De jaren 2020 en 2021 stonden grotendeels in het teken van de coronacrisis. De crisis heeft grote gevolgen gehad voor onze economie, maar zeker ook voor mobiliteit. Het gebruik van openbaar vervoer is drastisch afgenomen (op het dieptepunt met 87%) en we hebben het thuiswerken massaal ontdekt (van 34% voor de coronacrisis tot 76% tijdens). Ook lopen en fietsen staat nu meer dan ooit in de belangstelling en kent een groei. Er zijn in deze periode aanvankelijk tijdelijke maatregelen in de openbare ruimte genomen om de 1,5- metersamenleving te waarborgen. Veel van deze maatregelen zijn erop gericht om meer ruimte te creëren voor de fiets en de voetganger.
Vanuit CROW-Fietsberaad is veel aandacht besteed aan dit thema.
Door het ministerie van I&W is budget beschikbaar gesteld om per maatregel een factsheet, vergelijkbaar met de factsheets die CROW-Fietsberaad in 2020 heeft opgesteld voor ‘Herverdeling openbare ruimte ten gunste van Fietsers en Voetgangers’, op te stellen. Hiertoe is literatuuronderzoek uitgevoerd en zijn interviews gehouden met diverse wegbeheerders die verschillende maatregelen hebben toegepast.
De CROW-publicatie Toepassen STOMP van januari 2022, waarin de casussen stationsgebied Amersfoort en Stadshart Zwolle aan de orde komen, is uitgebreid met twee nieuwe voorbeelden: de gebiedsontwikkelingen Maasterras Dordrecht en Winkelsteeg Nijmegen. De nieuwe casussen geven extra inzicht in hoe de STOMP-ontwerpmethodiek kan worden toegepast bij duurzame gebiedsontwikkeling. Ook is scherper geworden wat de meerwaarde is van STOMP in het realiseren van autoluwe wijken of stadsdelen.
CROW heeft met financiering van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat een magazine gemaakt met daarin interviews, achtergrondartikelen, een column met Erik Scherder en inspirerende praktijkvoorbeelden. In aanvulling op het magazine wordt op de website van CROW-Fietsberaad een compleet overzicht geboden van de locaties met beschikbare kennis die je kunnen helpen als je aan de slag gaat om tot een beweegvriendelijke omgeving te komen. Het betreft niet alleen kennis van CROW maar ook van andere organisaties zoals het Kenniscentrum Sport & Bewegen.
Download het Magazine Beweegvriendelijke omgeving
In dit rapport staan de resultaten van een onderzoek naar de baten van investeren in lopen. De literatuurverkenning is uitgevoerd door economisch onderzoeksbureau Decisio en Molster Stedenbouw. Conclusie: investeren in goede voorzieningen voor voetgangers levert goud op. Tijd om dit inzicht te gaan verzilveren en aan de slag te gaan.
De voetganger centraal. Dat is de kern van de CROW-uitgave: Lopen loont. De publicatie bevat de kennis die nodig is om de positie van de voetganger goed te verankeren in alle fasen van de beleidscyclus: in beleidsplannen, in ontwerpplannen op alle niveaus, tijdens de uitvoering en in de beheerfase.
De uitgave is voorzien van cijfermateriaal, foto’s, grafieken en tabellen. De kennis uit het boek is een ‘must’ voor iedereen die aan de slag gaat met ontwerp, beleid en uitvoering rondom voetgangers. Dat kunnen zijn adviseurs, projectleiders, ontwerpers en beheerders die werkzaam zijn bij overheden, ingenieurs- en adviesbureaus die met voetgangersbeleid bezig zijn. Ook is het boek voor vertegenwoordigers van belangengroepen en breed toegankelijk voor geïnteresseerden in voetgangersbeleid (van bewoners tot en met studenten).
https://www.crow.nl/publicaties/lopen-loont
Deze publicatie bevat de eisen en richtlijnen waaraan de bewegwijzering op autosnelwegen en niet-autosnelwegen moet voldoen.
In deze publicatie komen aan bod: het aanduidingenbeleid, de bewegwijzeringssystematiek, de basisprincipes van bewegwijzering, het bordontwerp en de configuratie van de bewegwijzering. Met figuren wordt duidelijk gemaakt waar en hoe de verschillende borden geplaatst moeten worden.
Er is ook een hoofdstuk gewijd aan voetgangersbewegwijzering.
https://www.crow.nl/publicaties/richtlijn-bewegwijzering-2014
De CROW-publicatie ‘Organisatie en bestrijding van wintergladheid’ bundelt nu alle informatie die van belang is voor een goed functionerende gladheidsbestrijding. De publicatie geeft praktische handvatten voor de inrichting en uitvoering van de gladheidsbestrijding. Met aandacht voor de wensen van de weggebruiker, de noodzakelijk te maken keuzes door de wegbeheerder, het milieu en de kosten. De informatie in deze publicatie is opgedeeld in drie delen.
