Het creëren van ruimte voor lopen in onze steden gaat vaak gepaard met uitdagingen. Het is een proces van beleid formuleren, belangen afwegen en draagvlak creëren. Dit vraagt niet alleen om visie, maar ook om bestuurlijke moed. Niemand weet dat beter dan de wethouders van de City Deal steden. Als pioniers hebben zij zich de afgelopen jaren onvermoeibaar ingezet om straten en pleinen aantrekkelijk te maken voor voetgangers en om inwoners aan te moedigen meer te lopen. Aan hen nu de vraag:
Melanie van der Horst
Gemeente Amsterdam, wethouder Verkeer, Vervoer & Luchtkwaliteit en van Openbare ruimte & Groen
‘Een drukke stad die ook fijn is voor wandelaars. Dat is lang niet altijd vanzelfsprekend. Zeker niet met smalle stoepen en tal van obstakels. Laat staan dat je met een kinderwagen, rolstoel of scootmobiel over straat gaat. Toch wordt Amsterdam internationaal gewaardeerd als wan delstad. Dankzij ons nieuwe voetgangersbeleid maken we bij een herinrichting de stoep minimaal twee meter breed. Maar dat is niet morgen overal geregeld.
Straten opnieuw inrichten doen we niet vaak. De eerste mooie voorbeelden zijn er al. Denk aan de nieuwe IJboulevard, de Nassaukade en de Van Woustraat. Ook kijken we hoe kleine maatregelen al snel verbeteringen kunnen opleveren. Tegelijkertijd voeren we in de hoofdstad het gesprek over hoe we willen omgaan met de buitenruimte. Hoe maken we meer ruimte voor voetgangers, maar ook voor groen, bankjes en verkoeling? Zo werken we stap voor stap aan het opnieuw inrichten van de ruimte in de stad.
Evert Stellingwerf
Gemeente Leeuwarden, wethouder Klimaat, Duurzaamheid, Circulaire economie, Mobiliteit, Monumenten en Vastgoed
‘De Eewal is sinds 2021 autoluw, maar het autoverkeer neemt nog niet af zoals gehoopt. Dit komt omdat de automobilisten de straat nog kunnen inrijden en omdat er buiten kantoortijden geen toezicht is te handhaven. De buurtbewoners klagen over de aanhoudende drukte in de avonduren veroorzaakt door binnenstadbezoekers. De op lossing is gevonden door in te zetten op herinrichting van de straat, buurtbewoners tegen gereduceerd tarief een plek in een parkeergarage aan te bieden en door de Eewal en omgeving te voorzien van permanent cameratoezicht.
Hierdoor ontstaat aan de zuidkant van de Eewal ruimte om de parkeervakken om te zetten in groene perken en terrassen. De straat krijgt zijn historische en groen allure terug en de biodiversiteit wordt vergroot. De bewoners wonen straks in een rustige weelderige groene omgeving, bezoekers op de terrassen zitten heerlijk in de schaduw en de ondernemers zijn nog steeds bereikbaar in de venstertijden.’
Robert van Asten
Gemeente Den Haag, wethouder Stedelijke Ontwikkeling
‘We willen in Den Haag aantrekkelijke nieuwe buurten bouwen, waar mensen graag de straat op gaan en voorzieningen op loopafstand zijn. Dat doen we bijvoorbeeld in de Binckhorst, een van de drie grote gebiedsontwikkelingen in Den Haag, en rondom de intercitystations. Eenvoudig is het niet in een stad met beperkte ruimte. Het vraagt om een nieuwe manier van denken. Bijvoorbeeld over hoe we ons verplaatsen in de stad. We zetten in op nieuwe vormen van (deel) mobiliteit om meer ruimte te creëren voor de voetganger. Dat is voor iedereen wennen, maar levert uiteindelijk veel op.
