X en kreeg duizenden reacties.

“Dit wil ik ook”, “dit moet mijn gemeente ook doen”, maar ook allerlei suggesties over de inhoud van de kaart. Een versie specifiek voor de jeugd, met toegankelijke routes, voor werkgevers of hotels…

Hoe gaaf zou het zijn om een middag met een groep mensen samen te werken aan Looptijdenkaarten? Heel gaaf, en dat gaan we dan ook samen doen. 

City Deal & platform Ruimte voor Lopen en het Healthy Cities netwerk nodigen iedereen die zelf een start wil maken met zo’n kaart uit om mee te doen.

Je wil bijvoorbeeld:

• Bewoners van een gemeente stimuleren om vaker te lopen
• Een kaart maken voor je eigen buurt
• Toeristen informeren over looptijden
• Een kaart maken voor de hal van je kantoor
• Een specifieke looptijdenkaart maken voor een evenement

Als je meedoet, ga je zelf, met input van jezelf en anderen, een looptijdenkaart ontwikkelen. Beoogd eindresultaat: een 0.2 versie van je eigen Walking Time kaart én een test van de concept handreiking die de City Deal Ruimte voor Lopen wil publiceren.

Meld je aan door een e-mail te sturen naar citydeal@ruimtevoorlopen.nl, met je naam, (eventueel) organisatie. Het is helemaal mooi als je kan aangeven wat de insteek wordt van jouw kaart, maar noodzakelijk is dat niet.

Kun je niet op 22 maart, maar ben je wel geïnteresseerd? Laat het ons weten, dan houden we je op de hoogte van vervolgactiviteiten.