In dit interview vertelt Van der Veld van der Veld, adviseur mobiliteit bij Arcadis, hoe GIS-tools helpen om inzicht te krijgen in de nabijheid van voorzieningen. De Nabijheidstool maakt inzichtelijk welke inwoners binnen 15 minuten lopen toegang hebben tot belangrijke voorzieningen zoals scholen, supermarkten, zorglocaties en bushaltes. De plekken waar geen dekking is, maar waar wel inwoners wonen, kleuren rood. Dat levert het beginpunt van een dialoog op.
Open data in één oogopslag helder op de kaart
De nabijheidstool werkt volledig op basis van open data. Daardoor is in één oogopslag duidelijk hoe voorzieningen verspreid zijn en welke wijken afhankelijker zijn van fiets, OV of auto. Van der Veld legt uit: “De belangrijkste waarde is dat de tool het gesprek faciliteert.” Volgens hem bieden de kaarten een gedeeld referentiekader voor bijvoorbeeld beleidsmakers. “Ze maken subtiele verschillen tussen wijken zichtbaar, helpen mobiliteitsarmoede te herkennen en ondersteunen transparante besluitvorming.”
Diverse gemeenten hebben de nabijheidstool vrijblijvend kunnen testen: “De tool bevestigde waarnemingen van beleidsmakers en maakte de consequenties zichtbaar,” vat Van der Veld samen. Zo werd in één gemeente duidelijk dat bij een eerdere gebiedsontwikkeling bewust géén basisschool was gepland. In de kaarten zag je die keuze direct terug in de dekking. Van der Veld: “Het helpt bij het evalueren van eerdere keuzes én bij het plannen voor de toekomst.”
Opschaling naar andere voorzieningen
De Nabijheidstool is breed inzetbaar. “De tool werkt voor alle Nederlandse gemeenten en kan snel aangepast worden voor andere voorzieningen zoals zorg, supermarkten, sportlocaties of OV‑haltes.” Omdat de basis open data is, kun je snel meerdere analyses na elkaar doen. “We hebben de tool al uitgebreid met dekking vanuit OV‑haltes, en technisch kunnen we eenvoudig opschalen naar andere voorzieningen.” Partners van Ruimte voor Lopen spelen volgens Van der Veld een belangrijke rol in de verdere ontwikkeling. “Zij brengen praktijkkennis, toetsen aannames en helpen bij het interpreteren van de output.”
Wat er nog op de planning staat voor de nabijheidstool
Samen met collega’s binnen Arcadis werkt Van der Veld aan verschillende doorontwikkelingen. “We willen uitbreiden naar meer voorzieningen en doelgroepgerichte analyses, zoals voor senioren of schoolgaande kinderen.” Ook integratie van OV‑ en fietsbereikbaarheid staat op de lijst. Belangrijk is daarnaast het verbeteren van datakwaliteit. “Lokale datasets toevoegen en cases valideren helpt om feitelijke inzichten te krijgen.”
De Nabijheidstool sluit ook perfect aan bij het Nationaal Masterplan Lopen. De tool helpt gemeenten om voetgangerskwaliteit in beeld te brengen, door zichtbaar te maken waar kansen liggen voor een echt loopvriendelijke leefomgeving. “Met duidelijke kaarten kun je complexe opgaven toegankelijk maken.”