Beïnvloedingstechniek

Rolmodellen benutten

Als rolmodellen gewenst gedrag ‘voordoen’, kunnen mensen zien dat het gedrag haalbaar is.

Als rolmodellen gewenst gedrag ‘voordoen’, kunnen mensen zien dat het gedrag haalbaar is. Dat kan de eventuele weerstand tegen lopen verminderen. Opletpunten:

  • Het rolmodel is iemand waarin de doelgroep zich kan herkennen, iemand die in een vergelijkbare situatie zat (of zit) als de doelgroep en/of aanzien heeft binnen de doelgroep. Bij jongeren kunnen bekende Nederlanders, Youtubers of andere influencers goed werken. Bij mensen met een beperking kan het juist iemand zijn die dezelfde beperking heeft, maar desondanks regelmatig loopt.
  • Het is het rolmodel gelukt om (meer) te gaan lopen.
  • Het rolmodel laat zien of vertelt dat de gedragsverandering gelukt is, en idealiter ook hoe. 
  • Het rolmodel motiveert de doelgroep om ook een eerste stap te zetten richting (meer) lopen.

Toepassing

De begeleider of trainer van een loopprogramma is iemand die zelf ook meer is gaan lopen en vertelt bij de eerste sessie de reden daarvan, hoe het is gelukt is en wat het heeft opgeleverd. Hij vertelt daarbij de positieve effecten die hij ervaart. Of een loopchallenge waarbij jongeren worden uitgedaagd om ergens naartoe te lopen en dit vervolgens op sociale media te delen en vrienden uit te dagen om ook de challenge te volbrengen. Of in een video vertelt een influencer of iemand uit de doelgroep over zijn ervaring van de overgang naar een actievere loop-leefstijl: de problemen waar hij tegenaan liep en hoe hij daar overheen kwam. De nadruk ligt op dat het uiteindelijk gelukt is. Meer specifiek: via een online kanaal vertelt Michael J. Fox over hoe belangrijk het is om in beweging te blijven, ondanks zijn ziekte Parkinson.


Praktijkvoorbeelden bij 'Rolmodellen benutten'

Gericht op

zelfstandig wonende 65-plussers met of zonder beperking.

Gemakkelijk
Aantrekkelijk
Sociaal
Tijdsgebonden

Vitality Club

De Vitality Club is een laagdrempelige en zelfsturende beweeggroep voor en door 55-plussers, waarbij leeftijdsgenoten fungeren als coach (peer coaches). De beweeggroep is gevestigd in de eigen wijk en maakt gebruik van de bestaande openbare ruimte om te bewegen. Er zijn tientallen Vitality Club-groepen verspreid over Nederland.

Beïnvloedingstechnieken

  • Rolmodellen benutten — de peer coach fungeert als rolmodel voor de deelnemers. De peer coaches zijn een goede manier om deelnemers lang te binden en pittige doelen te bereiken.
  • Sociaal contact faciliteren — de beweeggroepen met leeftijdsgenoten uit de buurt stimuleren sociaal contact en versterken het persoonlijke netwerk van deelnemers.
  • Kleine, haalbare doelen stellen — de beweeggroep komt meerdere keren per week voor een uur bij elkaar. De focus is breder dan lopen, oefeningen zijn gericht op kracht, coördinatie, uithoudingsvermogen en flexibiliteit. Door over een langere periode meerdere keren per week te bewegen, kunnen deelnemers stapje voor stapje hun persoonlijke doelen uitbouwen.
  • Zelfredzaamheid vergroten — de beweegoefeningen helpen deelnemers te voldoen aan de beweegnorm, en zo gezond en fit te blijven. Hierdoor kunnen ze langer alledaagse handelingen blijven uitvoeren en zelfredzaam blijven.

Foto: Vitality Club

Gericht op

mensen met hart voor (de natuur in) hun buurt of wijk.

Aantrekkelijk
Sociaal

Plandelen

Plandelen is een combinatie van plastic rapen en wandelen. Mensen kunnen in hun eigen omgeving aan de slag, een kwartiertje of een uurtje maakt al verschil. Alleen of samen met elkaar.

Beïnvloedingstechnieken

  • Omgeving aantrekkelijk maken — plastic rapen maakt de loopomgeving schoon, die wordt daarmee letterlijk aantrekkelijker. Tegelijkertijd geeft plandelen iemand een doel, waardoor een al bekende omgeving opnieuw interessant wordt.
  • Rolmodellen benutten — initiatiefnemer Anton Damen begon in z’n eigen wijk met plandelen, als de ‘Plandelman’ draagt hij het gedachtegoed verder uit.
  • Sociaal contact faciliteren — Utrecht kent de jaarlijkse plandeldagen waarop deelnemers in contact kunnen komen met andere plandelaars. Er is een bingokaart met verschillende typen afval als optioneel een spelelement bij gezamenlijk plandelen.

