De Verkenning Woonerven 2.0 van CROW geeft inzicht in wanneer woonerven het beste kunnen worden toegepast en welke inrichtingseisen daar bij horen. Gemeenten passen het woonerfprincipe nog maar weinig toe, terwijl het concept nog altijd een goede optie is.

In de jaren 70 en 80 van de vorige eeuw waren woonerven populair: maar liefst 10% van alle nieuwe straten in de bebouwde kom was een woonerf. Daarna nam de populariteit geleidelijk aan af, hoewel ook de laatste decennia nog altijd zo’n 4% van alle straten binnen de kom als erf wordt aangelegd.
 
Gemeenten vragen zich regelmatig af hoe ze het beste kunnen omgaan met woonstraten zonder voetpad. Ze zijn op zoek naar mogelijkheden om woonstraten zo in te richten dat voetgangers prioriteit hebben, dat mensen elkaar kunnen ontmoeten en kinderen buiten kunnen spelen. Maar hoe zorg je dan dat de gereden snelheid afneemt, dat er geen sprake is van doorgaand verkeer en dat de straat niet vol staat met geparkeerde auto’s?

Misverstand
Nog steeds realiseren gemeenten straten zonder voetpad, die meestal geen erfstatus hebben. In dat geval mag er sneller worden gereden dan 15 km/uur en heeft de voetganger minder (juridische) bescherming. Waarom wordt het woonerfconcept dan niet vaker toegepast, aangepast aan de huidige tijd? Op die kernvraag gaat de Verkenning Woonerf 2.0 nader in.
 
Een misverstand is dat erven niet zouden passen in de wegencategorisering Duurzaam Veilig. In de categorie ‘erftoegangswegen’ binnen de bebouwde kom zijn zowel 30km/uur-straten als erven met een maximum snelheid van 15 km/uur toegestaan. Maar de inrichting moet wel zodanig zijn dat de snelheid daadwerkelijk laag is. Enkel het plaatsen van bord G5 (erf) is onvoldoende. Verder moet de inrichting aantrekkelijk ogen en uitnodigen om te voet naar buiten te gaan of er te gaan spelen. 

Afwegingskader
Onderdeel van de verkenning is een afwegingskader voor de vraag wanneer in een woonstraat het mengen van rijdend verkeer met voetgangers en verblijven mogelijk en gewenst is. Het uitgangspunt is dat alle voordeuren voor alle voetgangers veilig bereikbaar moeten zijn. Vervolgens komen het juridisch regime en een passende inrichting aan de orde. 
 
De verkenning is tot stand gekomen op basis van een literatuurstudie, een enquête onder gemeenten, data-analyses van voetpaden in 30km/uur-straten en enkele kennissessies.