Elk deel richt zich op een specifieke doelgroep:
- Deel A richt zich vooral op de bestuurder/manager bij een wegbeherende organisatie.
- Deel B richt zich op de beleidsmedewerker verantwoordelijk voor de gladheidbestrijding en de coördinatoren gladheidbestrijding.
- Deel C tenslotte is bedoeld voor diegene die gedetailleerde informatie over bepaalde onderwerpen willen hebben.
Er wordt ook aandacht besteed aan gladheidbestrijding op voetpaden.
https://www.crow.nl/publicaties/organisatie-en-bestrijding-van-wintergladheid
Deze publicatie gaat over barrières van lijninfrastructuur voor langzaam verkeer. U leest meer over de mate van barrièrewerking en de mogelijkheden om barrièrewerking te voorkomen, te verminderen of weg te nemen. De publicatie richt zich hoofdzakelijk op de grootschalige lijninfrastructuur: wegen, spoorwegen en waterwegen.
https://www.crow.nl/publicaties/barri_rewerking-van-lijninfrastructuur
Ben je verantwoordelijk voor de veiligheid van wegwerkers en weggebruikers op niet-autosnelwegen? De publicatie Werken op niet-autosnelwegen bevat alle relevante vakinformatie en adviezen over de voorbereiding, uitvoering en beëindiging van werk in uitvoering op niet-autosnelwegen. De publicatie ‘is bestemd voor planners, voorbereiders, ontwerpers, contractschrijvers, uitvoerders en toetsers. De in deze publicatie opgenomen principes stellen je in staat het vigerende beleid en de daaruit voortvloeiende eisen te vertalen naar projectspecifieke maatregelen die voldoen aan het vereiste kwaliteitsniveau voor wegwerkzaamheden op niet-autosnelwegen. Deze uitgave is één van de 6 boekpublicaties uit de reeks ‘Werk in uitvoering 96a/96b’.
In de publicatie wordt ook aandacht besteed aan voetpaden en in voetgangersgebieden.
https://www.crow.nl/publicaties/werken-op-niet-autosnelwegen
Al ongeveer dertig jaar is de ASVV een onmisbaar hulpmiddel voor verkeerskundigen in Nederland.
De ‘Aanbevelingen voor verkeersvoorzieningen binnen de bebouwde kom’ liggen dan ook steevast binnen handbereik bij het maken en beoordelen van verkeerskundige plannen binnen de komgrenzen. De bundeling van kennis van verkeersvoorzieningen zorgt voor uniformiteit in de uitvoering. De herkenbaarheid voor de weggebruiker die daar het gevolg van is, draagt in belangrijke mate bij aan de verkeersveiligheid in ons land.
Met betrekking tot voetgangers zijn er in de ASVV onder meer ontwerprichtlijnen te vinden voor voetpaden en oversteekvoorzieningen.
https://www.crow.nl/publicaties/asvv-2012
Lang niet altijd wordt bij het ontwerp van weginfrastructuur rekening gehouden met de mogelijkheden (en beperkingen) van senioren om zich veilig en comfortabel te verplaatsen. Uit de ongevallenregistratie blijkt dat er veel slachtoffers vallen onder de hogere leeftijdsgroepen. Er is meer aandacht nodig voor het ontwerp van logische, veilige en op senioren afgestemde infrastructuur: seniorenproof wegontwerp. Maar niet alleen onder ouderen bestaat de behoefte aan seniorenproof ontwerp. Ook bij wegbeheerders ontstaat de behoefte aan een handreiking die wegontwerpers helpt bij het maken van een goede afweging om de weg in te richten conform de wensen en vaardigheden van de oudere weggebruiker.
Deze publicatie geeft informatie over functiebeperkingen die bij de groeiende groep senioren relatief vaak voorkomen, ontwerpprincipes voor weginfrastructuur en richtlijnen en suggesties over verlichting, markering, bebording en verharding. Daarbij gaat de publicatie in op senioren als voetganger, fietser en automobilist.
https://www.crow.nl/publicaties/seniorenproof-wegontwerp
Aanbevelingen voor een kindvriendelijke inrichting van de verblijfs- en verkeersruimte. Kinderen willen veilig op straat verblijven en zich veilig kunnen verplaatsen. Maar kinderen zijn geen kleine volwassenen, kinderen zijn kwetsbaar.
Dit handboek biedt hulp bij het scheppen van een verkeersveilige en kwalitatief goed ingerichte openbare ruimte, een voorwaarde voor het veilig verplaatsen en verblijven van kinderen.
https://www.crow.nl/online-kennis-tools/kennismodule-voetgangers
