Donderdag 14 september was in Lent (Nijmegen) de gecombineerde netwerkdag van de City Deal & het Platform Ruimte voor Lopen. Met als intrigerend én urgent thema: toegankelijkheid van de openbare ruimte. Een thema waarover veel te doen is en waarvoor stedenbouwers en ontwerpers vaak een blinde vlek hebben.
Het was dan ook extra waardevol dat experts vanuit verschillende hoeken aanwezig waren, waaronder ervaringsdeskundigen van het Zelfregiecentrum Nijmegen. Zij lopen iedere dag wel ergens in de openbare ruimte vast – letterlijk of figuurlijk. ‘Mensen hebben geen beperking, maar het is de omgeving die je beperkt maakt,’ merkte een van de deelnemers op die zich voortbeweegt in een rolstoel.
Ontbrekende richtlijnen
En dat gaat vaak al mis in het allereerste begin, tijdens de ontwerpfase. Zo ontbreken er richtlijnen voor mensen met een aandoening. Voor mensen die minder goed zien. Voor mensen die een gehoorbeperking hebben en voor mensen met een neurologische of mentale beperking, zoals dementie of epilepsie. En dat is zonde, vonden de aanwezigen. Kennis is er meer dan genoeg, nu de lastige taak om die ook toe te passen.
Terugkerende dilemma’s
Terugkerende dilemma’s of uitdagingen zijn onder andere: voldoende contrast, prikkelarme ontwerpen, geïntegreerde hellingbanen en toegankelijke toiletten. Deze struikelblokken zien ProRail en Cilia Daemen ook. Daemen is sinds 2022 wethouder bij de gemeente Nijmegen en heeft welzijn, gezondheid, inclusie, mobiliteit, klimaatadaptatie en stadsvergroening in haar portefeuille. Belangrijke thema’s die vaak op elkaar ingrijpen. Zij licht toe welke uitdagingen zij ziet in het toegankelijk maken van de openbare ruimte voor iedereen
Daarna neemt projectmanager Tjebbe Ruskamp van ProRail het stokje over. Wat houdt toegankelijk ontwerpen in? En: hoe je dit buiten (de stationsomgeving).
Veel meer samenwerken met mensen om wie het gaat
Een complex thema, waarbij veel komt kijken. En waarbij we véél meer mogen gaan samenwerken met de mensen om wie het gaat. Mensen die zelf een aandoening hebben. Zo is braille niet altijd een uitkomst, omdat de meeste mensen met een visuele beperking deze taal niet voldoende kennen. Ze gaan veelal pas op latere leeftijd slechter zien.
Theorie en praktijk
Jeroen Hoyng van Kenniscentrum Sport & Bewegen deelde goede en slechte voorbeelden van inclusief ontwerpen en toegankelijkheid. Daarna ging de groep de wijk in om de openbare ruimte vanuit die blik te bekijken. Het zelfregiecentrum van Nijmegen nam een aantal mensen mee om zelf te ervaren hoe het is om je met een rolstoel of een loopstok voor te bewegen op straat.
Tot slot praatte de recent afgestudeerde planoloog Noa Hamacher het gezelschap bij over inclusief loopbeleid in vergelijking met Nijmegen. Een tipje van de sluier: Oslo is daar al véél verder in, maar gelukkig valt er nog altijd te leren.
Ben je benieuwd naar de verschillen tussen Oslo en Nijmegen? Kom dan naar het Voetgangerscongres.