Pleidooi voor rechtvaardige straten met gelijkwaardige positie voetganger

Rechtvaardige straten - kindje op de stoep

Gespot bij ZinInOpvoeding: De Amsterdamse hoogleraar ‘Stedelijke Mobiliteit’ Marco te Brömmelstroet pleit voor rechtvaardige straten. “Een ruimte waarin voetgangers gelijkwaardig zijn aan autoverkeer.” Hij roept ouders op om actie te ondernemen, om de ruimte letterlijk terug te claimen voor hun kinderen. Zodat zij weer veilig over straat kunnen wandelen en kunnen spelen.

Rechtvaardige straten

“Waarom nemen we voor lief dat onze kinderen de straat is afgenomen?” vraagt te Brömmelstroet zich af. “De straat is iets wat we delen. Een openbare ruimte, net als de lucht of de taal, en we moeten er samen betekenis aan geven.” Hij introduceert het begrip ‘rechtvaardige straat’.  Een manier van kijken naar de openbare ruimte, waarom die ruimte van iedereen is. Een verhaal waarin je jouw kinderen zonder angst de straat op durft te laten gaan. Waarin je elkaar zonder drempels kunt ontmoeten. Een ruimte waarin voetgangers de auto niet vóór hoeven te laten gaan (figuurlijk gezegd).

Auto zette straatbeeld op de kop

Volgens de hoogleraar is het straatbeeld sinds de intrede van de auto enorm veranderd. “We zijn gaan denken dat iedereen individueel zo snel en eenvoudig mogelijk van A naar B moet kunnen komen. Dat verhaal zijn we 100 jaar geleden gaan vertellen en daar hebben we de straten sindsdien op ingericht. Maar waar eindigen we dan?” Hij wist erop dat voor die tijd de straat voor alles en nog wat was. “Het was de ruimte tussen de huizen waar mensen elkaar ontmoetten, waar kinderen speelden en ieder zijn gang ging.”

Niet dat we allemaal terug moeten naar die tijd, maar te Brömmelstroet houdt wel een pleidooi voor een andere inrichting van straten. En hij ziet wél degelijk dat het ook anders, beter kan. “Er zijn goede voorbeelden. In Den Haag is er een ‘schoolstraat’ die ’s ochtends en ’s middags rond de schoolbel wordt afgesloten met een hek, zodat er geen auto’s in kunnen. In Parijs zijn in 2 jaar zo al 180 schoolstraten gekomen.” Goed voorbeeld doet volgen?

Lees het hele interview: ‘Waarom nemen we voor lief dat onze kinderen de straat is afgenomen?’

Initiatiefvoorstel ‘Gastvrije Openbare Ruimte’

Gastvrije Openbare Ruimte

D66 heeft in Amsterdam een initiatiefvoorstel ‘Gastvrije Openbare Ruimte’ ingediend. Aanleiding is dat steeds minder inwoners te vinden zijn in de openbare ruimte én veel minder bewegen. Nog maar 10% van de kinderen speelt vaker buiten dan binnen, terwijl dat twee generaties terug nog 65% was.

Meer trage mobiliteit

Eén van de voorstellen in Gastvrije Openbare Ruimte is om “meer keuzes te maken voor trage mobiliteit”. Om lopen en fietsen meer te stimuleren. “Lopen of fietsen zorgt voor de mogelijkheid tot verbinding tussen Amsterdammers. Vanuit een gesloten koekblik begin je immers geen gesprek met je mede-weggebruikers. Minder auto’s draagt niet alleen bij aan een betere luchtkwaliteit, maar is in zichzelf lichamelijk en geestelijk gezond en bevordert sociale cohesie.”

D66 maakt het heel concreet: bij keuzes over inrichting van wegen moet het belang van de voetganger vooropstaan. Neem bijvoorbeeld de drempels bij voetgangersoversteekplaatsen. Nu worden ze alleen geplaatst als auto’s zich niet aan de regels houden. “Maar het is als voetganger áltijd fijner om verhoogd over te steken. Daarnaast maak je de stad meteen vele malen meer rolstoeltoegankelijk, fijner voor rollators, kinderwagens en boodschappenkarretjes.” Hun pleidooi is daarom: “Kies standaard voor een verhoogde voetgangersoversteekplaats, mits het niet onoverkomelijk is voor bij[1]voorbeeld nood- en hulpdiensten.”

Gastvrijer en meer inclusie

Daarnaast wil het voorstel de ‘hostile architecture’ in onze hoofdstad gedag zeggen. Dit zijn elementen die een ongastvrije sfeer aan sommige plekken geven. Bijvoorbeeld bankjes met een armleuning midden op het bankje, zodat mensen zonder thuis er niet meer op kunnen slapen. Het zijn elementen die als doel hebben bepaalde groepen mensen te weren in de buitenruimte. Ook pleit ze voor meer inclusie. “Er valt veel te winnen als het aankomt op fysieke toegankelijkheid van openbare plekken voor mensen met een beperking. Er wordt nog veel gebouwd voor een bepaalde fysicaliteit: iemand met een gemiddelde lengte, met goed zicht, op twee benen.”

Bovendien:

“Ruimtelijke ordening is ontworpen voor de ‘standaardmens’ of ‘genderneutraal’. (…) Dat de openbare ruimte niet even gastvrij is voor iedereen ligt aan een gebrek aan informatie over ervaringen en behoeftes van iedereen behalve de voornoemde groep.”

D66

Amsterdam Maakt Ruimte

Met het voorstel een ‘Gastvrije Openbare Ruimte’ sluit D66 goed aan op het nieuwe, gemeentelijke programma Amsterdam Maakt Ruimte. Een programma dat dit jaar (2024) verder wordt uitgewerkt. Lees meer over het voorstel bij Amsterdam Raadsinformatie.

>