Wil je meer ruimte maken voor lopen? In je gemeente, provincie of in je eigen buurt? Actief aan de slag met loopbeleid? Kijk dan eens in de Toolbox Loopbeleid, een digitaal hulpmiddel speciaal voor beleidsadviseurs van gemeenten en provincies en iedereen die de voetganger een stap verder wil brengen.
De Toolbox Loopbeleid helpt je op weg om tot een effectief loopbeleid te komen. Het leidt je door de verschillende onderdelen die aan bod kunnen komen: visie, doel, doelgroep, data, monitoring en evaluatie, maatregelen, organisatie en bekostiging. Het biedt ook een stappenplan: hoe betrek je de juiste mensen, zet je het op de politieke agenda, maak je slim gebruik van data en regel je de financiering.
Ook geeft de toolbox inzicht in de voordelen van lopen en loopbeleid. Lopen is natuurlijk gezond, maar het draagt ook bij aan andere beleidsterreinen als bijvoorbeeld mobiliteit, openbare ruimte, duurzaamheid en lokale economie. En wie op zoek is naar goede voorbeelden van loopbeleid, komt de toolbox ook van pas. Hier vind je voorbeelden van goed loopbeleid uit binnen- en buitenland.
‘Als we willen dat voetgangers een vanzelfsprekend onderdeel worden van stadsplanning, dan moeten we beginnen met het goed opleiden van studenten.’ Dat stelt Ineke Spapé, die samen met Sandra Schuit voor de City Deal Ruimte voor Lopen onderzoek doet naar het lopen in het hoger onderwijs. Spapé: ‘Zo zorg je voor een goede basis van professionals die er met passie aandacht aan besteden.’
Hoe kan meer ruimte voor lopen bijdragen aan de leefbaarheid van De Binckhorst nu de wijk langzaam transformeert van industrieterrein naar een woon- en werkgebied? De City Deal Ruimte voor Lopen boog zich over de uitdagingen die in deze wijk liggen voor voetgangers en verwoordt dit in een advies. “De Binckhorst heeft echt potentie om iets heel moois te worden. Daarvoor moet er nog heel wat gebeuren.”
Transformatie Het Haagse industrieterrein De Binckhorst gaat de komende jaren veranderen van een industrieterrein naar een aantrekkelijk woon- en werkgebied. Het ligt gunstig, vlakbij het centrum, de snelweg en het spoor. Ook al neemt het aantal bewoners snel toe, het gebied ziet er nog echt uit als een bedrijventerrein. Met grote hekken en een versteende openbare ruimte. Het ontbreekt aan groen en er is nauwelijks ruimte om prettig te lopen.
De City Deal Ruimte voor Lopen heeft zijn kennis en ervaring ingezet voor dit advies over de Binckhorst. Dit in de overtuiging dat ruimte voor de voetganger bijdraagt aan het doel om de wijk te transformeren naar een gebied om prettig te wonen en te wandelen.
Het advies biedt de gemeente Den Haag praktische aanbevelingen om die wijk gezond, sociaal en leefbaar te maken.
In het tweede magazine Lopen lees je de resultaten van samen experimenteren, leren en kennis opdoen uit de City Deal Ruimte voor Lopen. We delen onze ervaringen met iedereen die ruimte wil maken voor lopen: inspirerende voorbeelden, best practices en praktische instrumenten.
In Zwolle reikte programmamanager Martine de Vaan op 13 oktober 2022 tijdens het Nationaal Voetgangerscongres de tweede editie van het magazine LOPEN uit
een column van Michiel van Willigen, wethouder van Zwolle
hoe de ambities van de City Deal steden terugkomen in de recent afgesloten coalitieakkoorden na de gemeenteraadsverkiezingen van maart 2023.
hoe Nijmegen, Groningen en Rotterdam Lopen een plek geven in de gemeentelijke organisatiewerken en zo werken aan een aantrekkelijke stad voor voetgangers.
een gesprek tussen City Deal programmamanagers Martine de Vaan (Ruimte voor Lopen) en (Bart Stoffels) over de synergie tussen deze Deals.
Hoe kunnen gemeenten inwoners verleiden om (meer) te gaan lopen? Samen met Alles is Gezondheid ontwikkelden de City Deal Ruimte voor Lopen de infographic ‘Verleiden om te Lopen’. Om beleidsmakers op het gebied van ruimte en sociale zaken te helpen bij hun zoektocht naar het best passende loopinitiatief.
