Als coördinator van het Platform Ruimte voor Lopen en programmamanager voetgangersbeleid bij het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) heeft Filip van As een belangrijke rol gespeeld bij de oprichting van de City Deal. Tijd om hem eens wat vragen voor te leggen.

Wat doe je precies als programmamanager voetgangersbeleid bij het ministerie van IenW? 

“Eigenlijk ben ik de ‘voetgangerambtenaar’ van het ministerie, want niemand anders houdt zich direct hiermee bezig. Dat is al een grote verandering, want tot voor kort was er helemaal niemand op dit onderwerp. Ik ben een verbindend figuur binnen het ministerie voor alles wat over voetgangers gaat. Ik ben 2,5 jaar geleden begonnen als kwartiermaker om in kaart te brengen wat logische aanhaakpunten zijn bij andere programma’s. De helft van mijn tijd besteed ik aan het opzetten van een kennisagenda voor voetgangersbeleid en samenwerking met collega’s van bijvoorbeeld verkeersveiligheid en openbaar vervoer. Verder heb ik regelmatig interdepartementaal overleg met BZK, LNV en VWS, waar voetgangersbeleid nu ook actueel is. Daarnaast ben ik ook coördinator van het platform Ruimte voor Lopen, wat eigenlijk de onderligger is van de City Deal. Dat platform is in oktober 2019 opgericht met als doel om lopen hoger op de agenda te krijgen, om voorzieningen te verbeteren voor lopen en lopen meer tussen de oren van relevante beleidsmakers te krijgen. Inmiddels zijn er meer dan vijftig partners betrokken bij het platform.” 

Wat zijn de belangrijkste mijlpalen van het afgelopen jaar? 

“Eigenlijk zijn er drie dingen die ik hiervoor wil noemen. Iets langer dan een jaar geleden, maar toch een belangrijke mijlpaal, was de oprichting van het platform Ruimte voor Lopen in oktober 2019.  Ten tweede is er de vaststelling van de Strategische Agenda Ruimte voor Lopen. Daar ben ik heel trots op. Het is niet alleen door onze partners onderschreven, maar ook door de overkoepelende organisaties van provincies en gemeenten (IPO en VNG). Dat betekent écht dat de neuzen nu allemaal dezelfde kant opstaan. Een derde mijlpaal is natuurlijk het afsluiten van de City Deal afgelopen december, op initiatief van IenW en Agenda Stad (BZK). Dat is echt weer een stap verder. Daarin worden bestuurlijke afspraken gemaakt, en er wordt door de 9 deelnemende gemeenten en 3 ministeries geld en menskracht in gestopt. De City Deal is een soort versneller om de doelen van het platform te realiseren. De communicatie van de City Deal gaat dan ook via de website van het platform. Je merkt binnen de club dat er echt veel energie zit. Vanuit het ministerie zijn dit drie hele belangrijke mijlpalen geweest om voetgangers meer op de nationale kaart te krijgen.” 

Hoe kan de City Deal bijdragen aan rijksbeleid voor de voetganger? 

“Als er over voetgangersbeleid werd gesproken bij het Rijk was er vaak de discussie dat onderwerpen zoals meer voetpaden toch meer iets is voor lokale overheden. Met de City Deal geven we het signaal af dat wij het belangrijk vinden om voetgangers in het totale mobiliteitsbeleid mee te nemen. Dat de uitvoering op lokaal en regionaal niveau plaatsvindt onderstreept alleen maar hoe noodzakelijk goede samenwerking is tussen de overheidsniveaus. In mijn rol zet ik me in om voetgangers een plek te geven in het mobiliteitsbeleid. Ik ben al sinds eind 2017 hiermee bezig. Toen was de voetganger totaal niet beleidsmatig in beeld. Daar is nu duidelijk verandering in gekomen. Maar we zijn er nog lang niet. We moeten nog hard werken om de doelen te halen, we hebben nog zoveel in te halen. Er is bijvoorbeeld nog heel weinig onderzoek gedaan naar relevante vraagstukken over voetgangers. We moeten nog veel van de grond af opbouwen.” 

Wat is je grootste wens voor de toekomst? 

“Dat is dat de mens weer centraal komt te staan in de openbare ruimte en niet voertuigen. Mobiliteit begint bij lopen. Iedere verkeersbeweging is er op terug te leiden. De inrichting en het ontwerp van de openbare ruimte zou daarom de lopende mens als begin- en eindpunt moeten hebben. Hoe maken we het lopen aantrekkelijker? Bij lopen denk ik ook aan spelende kinderen en mensen die gebruik maken van hulpmiddelen als een rolstoel.” 

Wat voor looptype ben je zelf? 

“Ik loop vooral recreatief in steden als ik op vakantie ben. Ik vind het heerlijk om een grote stad te ontdekken te voet. Dan zie je veel meer. De afgelopen jaren heb ik wel gemerkt dat het prettig is om korte, dagelijkse wandelingen te maken. Bijvoorbeeld naar de winkel. Meer mensen zouden het moeten doen. Maar een langeafstandswandelaar zal ik nooit worden.”