Bij de doorontwikkeling van de Binckhorst werken we samen met bewoners en ondernemers aan het creëren van een prettige leefomgeving. Er ligt een enorme woningbouwopgave, waarbij we weten dat alleen woningen bouwen niet genoeg is. Mensen moeten zich in hun buurt uitgenodigd voelen om de straat op te gaan en voorzieningen binnen bereik hebben, op ieder moment van de dag. Aangename en veilige looproutes zijn daarbij essentieel.’
Michiel van Willigen
Gemeente Zwolle, wethouder Kansengelijkheid onder andere Sociale basis, Sport en Gezondheid
‘In Zwolle maken we ruimte voor lopen! Want lopen is gezond, leuk en ontspannend. En als je het samen doet, is het een mooi moment om elkaar te ontmoeten. Om de schaarse ruimte optimaal in te zetten, werken we als gemeente samen met professionals op het gebied van zorg, welzijn, sport en wonen. We stimuleren dat mensen elkaar helpen bij het maken van gezonde keuzes, bijvoorbeeld met wandelclubjes in de wijk. Samenwerking klinkt makkelijk, maar dat is het niet en ik ben er trots op dat we dat doen.
In Zwolle willen we dat de gezonde keuze de meest logische keuze is. We werken daarom aan een leefomgeving die het makkelijk en leuk maakt om te wandelen. Zo bouwen we op dit moment aan de grootste houten loopbrug van Nederland over het spoor: de Passerelle. De brug verbindt de historische binnenstad aan de noordkant van het station met het nieuwe centrumgebied Spoorzone en de IJssel aan de zuidkant. Dit soort investeringen voor de voetganger is niet vanzelfsprekend en er is destijds een stevige discussie over gevoerd. Over een jaar hebben we een belangrijke barrière in het voetgangersnetwerk geslecht en een prachtige doorlopende wandelroute door de stad.’
Cilia Daemen
Gemeente Nijmegen, wethouder Gezondheid, Inclusie, Klimaatadaptatie & Stadsvergroening, Mobiliteit en Welzijn
‘Iedereen vindt toegankelijkheid belangrijk. Ook de politiek. Toch werd er jarenlang gediscussieerd over een brug bij de Waalhaven. Want: hoeveel geld heeft de gemeente raad er uiteindelijk voor over om een brug toegankelijk te maken voor een recreatieve route? Bij een noodzakelijke route was hier niet of nauwelijks over gediscussieerd. Maar hoe inclusief is het om een bepaalde groep inwoners uit te sluiten vanwege een beperking? Iedereen heeft toch het recht om zicht op de Waal te ervaren, mooie foto’s te kunnen maken en de stad te beleven? Zonder barrières waardoor ze juist de beperking ervaren. Recreatieve routes toegankelijk aanleggen vind ik als wethouder met zowel Mobiliteit als Inclusie in de portefeuille enorm van meerwaarde. Het college van BenW met mij. We hebben doorgezet, een inclusief ontwerp laten maken en de meerderheid van de gemeenteraad uiteindelijk meegekregen. Mijn advies voor collega-wethouders? Volhouden en pal blijven staan voor inclusie.
Philip Broeksma
Gemeente Groningen, wethouder Verkeer en Vervoer
‘Groningen zet de leefkwaliteit op 1. Dat klinkt eenvoudig maar is het allerminst. Om écht het verschil te maken zijn soms stevige keuzes nodig. Het verkeerscirculatieplan en het dichtzetten van de autoverbinding door het Noorderplantsoen zijn voorbeelden uit het verleden. Toen erg controversieel, maar nu wil niemand terug naar de oude situatie. Ook nu zijn nieuwe keuzes noodzakelijk. Groningen groeit, terwijl de openbare ruimte beperkt is en het aanpassen aan de klimaatverandering, denk aan hittestress en wateropvang, ook ruimte vraagt. In 2016 hebben we besloten om alle bussen van de Grote Markt te halen en recent is de Grote Markt opnieuw ingericht. Het positieve effect hiervan is enorm. Daar waar voorheen bussen reden, staan nu bomen, een fontein, diverse zitplekken en is ruimte voor voetgangers. Het is een plek geworden