Bron foto: Anton Damen

Gericht op

iedereen die frequent een ommetje wil lopen.

Aantrekkelijk

Ommetje app

App van de Hersenstichting die stimuleert dagelijks een ommetje van 5 minuten of meer te lopen.

Beïnvloedingstechnieken

  • Als-dan-intenties stimuleren — de app is een aanjager voor concrete voornemens zoals ‘elke dag loop ik een ommetje van minstens 20 minuten’.
  • Direct beloning geven — in de app zijn badges te verdienen die loopprestaties belonen.
  • Helpen herinneren — de app helpt je herinneren als je nog geen ommetje hebt gemaakt.
  • Kleine, haalbare doelen stellen — een ommetje telt al vanaf vijf minuten, dat is voor bijna iedereen een haalbaar doel.
  • Rolmodellen benutten — hoogleraar Eric Scherder promoot de ommetje-app en legt uit waarom lopen goed voor je hersenen is, en wordt al lopend afgebeeld.
  • Sociale norm zichtbaar maken — via het grote aantal downloads en gebruikers maakt de app duidelijk dat veel mensen bewegen en een gezonde leefstijl belangrijk vinden. Ook maakt de app inzichtelijk hoeveel mensen er ommetjes lopen.
  • Streak zichtbaar maken — de app houdt bij hoeveel dagen je achter elkaar een ommetje gelopen hebt.

Gericht op

kinderen op de basisschool en kinderopvang.

Gemakkelijk
Sociaal
Tijdsgebonden

The Daily Mile

The Daily Mile is een korte looppauze om de benen te strekken en het brein wakker te schudden. Leerlingen en leerkrachten gaan minimaal 3x per week naar buiten om in een kwartier een aantal rondjes te (hard)lopen. Dat is een afstand van ongeveer een mijl (1,6 km).

Beïnvloedingstechnieken

  • Als-dan-intenties stimuleren — The Daily Mile is een (gezamenlijk) voornemen. ‘Bijvoorbeeld: op maandag, woensdag en vrijdag lopen we na de rekenles een kwartiertje in het park’.
  • Kleine, haalbare doelen stellen — 3x per week 15 minuten is een overzichtelijk doel. Bovendien kan een klas of groep starten met 1x per week en dat verder uitbouwen.
  • Rolmodellen benutten — Erben Wennemars is ambassadeur van The Daily Mile en geeft het goede voorbeeld door te laten zien dat hij ook regelmatig een daily mile loopt.
  • Sociaal contact faciliteren — gezamenlijk niet-competitief een ronde lopen is een ervaring waarin de kinderen leuk, sociaal contact hebben.
  • Sociale norm zichtbaar maken — samen een aantal keer per week een ronde lopen leert kinderen dat leerkrachten en andere volwassenen bewegen voor zichzelf ook belangrijk vinden en ernaar handelen.
  • Laten ervaren — leerkrachten en groepsleiders nemen kinderen op sleeptouw, die vervolgens ervaren hoe het is om te lopen en om (bijna) dagelijks een kwartiertje lopen in je dag op te nemen.
  • Storytelling — het programma maakt gebruik van verhalen van deelnemende kinderen, ouders en leraren om anderen te inspireren.

Foto: The Daily Mile

Gericht op

mensen die hun gezondheid willen verbeteren

Gemakkelijk
Aantrekkelijk
Sociaal
Tijdsgebonden

Nationale Diabeteschallenge

De Nationale Diabeteschallenge, ook wel Nationale Wandelchallenge, is een wandelprogramma van 20 weken. Van oorsprong gericht op mensen met diabetes of een verhoogd risico daarop, trekt de challenge inmiddels een breder publiek van mensen die via lopen hun gezondheid willen verbeteren. Deelnemers kunnen aansluiten bij wandelgroepen in heel Nederland. De Nationale Diabeteschallenge is door de erkenningscommissie Sport en Bewegen aangemerkt als bewezen effectief.

  • Aanpak aanpasbaar maken — deelnemers wandelen in eigen tempo en werken toe naar een afsluitende wandeling van 3, 5, 10 of 15 kilometer.
  • Rolmodellen benutten — Bas van der Goor is de ambassadeur van de challenge, maar ook mensen uit de eigen omgeving die eerder hebben meegedaan vormen een inspirerend voorbeeld.
  • Sociaal contact faciliteren — deelnemers wandelen in groepen en werken samen toe naar het (individuele) einddoel.
  • Kleine, haalbare doelen stellen — deelnemers krijgen een wandelschema gebaseerd op hun startniveau, met daarin passende en realistische stappen vooruit.

Foto: Bas van der Goor Foundation


 

Een eigen aanpak ontwikkelen

Met inzicht in gedragsbepalers en beïnvloedingstechnieken kun je een gerichte en kansrijke aanpak ontwikkelen voor jouw doelgroep. Lees hier hoe je dat kunt doen.

Stappenplan