Elk thema geeft actuele kennis, tips voor hoe je dit in de praktijk brengt en praktijkvoorbeelden.
Bijzondere aan de infographic is dat ‘ie leeft: periodiek vullen we hem aan met de meest actuele voorbeelden. Wel zo handig, want kennis verandert continu!
Gemeenten en organisaties kunnen veel doen om mensen meer te laten lopen. Dat blijkt tijdens het eerste Open Huis City Deal Ruimte voor Lopen op 5 juli 2022. Bestuurders, specialisten en andere professionals reiken hun belangrijkste ‘tips en tools’ aan. Hella van der Wijst, journaliste en loop-enthousiast (KRO tv-programma De Wandeling) gaat met hen in gesprek. Online en in de zaal bij Beeld & Geluid in Den Haag maken volgers de interviews en presentaties mee.
Meer aandacht voor lopen = urgent
Meer aandacht voor lopen is urgent, schetst Martine de Vaan, projectleider van de City Deal Ruimte voor Lopen: “Veel mensen lopen en genieten daarvan. Maar er valt heel wat te verbeteren, zeker voor iedereen die iets minder flexibel is dan de gemiddelde gezonde Nederlander. Een scheve stoeptegel weerhoudt mensen ervan om naar buiten te gaan”.
CityDeals helpen steden versterken
Frank Reniers, Programmamanager van Agenda Stad, legt uit hoe City Deals steden helpen versterken. Een voorbeeld is de afgeronde City Deal Klimaatadaptatie. Een geslaagde toekomstgerichte samenwerking tussen belangrijke partijen. Wat verwacht hij van deze Deal? “Ik vertrouw hier ook op zo`n succes. Een miljoen woningen bouwen kan alleen met meer lopen en dat is nog onvoldoende in het vizier bij gemeenten. Stap voor stap werken we daar nu aan”.
Troep van de stoep
Annemieke Molster, stedenbouwkundige en auteur van het boek ‘Loop!’, toont goede voorbeelden van herinrichting, zoals de Groene Loper in Breda. Maar regelmatig wordt bij projecten niet gedacht vanuit voetgangers zelf en hun looplijnen. Haar tips voor gemeenten? “Stel een doel, zoals bijvoorbeeld meer tevreden burgers. Zet daarna het voetgangersnetwerk op je netvlies. Wat heb je en wat wil je? Doe tellingen, gebruik kaarten. Kijk over plangrenzen heen, want te vaak stopt een route abrupt. Waarmee beginnen? Met troep van de stoep. Ruimte is er al en die hoef je alleen maar vrij te maken”.
André de Wit, adviseur mobiliteit van de gemeente Rotterdam: “Bij ons gebruiken we meer de benenwagen dan in andere steden, ondanks de vele lege ruimtes en langere afstanden. Een gedreven wethouder in het vorige college, maar met steun van alle wethouders, heeft een aantal ingrepen in de binnenstad aangejaagd. Aantrekkelijke voetgangersgebieden zijn ontstaan zoals het Binnenrotteplein. Een prima plek als verbindingsroute en als verblijfsgebied. De nieuwe coalitie zet het beleid voort met veel aandacht voor toegankelijkheid en autoluwe gebieden”.
Lopen is leven
In haar gesproken column gaat Patty Muller uit van de belevingswereld van de voetganger. Zij is voorzitter van de Voetgangers Vereniging Nederland. Ruimte voor lopen is ruimte voor leven en zou in de dagelijkse praktijk centraal moeten staan: “Heel anders dan fietsen, waarbij je altijd een zekere oogklep op moet hebben. Fietsend kijk je nauwelijks links of rechts, daar kom je niet aan toe. Een kind van vier moet vooral lopen, spelen en onverhoedse, kriskras bewegingen kunnen maken: nodig voor de ontwikkeling van de hersenen”.
Productiever dankzij lopen
Femke Hulshof is projectleider bij ‘Werken in Beweging’, een samenwerkingsverband van Wandelnet en de Fietsersbond. Zij biedt faciliteiten en kant en klare tools voor bedrijven die medewerkers meer willen laten lopen. Soms is goede motivatie de invalshoek, soms financiële voordelen. Zo becijfert een rekentool productiviteitsstijging en afname van ziekteverzuim wanneer medewerkers, bijvoorbeeld, twee keer per week een uur lopend overleggen. “Beloon lopers op allerlei manieren”, adviseert zij. “Geef ze voorrang in de lunchrij. Zet in agenda`s een overleg buiten als standaard optie”.
