In Amsterdam ging op 9 april het Jaar van de Voetganger van start met een designathon van de Kinderraad. Deze start is illustratief voor de manier waarop de gemeente invulling geeft aan dit themajaar. Samen met partners uit de stad. De extra aandacht voor voetgangers sluit aan op de groeiende ambitie van Amsterdam voor meer ruimte en veiligheid voor voetgangers. Johanneke Helmers, programmaleider bij de afdeling Verkeer en Vervoer, licht toe waarom: ‘De voetganger kan nog wel wat emancipatie gebruiken.’

Met aansprekende projecten maakte de gemeente de afgelopen jaren lopen in de stad aantrekkelijker. ‘De Stadhouderskade is onlangs veranderd in een prachtige wandelboulevard. En ook de Weesperzijde en de Amsteldijk zijn prettiger geworden om te lopen,’ vertelt Johanneke. ‘Bij herinrichtingen kiezen we steeds vaker bewust voor meer ruimte voor voetgangers.’  

Maar er is nog volop werk aan de winkel. ‘Op sommige plekken is er nog te weinig aandacht voor de voetganger. En we hebben momenteel niet het budget of de capaciteit voor grote infrastructurele aanpassingen,’ legt ze uit. ‘Daarom zoeken we vooral naar andere manieren om de voetganger een extra impuls te geven. Denk aan bewustwording, zichtbaarheid en het aanspreken van mensen op hun eigen verantwoordelijkheid. Ook daarmee kunnen we veel bereiken.’ 

Ik rem voor zebra’s

Om met beperkte middelen toch verschil te maken, richt de gemeente zich ook op de onderwerpen waar al energie op zit. Bijvoorbeeld ideeën van bewoners en samenwerkingen met organisaties die zich inzetten voor voetganger. ‘Serve the City ontwikkelde een vrolijk bordje met de tekst: Ik rem voor zebra’s. ‘Veel fietsers rijden gewoon door bij een zebrapad,’ vertelt Johanneke. ‘Vaak uit angst dat ze worden aangereden door fietsers achter hen. Dit bordje is een ludieke manier om te laten zien dat je wél stopt — en hopelijk anderen inspireert dat ook te doen. Het initiatief komt van bewoners zelf, en juist dat maakt het waardevol. Als stad willen we dit soort ideeën faciliteren en groter maken.’  

Die extra aandacht voor lopen is bedoeld voor alle Amsterdammers, maar geldt ook voor de gemeentelijke organisatie. Het Jaar van de voetganger zet aan tot reflectie. ‘Maak jij voetgangersvriendelijke plannen? Denk jij aan de voetganger als je je bezighoudt met horecabeleid, of groot onderhoud? Zit de voetganger goed verankerd in onze standaard werkwijzen?’ vertelt Johanneke. ‘Ik ben op zoek naar manieren om dat structureel beter te regelen – en dat vraagt veel praten en graven binnen de eigen organisatie.’ 

Amsterdam heeft ook kinderen om advies gevraagd over hoe de stad toegankelijker kan worden voor (jonge) voetgangers. Op 26 juni bracht de Kinderadviesraad formeel advies uit aan de gemeenteraad. ‘Wat zo bijzonder is aan hun advies, is dat kinderen van nature niet denken in de systeemwereld die wij als volwassenen hebben gebouwd,’ vertelt Johanneke. ‘Voor hen gaat het niet om het precies afbakenen van hoeveel meter voor de fiets of voor de voetganger. Hun grondhouding is: oversteken moet ook leuk zijn. De stad moet prettig zijn – en vooral van ons allemaal.’