Al vijf jaar is ze nu directeur van één van onze partners én initiatiefnemers: Wandelnet. En ook daarvoor maakte Ankie van Dijk zich al hard voor het wandelbelang. Ze wist het thema op rijksniveau te agenderen. Mede door een forse inbreng bij de Initiatiefnota ‘Een Stap Vooruit’. In dit interview gaan we met haar terug de tijd in en zoomen we in op de ontstaansgeschiedenis van ons platform.

Fotograaf: Erik Wardekker

Initiatiefnota voor loopbeleid: het begin

Platform Ruimte voor Lopen kwam niet uit de lucht vallen en had een redelijk aanloop. Ankie, kun je daar wat meer over vertellen? “We schrijven dan ongeveer 2012”, trapt ze haar verhaal af. “Als coördinator belangenbehartiger sprak ik vaak met politici over wandelen, lopen en de belangen die daar bij horen. In die tijd waren er een aantal politici die zich wel hard wilden maken hiervoor: Paulus Jansen (SP), Sander de Rouwe (CDA) en Duco Hoogland (PvdA). Met Paulus Jansen voorop schreven Coalitie en oppositie samen een Initiatiefnota over wandelen en fietsen . Met allemaal voorstellen om wandelen en fietsen te agenderen binnen de Rijksoverheid. Ik heb input geleverd voor de inhoud, want ik zag dit als een belangrijke kapstokhaak om het onderwerp op landelijk niveau op de agenda te krijgen.”

Geen gehoor bij ministerie

De nota werd breed omarmd door de toenmalige Tweede Kamerleden. Dus was het nu aan een ambtenaar van het ministerie om het verder uit te werken. In die tijd was dat Ministerie van Infrastructuur & Milieu (I&M). Ankie blikt terug: “Toen de nota was aangenomen ging ik eens bellen met het ministerie. Misschien konden we wel verder samen optrekken, om die nota handen en voeten te geven? Daar vond ik echter geen gehoor: er was niemand die er verstand van had. Het paste nergens in een portefeuille, iedere ambtenaar zat vol qua taken. Vandaar dat ze uiteindelijk iemand inhuurden van een extern bureau die invulling ging geven aan de nota. Samen keken wij naar: hoe konden wij bijdragen? Wat is goed loopbeleid en wat is een goede aanpak?”

Idee voor Masterplan Lopen geboren

Op een gegeven moment hoorde ze over een ‘Masterplan Gehen’: een Oostenrijks plan om lopen in beleid in te bedden. “Konden we zoiets niet in Nederland maken? Een masterplan? Ik vond het alleen geen goed idee om solo zo’n document op te stellen, aan de minister te overhandigen met een lachende foto, waarna het weer zou verdwijnen in een bureaula. Ik heb er voor gepleit om als ministerie en Wandelnet samen een plan te maken en al snel zochten we daar een derde partij bij als kennisinstelling, namelijk het CROW. Samen met de overheid en andere organisaties. Alleen zo zouden we ervoor zorgen dat er ook invulling aan wordt gegeven en dat er concreet stappen worden gezet.

Parallel aan deze ontwikkeling kwamen we in contact met Filip van As die net was gestopt als wethouder van Zwolle. Ook hij wilde iets met lopen doen. Dat had hij immers ook al met fietsen gedaan bij Tour de Force. We spraken met hem en de ingehuurde ambtenaar en kwamen tot de conclusie dat er best wel toekomst in zat als we de basis sterker konden maken. Zo begonnen we geleidelijk toe te groeien naar de geboorte van Platform Ruimte voor Lopen in 2019.”

Mooie stappen vooruit

Gaandeweg zag Ankie het platform gestaag groeien. “Er zijn meer organisaties bij gekomen, een hele mooie organische groei. Jaren later begonnen we aan een Nationaal Masterplan, het idee voor een masterplan in het kwadraat. We zien ook bij overheden de aandacht voor lopen groeien, actieve mobiliteit staat volop in de aandacht. Toch is er ook nog een wereld te winnen voor lopen. In het begin moest ik echt aankloppen bij de Tweede Kamer om het überhaupt op een agenda te krijgen, nu gaat het meer inhoud. Hoe dan, en wat dan? We willen alle goede ideeën concreter maken.”

Loopbeleid op netwerkniveau

Daarbij is het volgens haar van belang dat loopbeleid op een netwerkniveau ontwikkeling wordt. Ze legt uit wat ze hiermee bedoelt: “Niet zo fragmentarisch, van: in een klein stukje binnenstad van zeg Amsterdam vergroten we de wandelvriendelijkheid. Nee, we willen dat het onderdeel wordt van de ontwikkeling in alle binnensteden van de grote plaatsen in Nederland. Loopbeleid is nog niet verankerd. Wat je nu vaak ziet, is dat er een aantal voorlopers zijn die zo in het belang van lopen geloven dat ze er hun nek voor uitsteken. Mensen die je hard nodig hebt, maar als zij een nieuwe baan aannemen, zie je vaak het gedachtegoed vervagen. Belangrijk is dat de overtuiging diep ingebed wordt in de organisatie, De overtuiging dat er meer ruimte voor lopen moet komen.”

Trots op Nationaal Masterplan

“Het kostte wat tijd, maar met allerlei bochten, omwegen en ontwikkelingen komen we er nu”, lacht Ankie. Ze is supertrots dat het Nationaal Masterplan op 10 oktober wordt gepresenteerd. “Ik sta op het punt om vooral dat te vieren. Daarna is het de ambitie van Wandelnet om ervoor te zorgen dat de Rijksoverheid dit gedachtegoed veel meer gaat omarmen. Niet alleen het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, maar ook  vanuit de beleidsvelden gezondheid, en toerisme en de kansen die de transitie in het landelijk gebied en de woningbouwopgave met zich meebrengen.

Spannend met dit huidige kabinet, want zij hebben het woord ‘wandelen’ of ‘lopen’ nog niet concreet in hun plannen staan; aan de andere kant denk ik dat er nu zoveel energie op ons thema zit dat er geen weg meer terug is. Gemeenten, kennisbureaus en provincies zien het belang van lopen in.”

Mooi om zo meegenomen te worden in onze ontstaansgeschiedenis! Wil je nog meer lezen over het Platform Ruimte voor Lopen? Kijk op ‘Ontdek Ruimte voor Lopen.’