Beïnvloedingstechniek

Omgeving aantrekkelijk maken

Mensen lopen liever in een aantrekkelijke omgeving; denk aan weinig verkeer, veel groen, een prettig looppad, weinig zwerfvuil.

Mensen lopen liever in een aantrekkelijke omgeving; denk aan weinig verkeer, veel groen, een prettig looppad, weinig zwerfvuil. Er zijn twee mogelijkheden: zoek voor je aanpak een plek die mensen prettig vinden óf creëer een aantrekkelijke omgeving, misschien wel samen met de beoogde deelnemers. De tweede mogelijkheid heeft natuurlijk wel wat meer voeten in aarde dan de eerste, maar er zijn zeker laagdrempelige mogelijkheden. Interessant is tactical urbanism, een verzamelnaam voor (tijdelijke) aanpassingen van de ruimtelijke omgeving, vaak geïnitieerd door bewoners. Hier vind je een link naar onderzoek over het voetgangersvriendelijke maken van steden via tactical urbanism.

Toepassing

Een loopgroep spreekt af in een park of het bos, in plaats van langs een drukke weg. Of: Initiatiefnemers in een wijk of buurt markeren een prettige looproute in de nabije omgeving en doen ingrepen om de route nog aantrekkelijker te maken.


Praktijkvoorbeelden bij 'Omgeving aantrekkelijk maken'

Gericht op

ouders en kinderen.

Aantrekkelijk
Sociaal
Tijdsgebonden

Walking4School

Een school brengt samen met de gemeente en deskundigen via een schouw de problemen, wensen en mogelijkheden in beeld voor een beweegvriendelijke schoolomgeving. Daarna volgt een actieweek: een hele week besteedt de school aandacht aan lopen naar school.

Beïnvloedingstechnieken

  • Direct beloning geven — door in de actieweek te lopen naar school, sparen de kinderen voor een beloning. Dat kan een beloning van 500 of 1.000 euro voor de school opleveren.
  • Omgeving aantrekkelijk maken — de schouw levert ideeën op om de omgeving tijdelijk of permanent aantrekkelijker te maken voor lopen. Bijvoorbeeld tijdelijk een Schoolstraat inrichten, een stoep (tijdelijk) verbreden of avontuurlijke routes naar school in kaart brengen.
  • Injunctieve norm overbrengen — de actieweek benadrukt dat school, leerkrachten en gemeente het belangrijk vinden dat kinderen bij voorkeur lopend (of fietsend) naar school komen.
  • Sociaal contact faciliteren — de actieweek stimuleert contact tussen kinderen, ouders, leerkrachten en deskundigen.

Foto: Walking4School in Katwijk, bron: bureau SOAB 

Gericht op

bewoners en bezoekers met interesse in bijvoorbeeld cultuur of geschiedenis.

Aantrekkelijk

Apeldoorn stories

Apeldoorn stories zijn audiotours door Apeldoorn, te beluisteren met smartphone. Er zijn verschillende thema’s, waardoor jong en oud een bijzondere route kunnen volgen door de stad. Bijvoorbeeld de Canadian Walk, over de bevrijding van Apeldoorn. Van april tot september zijn langs de Canadian Walk vitrines met objecten te zien.

Beïnvloedingstechnieken

  • Omgeving aantrekkelijk maken — de audiotours geven een extra beleving aan de omgeving, waardoor het interessanter of aantrekkelijker wordt om de route te lopen.
  • Laten ervaren — de audiogids laat deelnemers ervaren hoe het is om te lopen met oog voor groen, architectuur, kunst of geschiedenis.

Foto: Rob Voss, bron gemeente Apeldoorn

Gericht op

mensen met hart voor (de natuur in) hun buurt of wijk.

Aantrekkelijk
Sociaal

Plandelen

Plandelen is een combinatie van plastic rapen en wandelen. Mensen kunnen in hun eigen omgeving aan de slag, een kwartiertje of een uurtje maakt al verschil. Alleen of samen met elkaar.

Beïnvloedingstechnieken

  • Omgeving aantrekkelijk maken — plastic rapen maakt de loopomgeving schoon, die wordt daarmee letterlijk aantrekkelijker. Tegelijkertijd geeft plandelen iemand een doel, waardoor een al bekende omgeving opnieuw interessant wordt.
  • Rolmodellen benutten — initiatiefnemer Anton Damen begon in z’n eigen wijk met plandelen, als de ‘Plandelman’ draagt hij het gedachtegoed verder uit.
  • Sociaal contact faciliteren — Utrecht kent de jaarlijkse plandeldagen waarop deelnemers in contact kunnen komen met andere plandelaars. Er is een bingokaart met verschillende typen afval als optioneel een spelelement bij gezamenlijk plandelen.