Medewerkers verleiden tot bewegen lukt, maar vereist regelmatig opnieuw aandacht. Dat is de ervaring van Marjan den Braber, directeur Marktgroep Water, Klimaat en Landschap bij Arcadis. Het bedrijf kent al jaren een vitaliteitsbeleid. “Regelmatig achter de computer vandaan komen als blijvende sociale norm, is een kwestie van herhaling. Stimuleringsprogramma`s hebben regelmatig een impuls nodig, globaal één keer per jaar schat ik. Wij kijken ook hoe je thuiswerkers in beweging krijgt. Met het sponsoren van sta-bureaus doen wij daarin een eerste stap”.
Hella van der Wijst vraagt aan Govert de With, beleidsadviseur verkeer en openbare ruimte van de gemeente Amsterdam, wat de stad doet om voetgangers te helpen, gegeven de schaarse ruimte: “Het is lastig kiezen, er zijn veel gevechten om de vierkante meter, of zelfs centimeter. Terrassen en groen kunnen ten koste gaan van loopruimte. Lopen wordt wel steeds meer gezien als onderdeel van het hele straatleven, zoals Patty Muller aangaf. Zo leveren lagere snelheden een meer leefbare stad op. Amsterdam wil in een jaar of wat in één keer de standaard van 50-kilometer snelheid omdraaien in 30 kilometer. Dat gebeurt voor een groot deel van de stad”.
Snoepwinkel
Burgemeester Simon de Boeck van het Vlaamse Gooik, tevens architect, vergelijkt drie grote steden die voetgangers meer ruimte geven. Barcelona bereikte aanvankelijk veel door abrupt een andere straatinrichting door te voeren en quasi autovrije zogenaamde superblokken te maken (‘tactical urbanism’). Na zo`n voldongen feit werd vervolgens de weerstand overwonnen. Later ging de stad meer inzetten op een mooi ontwerp en vroegtijdige, intensieve participatie.
Een loopvriendelijker stad maken blijkt in Londen vooral een apolitiek onderwerp. Voor de verkiezingen liet negentig procent van de bevolking weten dit accent op parken en vergroening te ondersteunen. Alle kandidaat-burgemeesters namen deze keuze over.
In Parijs geldt sterke polarisatie, maar won een gemeentebestuur met een sterk voetgangersvriendelijk programma twee keer de verkiezingen. Bewoners hebben veel zeggenschap over projecten in hun directe woonomgeving. Parijs wordt zo wel minder coherent dan Barcelona, daar wordt meer van bovenaf op consistentie gestuurd.
Wat kunnen we leren?
Martinede Vaan: “Deze ervaringen zijn bij elkaar een ware snoepwinkel waaruit je kunt kiezen voor je eigen methoden en financieringsstrategieën. In deze City Deal werken we met veel partijen aan vernieuwing, maar we hebben meer gemeenten nodig die dezelfde druk gaan uitoefenen op deze verandering.
De komende tijd gaan we binnen de City Deal verder aan de slag met de ideale voetgangersstad. In september dragen we bij aan de Dag van de Stad, samen met de City deal Openbare Ruimte. En in oktober komt ons tweede Magazine uit rond het Nationaal Voetgangerscongres”.
Wil je het eerste Open Huis terugzien?
Benieuwd naar de tips en tools die bestuurders, specialisten en andere professionals aanreiken? Kijk nu terug hoe journaliste Hella van der Wijst met hen in gesprek gaat: bekijk het Open Huis online.
In het eerste magazine Lopen lees je de resultaten van samen experimenteren, leren en kennis opdoen uit de City Deal Ruimte voor Lopen. We delen onze ervaringen met iedereen die ruimte wil maken voor lopen: inspirerende voorbeelden, best practices en praktische instrumenten.
Programmamanager Martine de Vaan reikte tijdens het Nationaal Voetgangerscongres in Den Haag op 7 oktober 2021 de eerste editie van het magazine LOPEN uit aan de Haagse wethouder Mobiliteit, Robert van Asten.
Een column van de Haagse wethouder Robert van Asten.
Een gesprek tussen projectleider Martine de Vaan van de City Deal Ruimte voor Lopen en de nieuwe Rijksadviseur voor de Fysieke Leefomgeving Wouter Veldhuis .
Ken uw klassiekers! Gelukkig is er steeds meer kennis over de voetganger. We helpen je op pad met deze lessen, doelen, aanbevelingen en ontwerpprincipes uit vier belangrijke publicaties.