Bron foto: Anton Damen

Gericht op

kinderen.

Aantrekkelijk

Apenspeurroute Apeldoorn

De apenspeurroute is een interactieve speurtocht voor kinderen dwars door de binnenstad van Apeldoorn. Kinderen leggen een route af op zoek naar verstopte apen. Op verschillende plekken kunnen de kinderen klimmen en klauteren.

Beïnvloedingstechnieken

  • Omgeving aantrekkelijk maken — door de verstopte apen en de klimstoelen is de omgeving spannender en avontuurlijker voor de kinderen (en hun begeleiders).
  • Kleine, haalbare doelen stellen — speurroute geeft kinderen telkens een (tussen)doel om zich op te richten. Uiteindelijke leggen ze 2,5 kilometer af, in ongeveer 60 minuten.

Bron foto: gemeente Apeldoorn

Gericht op

kinderen, jongeren, avontuurlijke wandelaars.

Aantrekkelijk

Geocaching

Een spel en hobby waarbij de wandelaar een gps-ontvanger of telefoon gebruikt om ergens een zogenoemde cache (verstopplaats, schat) te vinden. Geocaching heeft elementen van een speurtocht.

Beïnvloedingstechnieken

  • Direct beloning geven — het zoeken naar de cache geeft een doel en vinden ervan is meteen de beloning. Het gaat niet zozeer om de cache, maar om het element van zoeken en vinden.
  • Omgeving aantrekkelijk maken — zoeken naar een verborgen plek maakt een omgeving ineens spannender en avontuurlijker.

Foto: iStock

Gericht op

wijkbewoners.

Gemakkelijk
Aantrekkelijk

Rondje Gezond Zoetermeer

Een beweegroute met beweegtoestellen, tapkranen, bankjes, gemarkeerde stoeptegels en bordjes met beweegtips. De beweegroute is geschikt voor alle leeftijden en sportniveaus.

Beïnvloedingstechnieken

  • Aanpak aanpasbaar maken — de beweegroute bestaat uit meerdere onderdelen, zo kunnen deelnemers de oefeningen kiezen die bij hun niveau en doelen passen.
  • Omgeving aantrekkelijk maken — de route verbindt woonwijken, leuke locaties (waaronder horeca en buurtcentrum) en aantrekkelijke, groene plekken.

Foto: gemeente Zoetermeer

Gericht op

ouderen, mensen met (beginnende) dementie.

Gemakkelijk
Aantrekkelijk
Sociaal

Dementievriendelijke looproute Dronten

In Dronten is een veilige en rustige looproute gemaakt met vaste herkenningspunten, speciaal voor mensen met dementie.

Beïnvloedingstechnieken

  • Omgeving aantrekkelijk maken — de dementievriendelijke looproute is zo rustig mogelijk gehouden, zodat mensen met dementie zich op hun gemak voelen. Er staan nauwelijks verkeersborden die tot verwarring kunnen leiden. Wel zijn er een aantal duidelijke oversteekplaatsen die er allemaal precies hetzelfde uitzien. Ook is de stoep overal even breed en is er een aparte fietsstrook.
  • Sociaal contact faciliteren — onderweg zijn er speciale, duidelijk herkenbare bankjes. Dit maakt onderling contact laagdrempelig.

Foto: Wilmar Dik

Gericht op

Gemakkelijk
Aantrekkelijk

Kindlint

Een kindlint is een kindvriendelijke speel- en beweegroute. Het is een verkeersveilige en autovrije route die belangrijke bestemmingen voor kinderen met elkaar verbindt. Denk aan scholen, speelplekken, winkels en sportfaciliteiten. Het doel is dat kinderen zelfstandig door hun wijk of buurt kunnen bewegen.

  • Omgeving aantrekkelijk maken — Tegels, kleuren, afbeeldingen, bordjes, paaltjes en/of extra speeltoestellen maken de route(s) zichtbaar en de omgeving aantrekkelijk voor kinderen.

Foto: Unsplash


 

Een eigen aanpak ontwikkelen

Met inzicht in gedragsbepalers en beïnvloedingstechnieken kun je een gerichte en kansrijke aanpak ontwikkelen voor jouw doelgroep. Lees hier hoe je dat kunt doen.

Stappenplan